Birleşmiş Milletlerin bağımsız uzmanlardan kurulu olan “Nedensiz Gözaltılar” Çalışma Grubu, haziran 2012’den bu yana Ekvador Büyükelçiliğinde sığınmacı durumunda olan Julian Assange konusunda bugün bir açıklama yayınladı ve İsveç ile İngiliz hükümetinin “keyfi gözaltı” uyguladığını belirtti[1].
Birleşmiş Milletlerin Nedensiz Gözaltılar Çalışma Grubu (UNWGAD), Wikileaks tarafından eylül 2014’de doldurulan şikayet nedeniyle çalışmaya başlamıştı.
BM Çalışma grubu raporunda, İsveç ve İngiltere’yi, “cezai uygulama performansı açısından soruşturmada gerekli özenin gösterilmediği” şeklinde suçluyor ve “5 yıl geçmesine rağmen, Assange hala soruşturmanın en başında ve resmi sürecin ne zaman ele alınacağına dair bir işaret yok” diyor.
Çalışma grubu, Assange’ın gözaltına alınması kararının artık sona erdirilmesi, hareketine ve özgürlüğüne saygı duyulması gerektiğini belirtirken, tazminat hakkı olduğuna da işaret etti.
Arkasından da Julian Assange BM açıklamasını, kendisi için bir zafer olarak değerlendirdi ve İsveç’in BM kuralları ile hukuken bağlı olduğunu söyledi. Assange ailesini özlediğini belirtti.
Bir açıklama da Ekvador Dışişleri Bakanı Ricardo Patino’dan geldi. Patino düzenlenen basın toplantısında Assange’ın “politik zulüm kurbanı” olduğunu, İngiliz ve İsveç hükümetlerinin hatalarını düzeltme zamanı geldiğini, artık keyfi gözaltılığın sona erdirilmesi ve verdikleri zararın tazmin edilmesi gerektiğini söyledi.
Ancak İsveçliler ve İngilizler anlaşılan böyle düşünmüyor. İsveç Dışişleri Bakanlığı, BM Çalışma Grubunun bu konuya karışamayacağını söylerken, İngiliz Dışişleri Bakanı ise BM’in yaklaşımına “gülünç” ifadesi kullandı.
Bir de olayın diğer tarafı var. Yani Assange tarafından tecavüze uğradıklarını söyleyen 2 İsveç’li kadın. Onların avukatı BM kararını müşterilerinin haklarına ve insan haklarına saldırı olarak değerlendirdi.
İsveç Dışişleri Bakanlığı Birleşmiş Milletlere resmi bir mektup göndererek, karara katılmadıklarını bildirdiler. Mektupta : “Mr.Assange, Ekvador Büyükelçiliğinde olmayı kendi özgür iradesiyle seçmiştir. Bu nedenle büyükelçiliği herhangi bir anda terkedebilir. Dolayısıyla İsveç yetkilileri tarafından onun özgürlüğünü engelleyici bir karar alınmış ve hareket de yapılmış değildir” denildi.
Ama İngilizler böyle düşünmüyor. Onların açıklamasında, Avrupa’da tutuklanması ile ilgili bir karar olduğusürece, tutuklanma kararın yürürlülüğünün sürdüğü belirtildi.
Aslında 1 ay kadar önce İsveç ile Ekvador arasında, Assange’ın ifadesinin büyükelçilikte alınması yönünde bir anlaşmaya varılmış gibi bir görüntü vardı[2]. Ama sonra ne olduysa bu yerine getirelemedi. Taraflar birbirini suçluyor.
Assange, Ekvador Büyükelçiliğine sığındığı andan itibaren dışarı çıkamıyor çünkü İngiliz hükümetinin tutuklaması tehditi ile karşı karşıya. Bunun nedeni ise, İsveç’te tecavüzle suçlanması olmadığı, bu suçlamanın düzmece olduğu iddiaları var. Assange aslında ABD’nin Irak savaşı ile ilgili 500.000 çok gizli belgeyi yayınlaması nedeniyle “tehlikeli” olarak sınıflandırılıyor. Assange ve kurucusu olduğu Wikileaks, Türk hükümeti de dahil, pek çok hükümeti etkileyen çok gizli belgeleri yayınlamasıyla ünlü.
[2] İsveç, Ekvador’dan Assange’ı Sorgulamak İçin İzin İstedi