Bitcoin, on yıldan fazla bir süre önceki başlangıcından bu yana, yaygın olarak devlet karşıtı olarak görülüyor. Ama haziran ayında Miami’de düzenlenen bu yılki Bitcoin Konferansında El Salvador Başkanı Nayib Bukele, ülkesinin yakında Bitcoin’i yasal ihale olarak kabul edeceğini duyurmuştu.
Bitcoin taraftarları çok memnun oldular. Ama olay Bitcoin merakından çok politikacı oyunuydu ve Bukele aslında ülkesindeki enflasyona ve diğer sorunlara karşı bu hareketi yapmıştı.
ABD dolarını kullanan ABD dışındaki birkaç ekonomiden biri olan El Salvador, büyük ölçüde yurtdışında (genellikle ABD’de) çalışanların, ailelerine ya da arkadaşlarına gönderilen ödemelerle yürütülür.
Dolayısıyla El Salvador’lular olaya pek parlak bakmadılar. Aylarca süren protesto ve tartışmaların ardından El Salvador’un Bitcoin Yasası 7 Eylül’de yürürlüğe girdi.
Bukele, Miami’de Bitcoin’i resmileştireceğini duyurduktan sonra, haziran ayında Uluslararası Para Fonu, El Salvador’un Bitcoin’i yasal kabul etme kararının birkaç “çok dikkatli analiz gerektiren makroekonomik, finansal ve yasal sorunları” gündeme getirdiğini söyledi.
Aynı ay, Dünya Bankası , kripto para biriminin şeffaflık eksikliği ve çevreye verilen iyi belgelenmiş zararlar konusundaki endişeler nedeniyle El Salvador’un Bitcoin’i yasal olarak kurmasına yardımcı olmayacağını söyledi.
Dünya Bankası ve IMF tarafından dile getirilen endişelerin bir kısmı İngiltere Bankası tarafından da dile getirildi. BoE başkanı Andrew Bailey, ülkenin Bitcoin’i kucaklaması konusunda kendisini “en çok” endişelendiren şeyin “El Salvador vatandaşlarının sahip oldukları para biriminin doğasını ve oynaklığını anlayıp anlamadıkları” olduğunu söyledi.
Ancak son yedi ay, El Salvador vatandaşlarının Bitcoin’nden mutlu olmadığı iddia ediliyor. Çünkü El Salvador’da Bitcoin Yasası ve Chivo cüzdanının kullanıma sunulması bazı sorunlar içeriyor. Örneğin içinde bulunduğumuz ayda, El Salvadorlular, Chivo cüzdanlarından Bitcoin bakiyelerinin açıklama olmayan bir şekilde kaybolduğunu bildirdiler. Başkan Bukele, bu şikayetlere yanıt veremedi.
Ancak pek çok Salvadorlu’nun dile getirdiği şikayet teknolojiyle değil, Bitcoin’in devlet tarafından zorunlu kılınmasıyla ilgiliydi. Bukele daha önce Salvadorluların istemedikleri takdirde Bitcoin kullanmak zorunda kalmayacaklarını söylemişti, ancak durum böyle olmadı. Yasanın 7 nci maddesi şu şekilde :
“Bir mal veya hizmeti satıldığında ekonomik ödeme olarak her zaman Bitcoin kabul etmelidir”
Dolayısıyla Bitcoin, yerel tüccarlar için pek isteğe bağlı değil. El Salvadorlular bunu 7 aydır sürekli protesto ediyorlar. Üniversitelerin yaptığı araştırma da Bitcoin kullanımının tutmadığı şeklinde sonuçlar veriyor.
Şimdiye kadar bu çabaların çok fazla etkisi olmadı: Otoriter çizgiye sahip olan Bukele, Bitcoin konusunda geri adım atmıyor. Ülkenin kullandığı Blockchain de şeffaf değil. Bugüne kadar, ülkenin özel anahtarlarını kimin kontrol ettiğini kimse bilmiyor.
Yani ilk ülke deneyiminin pek başarılı olduğu söylenemez.