Başlığa şaşırmış olmalısınız. Bulgaristan’ın sevineceğini, cuma günü YeniŞafak gazetesinde yer alan haberi gösterdiklerinde düşündüm[1]. Çünkü aynı gün elime geçen bir sunumda bunu ifade eden bir cümle yer alıyordu. Dipnotta göreceğiniz bu sunum Azerbeycan’da temmuz ayında yapılan bir sunum ve “Dijital İpek Yolunu Çizmek” başlığını taşıyor[2]. Dyn (internet erişim optimizasyonu) firmasında çalışan James Cowie, internetin Azerbeycan için ne tür şanslar taşıdığını anlatırken, sonunda bir yerlerde (sayfa 34), İstanbul’un Bölgesel Hub olma şansını giderek Sofya’ya kaptırdığından bahsediyor.
Evet bu dönemin bakan, BTK yetkilileri ve telekom-internetle ilgili strateji belirleyenlerini, böyle hatırlayacağız. Türkiye’nin en önemli şansını başka ülkelere kaptıran insanlar olarak. Sunuma bakarsanız, ne demek istediğimi göreceksiniz (Cowie ile şu anda söyleşi yapıyoruz. Bilahere neden böyle dediğini daha detaylı sunacağız)
Cuma günü YeniŞafak gazetesinde yayınlanan haber[2], “Alternatif Telekom Şirketlerine Şok” başlığını taşıyordu ve özetle şöyle deniliyordu;
Alternatif telekom şirketlerinin ulusal güvenlik riski içeren imkanlara sahip olduğunun tespit edilmesi üzerine lisansların iptal edilmesine karar verildi. İletişim tespitini sağlayan HTS kayıtlarının değiştirilebildiği, teknik takibin imkansız hale getirilebildiği ve paralel örgüt mensuplarının bu firmalar üzerinden iletişim kurduğu belirlendi.
Şimdi ilk paragraf ile ikinci paragrafı bir araya getirelim; ülkenin telekom sektörü BTK eliyle düzenlenmesi ve ileriye gitmesi gerekirken, sektörün önünün açılması ve kolaylaştırılması gerekirken, zaten çok uzun zamandır sıkıntı çeken firmalarının kapatılacağı belirtiliyor. Peki kim kaybeder?
Kimin kaybedeceğinden önce kimin kazanacağını belirtelim; gözünü açan ve bu fırsatı kapan diğer ülkeler. Ama zaten Sofya uzun zamandır kazanıyor.
Başta bakanlar ve BTK yetkilileri olmak üzere, çok uluslu firmaları Türkiye’ye çekmek için talepte ya da zorlamalarda bulunuyorlar ama Türkiye’deki internet sıkıntıları, bölgede veri merkezi yatırımı yapan Google, Facebook vs gibi firmaları son 3-4 yıldır hep Sofya’ya gönderiyor. Çünkü bu ülkede bir internet trafik değişim noktası yok. Çünkü bu ülkede alternatif telekomcular uzun zamandır bizzat BTK ya da Belediye eliyle engellenmeye çalışılıyor. Çünkü bu ülkenin internetinin hukuki sorunları var.
Mesela İstanbul’da 4 yıldır “yasal” fiber kazı izni verilmiyor, mesela serbestleşmenin üzerinden tam 10 yıl geçmiş ama hala Türk Telekom pazarın % 95’I, mesela siteler şak diye kapatılıyor, mesela 10XX gibi gelişen bir alan olsa hemen o alan kapatılıyor.
BTK Yalanladı ama Değişikliği Kabul Ediyor
Yenişafak’ta yayınlanan bahsettiğimiz haber[1], aynı gün BTK tarafından yalanladı[3]. Aşağıda BTK açıklamasını veriyoruz ama son satırda “iptal söz konusu değildir” denilse de, görülen o ki siyaset, aynen bir zamanlar “şu okullar olmasa Maarif ne güzel idare edilirdi” diyen Maarif Bakanı gibi, telekom-internet şirketlerini azaltıp, kontrolü kolaylaştırmak istiyor.
Açıklamada da görüleceği üzere yeni bir düzenleme geliyor. Düzenlemenin önemli bir kriteri “sermaye” maddesi. BTK sermaye alt tabanını yükseltiyor. Bu madde ile bazı firmalar kendiliğinden oyun dışı kalacaklar.
Zaten hükümet de, BTK eliyle uzun süredir, gerektiğinde interneti ve sesi daraltmak, gerektiğinde istenen şekilde vermeyi istiyor. Bu arada ülke de telekomda ve dolayısıyla telekomu kullanan diğer tüm sektörlerde geri kalmış kimin umurunda?
Bu konuyu yani telekomda nasıl geri bıraktırıldığımızı, bir yabancının gözüyle yani Cowie ile yaptığımız söyleşide daha geniş yayınlayacağız.
Merak edenler için BTK açıklaması aşağıda yer alıyor;
Bazı basın-yayın organlarında tüm Sabit Telefon Hizmeti (STH) işletmecilerinin yetkilendirmelerinin iptal edileceği yönünde haberler yer almıştır.
5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununa dayanılarak hazırlanan Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği (EHSİYY) ve ilgili diğer mevzuata istinaden, elektronik haberleşme sektöründe faaliyet göstermek isteyen şirketler hizmet türüne göre “bildirim” veya “kullanım hakkı” verilmesi ile Kurumumuzca yetkilendirilmektedir.
EHSİYY’ye istinaden hazırlanan Elektronik Haberleşme Hizmet, Şebeke ve Altyapılarının Tanım, Kapsam ve Süreleri belgesinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Kararı ile değişiklik yapılmış olup STH sunmak isteyen şirketler yalnızca kullanım hakkı verilmesi ile yetkilendirilebilecektir. Söz konusu değişiklik Kurumumuz
internet sayfasında da yayımlanmıştır. Ayrıca yetkilendirme başvurularına ilişkin olarak EHSİYY’de bazı değişiklikler yapılması hususuna karar verilerek bahse konu değişiklikler Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir.Yönetmelik değişikliğinin yayımını müteakip Kurumumuz internet sayfasında da gerekli bilgilendirmeler yapılacaktır.
Bu çerçevede, mevzuata uygun bir şekilde faaliyet gösteren/gösterecek işletmecilerin yetkilerinin iptal edilmesi söz konusu değildir.