Ixir Genel Müdürü Cenk Serdar, Ixir abonelerinin Superonline devredildiğinin açıklandığı basın toplantısı sonrasında turk-internet.com’a Ixir’de yaşanan sorunları ve hataları anlattı. Türkiye’de aktif olarak çalışan 22 ISS bulunduğuna dikkat çeken Serdar, aylık 20 doların altında verilen dial-up hizmetinin zarar getirdiğini söyledi.
Turk-internet.com: Ixir büyük beklentiler ile ISS’lik alanına girmişti. Ixir’de ne oldu da, 2 yıl içinde sektörden çekilme kararı aldı.
Cenk Serdar: Doğus Grubu ISS’lik alanına girerken, telekom sektöründeki yatırımlarını bir bütün olarak değerlendiriyordu. Telekomünikasyon alanında birden fazla rolü planlıyordu. Bunların arasında bireysel internet ile GSM operatörlüğünü biraraya getirmek vardı. Ancak gelişmeler sonucu GSM operatörlüğü dahil, bu alandaki yatırımlarını durdurdu. Bireysel internet hizmeti veren şirketlerin yaşama şansı ortadan kalktı. ISS şirketleri, rasyonel çalışamaz duruma geldi. Sonuçta ISS şirketleri kendi dinamikleri dışında sıkıntılar yaşamaya başladı.
Ixir piyasaya girdiğinde sektöre de katkı sağlayan, tanıtım faaliyetlerine büyük öncelik vermişti. İnterneti geniş kitlelere yaymaya çalıştı. Bunda Ixir’in sektöre getirdiği değer, tartışılmaz. Ancak, Ixir’de ne gibi hatalar yapıldı?
Serdar: Ixir, sektöre daha geç girdiği için, kısa zamanda büyük pazar payına ulaşması hedeflendi. Aslında Ixir, sektördeki diğer oyunculardan daha fazla yatırım yapmadı. O sıralar dünyada, ISS’lerin değeri, abone sayısına göre belirleniyordu. Fakat bu yaklaşım zamanla önemini kaybetti. Ayrıca interneti kullanan abone sayısı, Türkiye’de hedeflenen rakamlara ulaşmadı. Para ödeyen 750-800.000 civarında dail-up kullanıcı sayısı, düşük bir rakam. T.Telekom’da önemli tabi. Eğer sektör mevcut sorunlar ile devam ederse, hiçbir oyuncunun yaşama şansı yok.
Şu an Türkiye’de aktif olan ISS alanındaki oyuncu sayısı ne kadar?
Serdar: T.Telekom’un varlığı bir yana, Türkiye’de oyuncu sayısı gerçekten fazla. 60-70 arası ISS olduğu söyleniyor ama, 22 aktif ISS şirketi var. Bu şirketler büyük altyapı yatırımlarına sahipler. Aşırı rekabet nedeniyle fiyatlar ciddi anlamda düştü. Bedava internet erişimi verenler bile oldu.
Peki, dünyada bu alanda gelişmeler nasıl.
Serdar: Özellikle ABD ve Avrupa’da da benzer gelişmeler yaşandı. Orda da sektöre birçok ISS şirketi girdi, aşırı rekabet nedeniyle internet erişim fiyatları çok düştü. Ardından kapanmalar ve birleşmeler başladı. Şimdi çeşitli ülkerlerde, özellikle Avrupa’da belli büyüklüğe ulaşmış, 2-4 arası ISS şirketi var. ABD’de artık fiyatlar yükseldi. AOL 24 $’a satıyor. AT&T ise bugüne kadar “bedava verdiği kısıtlamalara sahip (örneğin devamlı reklam seyretmek zorunda olmak vb) servisleri bile 10 doların altında vermeme kararı aldı, normalde AT&T de 20 doların üzerinde servis veriyor.
Türkiye’de şu an aylık 12-17 dolar arasında internet erişim paketi veriliyor. Bu fiyat, aslında ne olmalı?
Serdar: Normalde 20-24 dolar olmalı. T.Telekom şu an aylık 4.6 dolara internet hizmeti veriyor. Eğer 1 yıllık olursa 20 Milyon TL yani bugünkü kurdan, aylık 1.5 $’a geliyor. Bu fiyat ile ISS’lerin rekabet edebilmesi mümkün değil. Tabi bir de şu var. Eğer abone sayısı yeterli düzeyde olsa, o zaman birim maliyetler düşer. ABD’de internet kullanıcı sayısı yüksek olduğu için, birim maliyetler düşüyor. Oysa Türkiye’de, ISS’lerin yatırımlarını karşılayacak yeterli sayıda internet kullanıcısı yok.