Ülkemizde ARGE çok az yapılıyor diye şikayet ediyoruz. Ancak bunun istisnaları var. Üstelik yaptığı işin uzmanı olduğu halde, devamlı ARGE yaparak gelişen firmalarımız da var. İşte 2 yıl içinde Türkiye’de kablosuz modem alanının lideri haline gelen AirTies firmasının böyle bir hikayesi var. Firmanın başarılı girişimcileri ilk geldiklerinde “Silikon Vadisi’nden gelen” girişimciler olarak tanımlanmışlardı.
Bu röportajımızda, AirTies’ın arkasındaki başarılı beyin’lerden birisi olan Bülent Çelebi’yi sizlere tanıtmak istiyoruz. Çünkü AirTies ve felsefesi (ki bunu da ayrı bir röportajda sunuyor olacağız) hala nasıl çalıştığını anlayamadığımız dünya teknoloji-telekom endüstrisi üretim ve ARGE çalışmaları açısından ülkemizin yüzaklarından birisi.
Turk-internet.com : Bülent Bey biz sizi Silikon Vadisi’nden Türkiye’ye dönen girişimci olarak tanıdık. Niye Türkiye’ye geldiniz?
Bülent Çelebi : 2 ayrı nedeni var. Birincisi eşimle ilk evlendiğimizde Hong Kong’da yaşadık. Sonra Silikon Vadisi’ne döndük. Ama anladık ki Amerika dışındaki hayat hoşumuza gidiyor. Son dönem olanlardan sonra Amerika’dan memnun değildik. Silikon Vadisi’nde de çökme olmuştu malum. Ve hep Türkiye’ye gelip bir şeyler yapalım diyorduk.
2003 ‘de Türkiye’ye tatile gelince yapacaksak şimdi yapalım dedik. Aynı zamanda Türkiye’de büyük bir fırsat da gördük. Hem Avrupa Birliği gelişmeleri vardı.
Turk-internet.com : Siz Amerika’ya nasıl gitmiştiniz? Orda neler yaptınız?
Bülent Çelebi : Ben 15 yaşından bu yana Amerika’daydım. Üniversite’yi de Berkeley/California Üniversitesinde okudum. Eşim de Amerika’lı. Orda Mühendis olarak çalıştım. Phillips’de çalıştım. Pazarlamayı orda öğrendim. Ama bu pazarlamayı satış anlamında kullanmıyorum. Ürün geliştirme-pazarın ihtiyacını anlama olarak kullanıyorum.
Daha sonra National Semi Conductor firmasına –ki bir işlemci (chip) firmasıdır,– geçtim. 10 sene kadar Asya (Hong Kong merkezli) Genel Müdürlüğü yaptım. Ondan sonra da ABD’ye geri döndüm. Local Area Network Genel Müdürü oldum. Ordan ayrıldıktan sonra da Anoval (ADI) firmasında 250 m $ cirolu bir bölgenin Genel Müdürlüğünü üstlendim. Bu görevimde pazarlamadan da sorumluydum.
Daha sonra kablosuz ürünler üreten bir Silikon Vadisi firmasına CEO oldum. Belirli bir duruma geldiğimi düşününce de Türkiye’ye dönmeye karar verdim.
turk-internet.com : Airties nasıl doğdu?
Bülent Çelebi : Öncelikle Kablosuz iletişimde 10 sene kadar gelişme olacağını düşünüyoruz. Hayatımızdaki her şey kablosuz bağlanabilir hale gelecek.
Sonrasında da ABD’de artık yeni bir yönetim tarzı var. Risk sermayeleri de böyle çalışıyor. Yönetim ABD tarafında oluyor. Operasyonu ise Çin ya da Hindistan’a kaydırıyorlar.
Biz de Türkiye’de bu uygulama neden yapılamasın dedik. Zaten hedef pazarımız Avrupa. ARGE’yi Türkiye’de yapalım, üretimi diğerlerinin yaptığı gibi ekonomik olan yerlerde yani Çin ya da Hindistan’da yapalım diye düşündük.
Bizim çıktığımız yol triple-play. Yani görüntü-ses ve veri aktarımı.
turk-internet.com : Kablosuz modeminiz pazarın lideri durumunda değil mi? Nasıl ürettiniz onu?
Bülent Çelebi : İlk ürünü yani kablosuz modemi geliştirmemiz 6 ay kadar sürdü. Silikon Vadisi’nden 7-8 arkadaş geldi. Burada da mühendisler var ve kıymetli mühendisler de görüyoruz ama o dönem bize iş bilen tecrübeli insanlar lazımdı. Ürün geliştirmek ayrı bir tecrübe gerektiriyor. Nasıl geliştirilemeliyi bilmek lazım. Aynı zamanda uzmanlık da önemli. Mesela Türkiye’de VoIP konusunda uzman mühendis yoktu. Endüstrisini-tekniğini bilmesi lazım ki ürün geliştirebilsin.
İlk ürünleri geliştirdikten sonra 2004 temmuzunda piyasaya çıktık. Piyasada Zoom, DLink, Linx gibi ürünler vardi ama kısa sürede % 30’luk pazar payı ile liderliğe ulaştık.
turk-internet.com : Neden siz? Neden Airties böyle bir liderliğe kısa sürede ulaşabildi?
Bülent Çelebi : Yaptığımız şey Türkiye’ye uygun ve özel tasarım yapmaktı. Türkiye’deki Telekom altyapısına uygun ve % 100 uyumlu bir tasarım yaptık. Mesela performans kaybı yüksek, kopukluk olabiliyor. Bunları dikkate aldık. İlk defa Türkçe ara yüzler koyduk. Ayrıca bizim modemlerimizde kurulum diye bir şey yok. Ürün paketinden çıkarılıp, takılır takılmaz çalışmaya başlar.
Yine mesela Türkiye’de binalar betondan. Halbuki başka ülkelerde böyle olmayabiliyor. Biz mesh teknolojisi geliştirdik. Sonra Türk Telekom malum limitli ADSL hizmeti devreye aldı. Biz de hemen sayaçlı modemler ürettik. Hala da modemlerimizi geliştiriyoruz.
En önemli üstünlüklerimizden birisi de 7×24 teknik destektir.
turk-internet.com : İhracat yapıyor musunuz?
Bülent Çelebi : Yurtdışına yeni açılıyoruz. Yunanistan ile ya da Kazakistan gibi ülkelerle görüşmelerimiz sürüyor. Orda da aynı modeli uygulayacağız yani o ülkelere uygun ürün geliştireceğiz.
turk-internet.com : Devlet destek oluyor mu Airties’a? Ya da bazen tartışmalar olmuştu. Türk Telekom ADSL bayileri belli markaları zorluyor diye.
Bülent Çelebi : Her konuda devleti beklemenin bir anlamı yok. Yapılırsa iyi olur ama biz avantajı iyi ürün yaparak sağlamaya çalışıyoruz. Müşteri Airties istiyorum diyorsa zaten bu yeterli değil mi?