Aşağıda, IP Telefon konusunda farklı gelişim süreçleri gösteren muhtelif ülkelerden örnekler verilmektedir.
Macaristan
Macaristan’da kamu sabit telefon hizmeti, ilgili Bakanlık tarafından verilen imtiyaz sözleşmesi ile sağlanabilmektedir. Lokal telefon hizmeti tekel işletmeci MATAV ile birlikte bir kaç işletmeci tarafından verilirken uzak mesafe ve uluslararası ses iletiminde MATAV, 2001 yılı sonuna kadar tekel işletmeci konumundadır. Macaristan’da yerel işletmeciler, ülke genelinde paket anahtarlamalı veri şebekesi, internet altyapısı, Kablo TV vb. hizmetlere ilişkin kendi altyapılarını oluşturmuşlar, tekel sonrasında da sabit telefon hizmeti vermek üzere hazırlanmaktadırlar.
Macaristan Telekomünikasyon Otoritesi (HIF); IP Telefon konusunda Avrupa Birliği’nin değerlendirmesi paralelinde hareket ederek IP Telefonu sesli telefon hizmetinden ayrı tutmuştur. Bu değerlendirme ile incumbent işletmeci MATAV’ın 2001 yılı sonuna kadar ses iletiminde tekelinin olmasına karşın, Macaristan’da IP telefonu lisansla verilmeye başlanmıştır. Böylece, Macaristan’da kanun değişikliğine gidilmeden sesli haberleşme bir bakıma rekabete açılmıştır.
Macaristan’da ilk uzak mesafe ve uluslararası IP telefon hizmeti lisansı Mayıs 1999’da Pantel’e verilmiştir. Bakanlık ve HIF, internet üzerinden ses iletimini paket anahtarlamalı veri haberleşmesi olarak değerlendirmekte, devre anahtarlamalı ses iletiminden ayrı tutmaktadır. Bu nedenle, IP telefon hizmeti imtiyaz sözleşmesi ile değil lisans ile verilebilmektedir. [6] Macaristan’da IP Telefon lisansının verilmeye başlandığı 1999 yılının sonunda lisanslı operator sayısı 40 olmuştur.
MATAV’ın IP Telefon için kullandığı ”pre-paid calling card” tarifesinde dakika başı arama ücreti, Avrupa ülkelerine 0.28 ABD $, Kuzey Amerika’ya ise yaklaşık 0.32 ABD $ civarındadır. Geleneksel telefon hizmeti tarifesi ile kıyaslandığında (A.B.D’ye 0.40 $/dak) daha düşük bir tarife uygulandığı görülmektedir [11].
A.B.D.
A.B.D’de halihazırda IP Telefona yönelik federal seviyede yahut eyaletler bazında bir regülasyon bulunmamaktadır. FCC Telefondan Telefona yapılan herhangi bir formdaki IP Telefonun (VoIP veya Internet Telefonu) fonksiyonel olarak PSTN’den yapılan ses iletimi ile eşdeğer düşünmektedir. Fakat bu servisler telekomünikasyon regülasyonunda içerilmemektedir.[9]
A.B.D’de telekomünikasyon sektöründe izlenecek politikanın belirlenmesinde ilgili hizmetin “temel”(basic) veya “gelişmiş”(enchanced) bir hizmet olmasına bakılmaktadır. Temel hizmet, “ genel taşıyıcı tarafından bilginin transmisyon ortamından geçmesini sağlayan hizmetler olarak tanımlanmaktadır. Gelişmiş hizmetler ise bilginin formatında, içeriğinde, kodlanmasında, protokol kullanımı gibi bilgisayar işlemlerinden geçerek aboneye sunulan hizmetler olarak tanımlanmıştır. 1996 yılında çıkarılan Telekomünikasyon Kanunu’nda temel servisler “telekomünikasyon servisleri”, gelişmiş servisler ise “bilgi servisleri” olarak tanımlanmıştır. Buna göre A.B.D’de telekomünikasyon servisleri düzenlemeye tabi iken, bilgi servisleri serbest bırakılmış durumdadır.
Kanada
Kanada’da uzak mesafe telekomünikasyon pazarında liberalleşmeden hemen sonra IP Telefon ortaya çıkmıştır. IP Telefonun kısıtlanması ya da yasaklanması yerine Kanada, 1997 yılı başında IP telefonu evrensel servis fonu rejimine dahil etmiştir.
IP Telefonun evrensel servis fonuna katkı rejimi ise “incumbent” işletmeci tarafından taşınan uzak mesafe trafiğindeki düşüşü kompanse etmek üzere tasarlanmıştır. Bu rejim, uzak mesafe IP Telefon hizmeti veren işletmecilerin (İTSS), taşıdıkları trafiğin miktarını rapor etmeleri ve yerel işletmecilere verdikleri servis karşılığında ücret ödemeleri esasına dayanmaktadır.
Mayıs 1997’de Kanada Telekomünikasyon Otoritesi Internet üzerinden yapılan; telefondan telefona ses iletimini kontrol altına alarak, katkı ödenmesi gereken bir hizmet olarak değerlendirmiştir. Bu yapıda IP Telefon hizmeti veren işletmeciler geçirdikleri toplam trafiği rapor ederek, hatlarını kullandıkları yerel işletmecilere dakika başı katkı payı ödeyeceklerdir. Komisyon tarafından Ocak 1998’de yayımlanan bildiri ile bu sistem uygulamaya geçmiştir. Bu bildiride dikkati çeken, PC’den PC’ye veya PC’den telefona yapılan sesli iletimin katkı payına dahil olmadığıdır. Aramanın kaynaklandığı terminal biriminin esas alındığı bu rejimde, sesin nerede IP formatına çevrildiği önemlidir. Abone tarafında sesin çevrimi yapılıyorsa katkı payına gerek olmayıp, İSS tarafından ağ geçitlerinde yapılıyorsa katkı payı alınmaktadır [10].
Kanada, IP Telefon için ayrı bir düzenleme getirmeyerek, telefondan telefona ses iletiminde uygulanan regülasyon rejimini uygulamaktadır. A.B.D ile kıyaslandığında regüle ediliyor gözükse de İSS’lere regülasyon anlamında yük getirmemekte fonksiyon açısından aynı hizmete uygulanan teknolojiden bağımsız bir regülasyon yöntemi uygulanmaktadır.
Mısır
Mısır’da “Telecom Egypt” tek IP Telefon hizmet sağlayıcısı konumunda olup, sadece uluslararası IP telefon hizmeti sunmaktadır. Lokal telefon hizmetinde kullanılmamasının nedeni, telefon ücretinin yanısıra internet aboneliği gerektirmesidir.
İSS’lerin IP Telefon hizmeti vermelerine engel açık bir kanun olmakla birlikte, Telecom Egypt İSS’ler ile tahsis edilen band genişliğinin sadece veri ve mesaj için kullanmaları “gerçek zamanlı ses “ geçirmemeleri yönünde anlaşma yapmaktadır.
Telecom Egypt, İSS’lerin trafiğini izleyerek Telecom Egypt’ın hatları üzerinden IP Telefon hizmeti veriliyorsa tespit etmekte, gerektiğinde ilgili İSS’nin hizmetine son vermektedir. IP Telefon geleneksel telefon hizmeti ile kıyaslandığında uluslararası görüşmenin dakika ücreti (A.B.D için) IP Telefonda 22 sente kadar inmektedir (Geleneksel telefonda dakika ücreti yaklaşık 95 sent )
Uluslararası giren trafik geliri Telecom Egypt için önemli bir gelir kaynağı olduğundan, çıkarılması planlanan kanunda, uluslararası telefon trafiği üzerinde Telecom Egypt’in 5 yıl gibi bir süre daha kontrolü olması hedeflenmektedir. Telecom Egypt PC’den Telefona IP Telefon hizmeti vermek üzere iki taşıyıcı işletmeci ile anlaşma imzalamıştır. Telefon’dan Telefona IP Telefonu ise trafiğin yoğun olduğu saatlerde servis kalitesindeki düşüklük nedeniyle verilememektedir.