Çin devletine ait telekom firmaları Asya, Orta Doğu ve Avrupa’yı birbirine bağlayacak 500 milyon dolarlık bir denizaltı fiber optik internet şebekesi geliştiriyorlar. Haberi Reuters verdi.
EMA (Avrupa-Orta Doğu-Asya) olarak isimlendirilen kablo ağı, Hong Kong ve Hainan üzerinden Singapur, Pakistan, Suudi Arabistan, Mısır yoluyla Fransa’ya ulaşacak. Buna göre, Çin’in üç telekom devi – China Telecommunications Corporation (China Telecom), China Mobile Limited ve China United Network Communications Group Co Ltd (China Unicom) – dünyanın en gelişmiş ve geniş kapsamlı deniz altı kablo ağlarından birini planlıyor.
500 milyon dolara mal olması beklenen kablo ağı, Çinli HMN Technologies Co Ltd tarafından üretilip döşenecek. Çoğunluğu Şanghay’da kayıtlı Hengtong Optic-Electric Co Ltd’ye ait olan HMN Tech’in kabloyu inşa etmek için Çin devletinden sübvansiyon alacağını söylediler.
ABD’nin “Kimse Kablo Şebekesi Kurmasın” Kavgası
Geçen ay Reuters’in verdiği habere göre, ABD son 4 yıldır, Çin’in denizaltı internet şebekesi kurmasını engelliyor. Çünkü Çin’in bu kablolar üzerinden dinleme yapmasından endişe duyuyor. ABD sadece Çin’i değil ayrıca, Google LLC, Meta Platforms, Inc ve Amazon.com Inc. tarafından yönetilen projeler de dahil olmak üzere, Amerika Birleşik Devletleri’ni Çin’in Hong Kong topraklarına bağlaması planlanan özel deniz altı kablolarının lisanslarını da bloke etti.
EMA, SeaMeWe’nin Rakibi
Çin’in liderliğindeki EMA projesinin, Singapur’u Pakistan üzerinden Fransa’ya bağlayacak olan ve Amerikalı SubCom firması tarafından şu anda inşa edilen SeaMeWe-6 (Güneydoğu Asya-Orta Doğu-Batı Avrupa-6) şebekesine doğrudan rakip olması amaçlanıyor.
Proje başlangıcında China Mobile, China Telecom, China Unicom ve diğer birçok ülkeden telekom operatörlerini içeren SeaMeWe-6 kablosu konsorsiyumu, bu kabloyu oluşturmak için o zamanlar HMN Tech’i seçti. Ancak Reuters’in mart haberinde ABD hükümetinin baskısı üzerine sözleşme SubCom’a çevrildi .
ABD, HMN Tech yerine SubCom’u seçmeleri karşılığında yabancı telekom firmalarına milyonlarca dolarlık eğitim hibesi vermeyi taahhüt etti. ABD Ticaret Bakanlığı ayrıca Aralık 2021’de şirketin Çin Halk Kurtuluş Ordusunu modernize etmeye yardımcı olmak için Amerikan teknolojisini satın almayı amaçladığını iddia ederek HMN Tech’e yaptırımlar uyguladı. Böylece, HMN yapımı bir kablo kullanan firmaların –genellikle en büyük müşterileri olan– ABD teknoloji firmalarına bant genişliği satmasını imkansız hale getirdi. Proje de bölyece uygulanamaz hale dönüştü.
China Telecom ve China Mobile ise, SubCom’un geçen yıl sözleşmeyi kazanmasının ardından projeden çekildi ve China Unicom ile birlikte EMA kablosunu planlamaya başladı. Çin devletine ait 3 Çinli telekom şirketinin yeni ağın yarısından fazlasına sahip olmasının beklendiğini, ancak yabancı ortaklarla da anlaşmalar yaptıklarını söyledi.
Kaynaklara göre Çinli taşıyıcılar bu yıl dört telekomünikasyon şirketiyle ayrı mutabakat zaptı imzaladı: Fransız Orange SA, Pakistan Telecommunication Company Ltd (PTCL), Telecom Egypt ve Kuveytli Mobile Telecommunications Company KSCP şirketinin bir birimi olan Zain Suudi Arabistan. Çinli şirketlerin ayrıca, genellikle Singtel olarak bilinen devlet kontrolündeki bir şirket olan Singapore Telecommunications Limited ile görüşmelerde bulunduğu, Asya, Afrika ve Orta Doğu’daki diğer ülkelerin de konsorsiyuma katılmaları için çalışıldığı kaydediliyor.
Büyük deniz altı kablo projelerinin tasarım aşamasından teslimat aşamasına geçmesi genellikle en az üç yıl alır. İlgili kişiler, Çinli firmaların yıl sonuna kadar sözleşmeleri tamamlamayı ve EMA kablosunu 2025 sonuna kadar çevrimiçi hale getirmeyi umduklarını söyledi.
ABD Neden İstemiyor?
Deniz altı kabloları tüm uluslararası internet trafiğinin %95’inden fazlasını taşır. Bu yüksek hızlı kanallar onlarca yıldır büyük “taşıyıcı sınıfı” dediğimiz telekomünikasyon ve teknoloji şirketleri gruplarına aittir. Casusluk ve sabotajlara açık olan bu kablolar, ABD ile Çin arasında artan rekabette nüfuz silahları haline geldi. Süper güçler, önümüzdeki yıllarda ekonomik ve askeri üstünlüğü belirleyebilecek ileri teknolojilere hakim olmak için mücadele ediyor.
Bu kablo konusunda sorunlardan birisi, ABD’nin internet erişimindeki hakimiyetini sona erdirmesidir. Bir başka öngörü ise, bu şebeke nedeniyle önümüzdeki yıllarda internetin bölünebileceği şeklinde. Çin’in zaten mevcut özgür internet altyapısına yönelik şikayeti ve bunu değiştirme önerisi olduğunu yazmıştık. Yani bugünün tek yapısı, çoklu yapı haline gelebilir.
Bu aynı zamanda ülkeleri, Çin onaylı internet ekipmanı veya ABD destekli ağlar arasında seçim yapmak zorunda bırakabilir, dünya genelinde bölünmeler sağlamlaştırabilir ve çevrimiçi bankacılık ve küresel konumlandırma uydu sistemleri gibi küresel ekonomiyi besleyen araçları daha yavaş ve daha az güvenilir hale getirebilir.
Verilerin Washington veya Pekin’de onaylanan rotaları izlemesi gerekiyorsa, ABD veya Çin bu verileri manipüle edebilir ve gözetleyebilir hale gelecek. Çin’in dinleme yapmasından endişe ettiğini söylemesi de zaten bize ABD’nin şu anda dinleme yaptığını söylüyor.