Önce 35 milyar $’lık halka arzı engellenen, sonra 100 kadar Çin bankasında, tahminen 280 milyar $’lık ödenmemiş tüketim kredisine sebeb oldukları anlaşılan Ant Group (AliPay) konusunda Jack Ma’nın Çin hükümeti ile anlaşmaya gitmeye çalıştığı bildiriliyor. Ma’nın, halka arzdan az önce 2 kasımda düzenleyicilerle yaptığı bir toplantıda “Ülkenin ihtiyacı olduğu sürece Ant’ın sahip olduğu platformlardan herhangi birini alabilirsin” dediği kaydediliyor.
Ancak bu teklif, Çinli düzenleyicileri ikna edemedi ve halka arzın yapılması engellendi. Şimdi Ma’nın şirketleri üzerinde Çin devlet kontrolünün artacağı konuşuluyor.
Ama Çin’in devlet kontrolü sadece Jack Ma’ya karşı değil. İnternet dünyasında girişimcilerle yürüyen gelişmelere karşın, Jack Ma olayından ders alan Çin’in “platform ekonomisi” olarak adlandırılan veya büyük teknoloji firmaları tarafından desteklenen internet tabanlı işletmelere karşı bir dizi önlem aldığı kaydediliyor.
Xi Jinping liderliğindeki Çin hükümetinin, son dönemde disiplinsiz olarak görülen özel holdingleri dize getirme kararlı olduğu anlaşılıyor. Çünkü sadece AntGroup değil, son yıllarda başka internet girişimlerinde de sorun çıktı. Bahsedilen kurumlar arasında, Anbang Insurance Group, devlet tarafından devralınırken, kurucusu Wu Xiaohui 2018’de dolandırıcılık ve zimmete para geçirme nedeniyle 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Havayolu ve otel şirketi olan HNA Group, yurtdışındaki agresif satın almaları geri çekmek ve varlıkları satmak zorunda kaldı. Emlak kralı Wang Jianlin’in Dalian Wanda Grubu ise yine varlıklarını satmak, işini küçültmek ve banka kredilerini geri ödedi.
Çinli düzenleyicilerin, bahsettiğimiz ödenemeyen mikro krediler çerçevesinde Ant’ın oluşturduğu riskleri araştırdığı görülüyor. Şimdiye kadar daha az denetime tabi tutulan şirketlerden Tencent’in WeChat’i ve bu firmalar tarafından geliştirilen diğer uygulamalarla, milyonlarca Çinli tüketici ve küçük işletme sahibi akıllı telefonlarında bir kaydırma hareketi ile alışveriş yapabiliyor, taksi çağırabiliyor, yatırım yapabiliyor ve kredi alabiliyor. Alibaba ve Tencent gibi firmalar o kadar başarılı oldular ki, Başbakan Li Keqiang da dahil olmak üzere Çinli liderler, gelecekteki ekonomik büyümeyi yönlendirmede çok önemli olan internet ve büyük veri kullanımını desteklediler. Bu şirketleri daha az denetim ve kontrol altında tuttular. Ama şimdi Ant Group’un daha sıkı sermaye ve kaldıraç düzenlemelerine tabi tutulacağı belirtiliyor.
Çin kısa bir süre önce bu çeşit firmaların hassas tüketici verilerini paylaşmak için hükümetle çalışmalarını zorlayan bir düzenleme yayınladı. Alibaba ve Tencent gibi şirketler hükümete FICO’ya benzer bir tüketici kredisi puanlama sistemi oluşturmak gibi konularda yardımcı olabilecek verileri paylaşmıyorlardı.
Çin yine kısa süre önce rekabet önleyici anlaşmalar yapmalarını engellemeyi amaçlayan taslak düzenlemeler yayınladı. Gelecek yıl bu konuda yani tekelleşmeyi önleyici daha fazla düzenleme çıkarılması bekleniyor. Bununla birlikte, Çin’in telekomünikasyon, finansal hizmetler, havayolları, enerji ve diğer sektörlerinde devlet tekelleri olduğunu da akılda tutmak lazım.
Kaynak : 