Dünyada 6 milyondan fazla insanın hayatını kaybetmesine, çeşitli hastalıklarla karşı karşıya kalmasına ve günlük yaşam akışımızın tamamen değişmesine neden olan Covid-19’un varyantı olan Omicron’un yeni alt türlerinden BA.4 ve BA.5 çok daha hızlı bulaşıyor. Dünyada hızla yayılan varyantlar haline gelen BA.4 ve BA.5’in antikorlara karşı daha dirençli olduğundan şüpheleniliyor ve bu varyantların akciğerleri hedef aldığı düşünülüyor. Memorial Kayseri Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç, BA.4- BA. 5 varyantları ve etkileri ile ilgili bilgi verdi.
Yeni varyantlar 46 ülkede görüldü
Omicron’un yeni alt varyantları olan BA.4 ve BA.5 ilk olarak Güney Afrika’da Ocak ve Şubat 2022’de tespit edildi ve o zamandan bu yana o bölgelerde baskın varyantlar haline geldi. Yapılan ilk çalışmalarda, BA.4 ve BA.5 varyantlarının özellikle BA.1 ile karşılaştırıldığında, antijenik özelliklerinde önemli değişiklik olduğu belirlendi. BA.4 ve BA.5 hala küresel olarak vakaların nispeten küçük bir kısmını oluştursa da, uluslararası veri tabanına göre varyantlar en az 46 ülkede tespit edilmiş durumdadır.
Belirtiler diğer varyantlarla aynı
Yeni varyantların belirtileri şöyle sıralanmaktadır:
- Yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı
- Yorgunluk ve halsizlik
- Vücut, baş ve boğaz ağrısı
- Burun tıkanıklığı ya da burun akıntısı
- İştah kaybı ve ishal
- Nadiren tat ve koku kaybı
Aşıların etkisi giderek azalıyor
BA.4 ve BA.5 için şu anda gözlemlenen vaka artışının, varyantların aşılama sonucu bağışıklık korumasından kaçma yeteneklerinden kaynaklandığı belirtilmektedir. Çünkü son dönemde mevcut aşılardan elde edilen korumanın Omicron varyantına karşı etkisi giderek azalmaktadır.
Halihazırda, BA.4 ve BA.5 kaynaklı hastalığın ciddiyetinde önceki Omicron alt türlerine kıyasla bir değişiklik belirtisi yoktur. Bununla birlikte, önceki dalgalarda olduğu gibi, COVID-19 vaka sayılarının önemli ölçüde artması halinde, hastane ve yoğun bakım ünitesindeki yatış oranlarının artabileceğinden endişe edilmektedir.
Dolaşımdaki varyant tespit edilmeli
BA.4 ve BA.5’in neden olduğu vakaların artışına karşı dikkatli olunmalıdır. Erken varyant tespiti, zamanında dizi raporlaması gibi doğru test politikaları ile bu varyantların dolaşımdaki oranının tespit edilmesi, hastane ve yoğun bakım kabullerinin artışının öngörülmesi gerekir. Aşılı bireyler arasında ciddi hastalık riskini tespit etmek amacı ile aşı etkinliğinin test edilmesi, özellikle 60 yaş üstü ve ciddi hastalık riski olan gruplarda ek dozların değerlendirilmesi, henüz aşılanmamış tüm yaş grupları için primer aşılama ve ek dozlar düşünülmesi yeni bir dalganın önlenmesi için önemlidir. Bununla birlikte gerekli yerlerde maske kullanımı, sosyal mesafe ve kişisel hijyen tedbirlerine dikkat edilmelidir.
