48. Dünya Ekonomik Forumu (WEF) geçtiğimiz günlerde İsviçre’nin Davos kentinde düzenlendi. Pek çok ülkeden üst düzey devlet yetkilisi ve profesyonelin katıldığı etkinlikte dünyayı meşgul eden pek çok konu masaya yatırıldı[1]. Bunlardan birisi de, dijital kimlik projesi oldu.
Dünya Bankası tahminlerine göre , yaklaşık 1,1 milyar insanın resmi kimliği yok. Dijital kimlik ve erişim sistemleri, finans, sağlık ve eğitim dahil olmak üzere bireyler için çeşitli temel ve destekleyici hizmetlerin yolunu açabileceği düşünülüyor. Aynı şekilde, mülteci ve yerinden edilmiş nüfusun acil ve uzun vadeli hizmetlere erişmesine de yardımcı olması mümkün.
Davos’da hükümetler, iş dünyası, uluslararası kuruluşlar, sivil toplum ve insani yardım topluluğunun liderleri sayısal kimlik konusunda işbirliği yapmaya davet edildi. UNHCR, Dünya Bankası, Dünya Gıda Programı, Uluslararası Tüketiciler, Omidyar Ağı, Linux Vakfı, FIDO İttifakları, GSMA, Hipergerekçi, ID2020, Açık Kimlik Değişimi, Sovrin Vakfı, Dünya Kimlik Ağı, Accenture, Barclays, Deutsche Bank, Mastercard, Microsoft Sedicii ve Visa bu konuya katkı sunacakları kararlılığını ilan etti. Diğer kuruluşları da 2018 baharında ilk çok paydaşlı toplantıya katılmaya davet ettiler.
Dünya Bankası CEO’su Kristalina Georgieva ise “Herkesi tanımlamanın 12 milyar dolara mal olacağını tahmin ediyoruz. Dünya Bankası önümüzdeki üç yıl içinde kimlik ile ilgili projelerde750 milyon yatırım sağlayacak ve diğer kaynaklardan daha fazla finansman bulmak için çaba göstereceğiz” dedi.
Tanınan ve Güvenilen Yolcu
Bu projenin başka bir etkisi de, artık bir azap haline gelmiş olan havaalanlarındaki süreçler. Projenin hayata geçmesi halinde “Tanınan ve Güvenilen Yolcu” statüsünde olanlar, pasaportsuz ve vizesiz olarak yolculuk yapabilecek.
Tartışılan plana göre, dünya çapındaki havaalanlarından pasaportsuz geçişe, 2020’den itibaren kademeli olarak geçilecek. Bunun önemli bir nedeni de, gecikmelerin yarattığı mali tablolar. Havaalanlarında yaşanan gecikmelerin, küresel havaalanları ve otellere yıllık 10 milyar dolar ve yolculara ise 20 milyar doların üzerinde zarar yarattığı hesaplanmış. aşmış durumda. Bir de şu anda terör riskinin yaratacağı kayıp mevcut; havaalanlarına yönelik olası terör saldırılarının turizm ve ulaşım başta olmak üzere pek çok sektöre en az 120 milyar dolarlık bir kayıp yaşatma olasılığı Demokles’in kılıcı gibi başımızın üzerinde duruyor.
Dijital kimlik ve pasaportsuz yolculuk projesinin hayata geçmesi için gerekli tüm teknolojilerin var olduğuna işaret eden uzmanlar, bu sayede başta havayolu olmak üzere ülke ve kıtalararası yolculukların vizesiz daha güvenli ve konforlu olacağı düşüncesinde. Dijital kimlikler sayesinde havaalanlarında bugün yaşadığımız tantana yok olabilecek.
Bunun için ise başta retina, DNA, damar yapısı ve parmak izi gibi temel biyometrik verilerimiz başta olmak üzere ekonomik durumumuzdan iş hayatımıza, adli sicilimizden sosyal hayatımıza yönelik yüzlerce hatta binlerce bilginin dijitalleştirilip her an paylaşılabilir hale getirilmesi isteniyor. Süreç için şöyle bir tanımlama yapılmış durumda;
- Yolcu mobil cihazına indireceği bir uygulamayla, biyometrik bilgilerin de dahil olduğu dijital kimliğini oluşturacak.
- Bu kimlik blockchain teknolojisi yardımıyla onaylanacak ve talep eden tüm kurum ve kuruluşlarla paylaşılacak
- Yolcu yola çıkmadan önce gideceği yer ile ilgili adres bilgisinin yanı sıra kendisine yönelik çok sayıda bilgi paylaşacak. Bu bilgilerle risk profili oluşturulacak
- Varış noktasında risk profili uygun olan yolcular herhangi bir pasaport kontrolünden geçmeden hızlı koridorlardan havaalanını en kısa sürede terk edecek
- Yapılacak pek çok güvenli yolculuk sonrası ‘Tanınan ve Güvenilen Yolcu’ statüsüne geçmeyi hakedenler ise yeni yolculuklarında herhangi bir denetime maruz kalmadan ilerleyebilecek
Dijital Kimlik Fişleme Olur mu?
Tabi olayın bir de bu yönü var. Dikkat ederseniz, havaalanlarında rahat hareket etmekten bahsettikleri gibi, mülteci ve göçmenlere destek sağlamak için kimliklendirmekten de bahsediyorlar. Anlayacağınız adım adım “Big Brother” dünyasına doğru gidiyoruz.
[1] Digital Identity – Why It Matters and Why It’s Important We Get It Right