Dünyayı etkisini altına alan Koronavirüs salgınının dünya ticaretine etkilerini değerlendiren İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Uluslararası Ticaret Bölüm Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Nebile Korucu Gümüşoğlu, ülkeleri bekleyen yeni gelişmeler ve olası krizler hakkında konuştu. Firmalarda dijitalleşme sürecinin başladığını ifade eden Doç. Dr. Gümüşoğlu, şöyle konuştu;
“Yatırımlar artık dijitalleşmeye göre şekillenecek. Dijitale yatırım yapan firmalar ayakta kalırken, diğerleri ise salgın sonrası yok olma tehlikesiyle karşı kalacak.”
Ekonomi kısa vadede dengeye dönemeyebilir
Bu sürecin ardından yeni bir düzenin oluşacağını vurgulayan Doç. Dr. Gümüşoğlu, şu ifadeleri kullandı;
“Şu anda dijitalleşme yolunda atılan adımlar kalıcı olacak. E-ticaret, lojistik ve e-pazarlama gibi kavramlar ticarette daha fazla yer alacak. Beklenmeyen krizlere daha dayanıklı olmak için çalışacağız. Şoklara dayanıklı ülkeler, şirketler ve kişiler kazanacak. Bu süreçten birçok sektör olumsuz etkilediği için ekonomide dengeye dönmenin kısa vadede mümkün olmayacağını düşünüyorum.”
Organik tarıma yönelim arttı
Koronavirüsün dünya ticaretini mikro ve makro düzeyde etkilediğini belirten Doç. Dr. Gümüşoğlu, şöyle konuştu;
“Bu etkinin önümüzdeki dönemde de devam edeceğini düşünüyorum. Mikro düzeyde insanların tüketici davranışları değişti. Gıdaya olan talep ve organik tarıma yönelim arttı. Organik gıda ticaretinde daha fazla artış bekleniyor.”
En çok gençleri etkileyecek
Dünya Çalışma Örgütü’nün son raporuna da değinen Doç. Dr. Gümüşoğlu, şu değerlendirmeleri yaptı;
“Salgın, şirketlerdeki işgücünü de etkiliyor. İşgücü piyasasından olumsuz yönde en fazla etkilenecek kitle gençler gibi görünüyor. Çünkü raporda, gençlerin 5’te 1’inin ne eğitimde ne işgücünde ne de öğretimde bulunduğu görülüyor. Dünyada zaten genç işsizlikle ilgili sorunlar var. Bunun yanı sıra gençlerin büyük bir çoğunluğu da kısmi zamanlı işler, hizmet ve turizm sektöründe çalışıyor. Bunların salgından en çok etkilenen sektörlerin başında geldiğini düşünürsek maalesef bu süreçten olumsuz etkilenecek kitlelerin başında gençler geliyor.”
Kadın işgücü de yara alacak
IMF’nin son raporuna göre dünya genelinde Koronavirüs nedeniyle %3’lük küçülme beklendiğini dile getiren Doç. Dr. Gümüşoğlu, şu açıklamaları yaptı;
“AB ülkeleri için bu küçülme %7 olarak açıklandı. Dolayısıyla ekonomik ve ticari açıdan beklenen en büyük tehlikelerden biri de işsizlik olacak. Yine Dünya Çalışma Örgütü’nün raporuna göre birçok sektörde yer alan kadınlar da bu süreçte yara alacak.”
Türkiye 2021’de %5 büyüyecek
“IMF’nin raporunda Türkiye’nin bu yıl %5 küçülmesi, önümüzdeki yıl ise %5 büyümesi öngörülüyor” diyen Doç. Dr. Gümüşoğlu, şöyle devam etti;
“Turizm, eğitim gibi sektörlerde dijitalleşmeye gitmek zorundayız. Aslında bu süreçte ilk adımlar atıldı. Bunun sonucu olarak da 1 milyon yazılımcı yetiştirilecek. Bu kararın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Salgından, eğitime ve bilime önem vererek kurtulabiliriz. Ülkelerin bilime verdiği değerin arttığını görüyoruz.”
AB, DSÖ gibi örgütler sorgulanacak
Ülkeler arası ilişkilerin ekonomik ve politik olarak değişim sürecine gireceğini söyleyen Doç. Dr. Nebile Korucu Gümüşoğlu, cümlelerini şöyle sürdürdü;
“Öncelikle Avrupa Birliği (AB) gibi ekonomik örgütler ve iş birlikleri sorgulanacak. Çünkü İtalya, Fransa gibi salgını ağır yaşayan ülkeler dayanışma noktasında sorun yaşadı, bunu gözlemledik. ‘Salgın sonrası ekonomik örgütlere gerek olacak mı? Bu örgütler varlığını sürdürecek mi?’ gibi politik tartışmalar olabilir. Uzun vadede AB’nin dağılması gündeme gelebilir diye düşünüyorum. Çünkü şu anda Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) bile varlığı ve yapılan yatırımlar sorgulanıyor.”
