Geçtiğimiz günlerde Antalya’da yapılan ITP konferansının konusu 5G idi. Konferans içinde önemli bir bölüm de, “Kamu Yönetimi ve 5g” çalıştayıydı. Bu konferansa katılarak bir konuşma yapan KKTC Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu (BTHK) Başkanı Kadri Bürüncük ile adadaki durum üzerine bir söyleşi yaptık.
turk-internet.com: Merhaba, sizi biraz evvel bir sunumda da dinledik; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti hakkında ilginç bilgiler verdiniz. turk-internet.com okuyucuları için bunu sizin ağzınızdan yeniden aktaralım istiyoruz. İsterseniz, önce bilmeyenler için kendinizi tanıtır mısınız?
Kadri Bürüncük: Çok teşekkür ederim. İsmim, Kadri Bürüncük. Akademisyen kökenliyim. Şu anda K.K.T.C. Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nda, Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yapmaktayım.
turk-internet.com: Epeydir bu görevdesiniz..
Kadri Bürüncük : Doğrudur. Hatta, Kurum 2012 yılında Yasalaşan Elektronik Haberleşme Yasası ile faaliyetlerine başlamasından önce Telekom Üst Kurulu vardı. 3,5 yıl da Telekom Üst Kurulu Başkanlığı yaptım. 2013 yılından beridir de Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu’nun Başkanlığını yapmaktayım.
turk-internet.com: Şu anda Kıbrıs’ta 2 tane mobil operatör ve 1 tane sabit haberleşme sağlayıcı mı var? Biraz bilgi verir misiniz?
Kadri Bürüncük : Evet, şu anda Kuzey Kıbrıs’ta 2 tane mobil operatör hizmet vermekte.
Turkcell ve Vodafone hizmet veriyor. Sabit operatör olarak da bir devlet dairesi olan Türk Telekom’un eski yapısı benzeri Telekomünikasyon Dairesi sabit telefon hizmeti vermekte. Şu anda sabit telefonda yetkilendirme de yapılamıyor. Yasamız, Bakanlar Kurulu kararı ile bunun serbest bırakılmasını öngörmekte. Özelleştirmenin ardından böyle bir şey yapılması planlanmakta. Şu anda da sabit telefon hizmetlerinin özeleştirilmesi için çalışmalar yürütülmekte. İnternet servis sağlayıcıları da yine sektörde hizmet vermekte.
turk-internet.com: Peki mobil konuda, şu anda Kıbrıs’ta hangi bant var ve hangi hızlar var?
Kadri Bürüncük : Şu anda mevcut 2 mobil operatörümüz 2G ve 3G hizmetleri vermekte. 4G ihalesini hazırlamış olmamıza rağmen Kuzey Kıbrıs’ta yaşanan hükümet değişikliğinden dolayı henüz tamamlamadık. Ancak bugün çalışmalar şekil değiştirerek günümüzün konusu haline gelen 5G teknolojisini de dahil ederek ikisini birlikte değerlendiriyoruz. Dolayısıyla adına 4G ve 5G ihalesi diyoruz. Aslında, Türkiye’de olduğu gibi, teknoloji bağımsız olarak bu frekansların tahsis edilmesi gündemde. Dolayısıyla, bu ihale teknoloji bağımsız frekans ihalesi olacak ama bunlara bağlı olarak tabii ki kapsama alanı yükümlülükleri de öngörülmekte. Günümüzde 5G teknolojilerini konuşuyor olmamıza rağmen, aynen Türkiye’de olduğu gibi, 5G teknolojisini destekleyen son kullanıcı cihazları Kuzey Kıbrıs’ta henüz yaygınlaşmamıştır.
turk-internet.com: Biraz evvel onlara değindiniz özellikle.
Kadri Bürüncük : Evet. Özellikle 5G’yi destekleyen telefon şu anda ne Türkiye’de, ne de Kıbrıs’ta mevcut. Yani hiç yok. Dolayısıyla, geçmişteki teknolojilere baktığımızda, 4G ihalelerinde verilen 2600 MHz bandını destekleyen telefonlar 3 yıl önce yüzde 20’lerde iken şu an ise yüzde 85’lere ulaştığı görülmekte. Kuzey Kıbrıs’ta bu ihalenin henüz yapılmamış olmasına rağmen Kıbrıs’taki kullanıcıların yanılmıyorsam yüzde 87si 4G teknolojisini desteklemektedir. Dolayısıyla, şu an yapacağımız ihale operatörler için daha büyük bir fırsat. Çünkü, kullanıcılar 4G – 4,5G için hazır. Ancak 5G için son kullanıcı telefonları gerek Türkiye’de, gerekse Kıbrıs’ta şu anda mevcut değil. Teknoloji kullanılmaya başlandıktan sonra uyumlu cihaz sayısının 2-3 yıl içerisinde beklenilen seviyelere gelmesi beklenmektedir.
turk-internet.com: Kaç abone var?
Kadri Bürüncük : K.K.T.C.’nin resmi rakamlarına göre açıklanan nüfus 350 bin civarında. Ancak mobil haberleşme yapan abonelerin ve aktif abonelerin sayısı 650 binlerde. Yani aslında her abonenin yaklaşık 2 tane telefonu var. Tabi tam doğru olmaz bunu söylemek çünkü artık cihazlar da abone olabiliyor.
turk-internet.com: M2M.
Kadri Bürüncük : Aynen! O tip şeyler de var. Özellikle elektrik cihazları, elektrik sayaçları Kıbrıs’ta hemen hemen tümü şu anda o sistem ile uzaktan kontrol ediliyor, okunuyor, açılıp kapanabiliyor. 100 bin civarında olan elektrik sayaçları abone sayısının içerisinde ama kesinlikle penetrasyon dediğimiz kişi başına düşen abonelik sayısı birden fazla.
turk-internet.com: Bir hayli yüksek!
Kadri Bürüncük : Yani yüzde 100’ün üzerinde.
turk-internet.com: Peki! Kadri Bey, bir de 700 bant olayı var sizin adada. Onu da… hem de Güney ile de bir ilişkiniz var orada. Onu bir bize aktarır mısınız?
Kadri Bürüncük : Teşekkürler! Dediğiniz gibi, Kıbrıs bir ada ülkesi, küçük bir ülke. Belli frekansları özellikle Güney’in kullanımı ile birlikte planlamak zorundayız. Küçük coğrafyada birbirinizi enterfere etmeden, parazit yaratmadan birlikte kullanmayı sağlamanız ile mümkün olabilir. Ya kimse kullanamaz ya da ikiniz de anlaşarak kullanırsınız.
Dolayısıyla onlar da bu frekansların paylaşımı ile ilgili olarak Birleşmiş Milletler gözetiminde bizimle görüşmekte. Biz de bu konuda özetle Türkiye’de BTK ile ve RTÜK ile koordinasyon sağlayarak Akdeniz Bölgesi’nde planlanan kanal paylaşımları, bölge ülkelerinin kanal paylaşımlarını da dikkate alarak, en uygun olabilecek paylaşımları konusunda anlaşmaya varmış durumdayız. Dolayısıyla ilgili yatırımları da sayısal yayıncılığa yaparak, 700 bandını karşılıklı olarak boşaltıyoruz. Güney Kıbrıs ihale çalışmalarına başlamış olup 5G ihale kamuoyu görüş sürecini de tamamlamış durumdadırlar. Bizde kamuoyu görüş sürecindeyiz. Yaptığımız çalışmaları kamuoyu görüşüne sunmuş durumdayız.
turk-internet.com: Peki, bir de son soru. ULAK kullanmayı düşünüyor musunuz baz istasyonlarında?
Kadri Bürüncük : Kesinlikle! Türkiye’nin son derece önemli bir politikası olarak görüyorum yerli ürünün desteklenmesi ve yerli ürünün geliştirilmesi konusunda. 4G ihalesinin zamanında ertelenmesinin bir sebebi de buydu. Bizim için bu şu anda daha büyük bir şans çünkü ürünleri geliştirilmiş ve sahada kullanılmaya başlanmış bir sistemden bahsediyoruz. Dolayısıyla Kıbrıs’ta da bunların kullanılmasından mutluluk duyacağız. Bunların politikalarının oturtulması için de gerekli merciler ile görüşmelerimizi sürdürmekteyiz.
turk-internet.com: Kadri Bey, benim suallerim bu kadar. Sizin eklemek istediğiniz bir konu var mıdır?
Kadri Bürüncük : Çok teşekkür ederim! Sizinle bu röportajı yapma fırsatı verdiğiniz için ve ayrıca bu güzel etkinlikte konuşma yapma fırsatı bulduğum için çok mutluyum.Çok değerli katılımcılar ve dostlar ile görüşme fırsatı buldum. Hepinize çok teşekkür ederim!
turk-internet.com: Ben de teşekkür ederim!