Bu söyleşinin tanımları içeren ilk bölümünü ilk bölümünü BURAYI TIKLAYARAK ve etkiler ile bönemli araştırma sonuçlarını BURAYI TIKLAYARAK okuyabilirsiniz.
turk-internet.com: Türkiye’de Siber Zorbalık Davranışlarının Önlenmesi ve Konuyla İlgili Paydaşların Farkındalıklarının Artırılması İçin Neler Yapılabilir?
Dr. Hüseyin SERİN: Bilgi iletişim teknolojilerinin yoğun kullanılmaya başlanmasıyla beraber özellikle çocukları internetin zararlı içeriklerinden korumak amacıyla Amerika, Kanada, Rusya ve Avrupa ülkelerinde çocukların siber ortamlardan korunmalarıyla ilgili ciddi yaptırımlar içeren yasalar çıkarılmıştır. Fakat Türkiye’de yeni yeni bilinmeye başlanan siber zorbalıkla ilgili uygulanacak yaptırımlar konusunda hazırlanmış bir yasa veya yönetmeliğin olmadığını görmekteyiz.
Ülkemizde de konuyla ilgili hazırlanacak yasa ve yönetmeliklere caydırıcı yaptırımların eklenmesi bu tür davranışların azaltılmasında etkili olabilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) bünyesinde, Bilgi Toplumu Olma Yolunda Bilişim Sektöründeki Gelişmeler ile İnternet Kullanımının Başta Çocuklar, Gençler ve Aile Yapısı Üzerinde Olmak Üzere Sosyal Etkilerinin Araştırılması Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun yürütmüş olduğu çalışmalar ve hazırlanan yaklaşık 1000 sayfalık raporun kamuoyu ile paylaşması konuyla ilgili ülkemizde farkındalığın oluşmasına ciddi katkılar sağlamıştır.
Siber zorbalık davranışları, bu davranışların sebep ve sonuçları, siber mağdurların yaşadığı sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileriyle ilgili konunun önemli paydaşları olan okul yöneticileri, psikolojik danışman ve rehberlik uzmanları, öğretmen, öğrenci ve velilere yönelik bilgilendirici çalışmaların yapılması bu kitlenin siber zorbalık kavramıyla ilgili farkındalık düzeylerinin artırılmasına, öğrencilerin siber zorbalık davranışları ve mağduriyetlerinin önlenmesinde yarar sağlayacaktır.
Avrupa’da Bilişim Teknolojilerini verimli kullanma, bu araçların zararlarından korunmak amacıyla hazırlanmış müfredatı olmayan tek ülke konumundayız. Ülkemizde okullarda seçmeli olarak okutulan Bilişim Teknolojileri dersinin içeriği daha çok program öğretme odaklıdır. Aynı şekilde seçmeli ders olarak okutulan Medya-Okuryazarlığı dersi de içerik yönüyle yetersiz kalmaktadır. Bu bağlamda bilişim okuryazarlığı müfredatı geliştirilmeli ve bilişim teknolojileri dersi ilkokuldan başlamak üzere zorunlu hale getirilmelidir.
Türkiye’de siber zorbalık davranışlarını önleme ve siber mağdur öğrencilerin yaşadıkları problemlerin giderilmesine yönelik henüz müdahale programları geliştirilmemiştir. Yine Avrupa’da internet kullanımından kaynaklanan problemlerin giderilmesi amacıyla yardım hattı bulunmayan tek ülke Türkiye’dir. Konuyla ilgili müdahale programlarının hazırlanması ve uluslararası örneklere uygun yardım hattının ülkemizde de aktif hale getirilmesi, siber zorbalık davranışlarının önlenmesine ve siber zorbalık mağdurlarının yaşamış oldukları problemlerin azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
Milli Eğitim Bakanlığı’nın geliştirmiş olduğu Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH Projesi) çerçevesinde eğitim kurumlarında teknolojiyle olan birlikteliğin daha yoğun yaşanacağı görülmektedir. Pilot uygulama yapılan okullarımızda şimdiden sıkıntılar yaşandığı, tablet yazılımlarının hacklenip internet erişimine açık hale getirildikleri basına yansımaktadır. Mevcut ilk ve ortaöğretim rehberlik programları ile öğrenci disiplin yönetmeliklerinde hiçbir şekilde yer almayan siber zorbalığı önleyici uygulama ve çalışmaların ivedi bir şekilde hazırlanıp program ve yönetmeliğe eklenmesinin bu davranışları önlemede yarar sağlayacağını düşünmekteyim.
Türkiye’de internet kafeler özellikle sosyo-ekonomik seviyenin düşük olduğu yerlerde öğrenciler tarafından yoğun bir şekilde kullanılmaktadırlar. Araştırmamızın bulgularında da görüldüğü gibi siber zorbalık davranışları en çok internet kafelerden yapılmaktadır. İnternet kafelerin kuruluş ve uygulamalarına yönelik kanun ve yönetmelikler olmasına rağmen denetimlerinin yetersiz olduğunu söyleyebiliriz. İnternet kafelerin denetim sıklığının artırılıp ve bu denetimlerin sistematik bir şekilde gerçekleştirilmesi, kurallara uymayan işletme sahiplerine ağır yaptırımların getirilmesi bu tür yerlerde gerçekleşebilecek siber zorbalık davranışlarının önlenmesinde faydalı olacaktır.