Dalgalı kur politikası, piyasaları kitlerken, sanal mağazalarda da satışları durma noktasına getirdi. Bilindiği gibi birkaç gün önce, değişen dolar kurunu anında fiyatlarına yansıtamayan e-shoping siteleri, adeta kepenklerini indirmişlerdi. Bu hafta başı, e-shoping sitelerinin kepenkleri açıldı. Ancak, online alışveriş siparişleri, sıfır noktasında.
Online piyasalarda yaşanan bu durgunluğu, SanalMağaza Pazarlama Müdürü Korkut Köyman, şöyle yorumladı:
“Türkiye’de genel olarak, ekonomiyi küçültmek ve ithalatı soğutmak istiyorlar. Bu gelişmeler, e- shoping yapan sitelerde de genel olarak belli bir küçülme yaratabilir. Sitelerin kapanmasını kasdetmiyorum ama, bu gelişme, kurumları temkinli olmaya ve büyüme planlarını ertelemeye itti.”
Hükümetin, krizden önce de, ithalatı engelleyici bir tavır izlediğini belirten Korkut Köyman, “Çoğu ithalatçı firma gümrükten mal çekemiyordu veya ürünleri geçikmeli olarak alıyordu” dedi.
Türk Lirası’nın değer kaybı nedeniyle, ithal ürünlerin fiyatlarında büyük artışlar görülmeye başlandığına dikkat çeken Korkut Köyman, fiyatlardaki artışın satışları daha da durduracağını belirtti. Köymen şöyle konuştu:
“Örneğin, 19.5 milyon liraya alınan bir DVD, bu hafta 23 – 24 milyon liraya alınabilecek. Bu tabii ki, müşterinin seçimini etkiliyecek. Online shoping piyasalarında çalışan firmaların çoğu, lüks tüketim malzemesi dediğimiz ithal ürünler satıyorlar. En çok satılan ürünlerin başında ise, donanım ve bilgisayar ürünleri geliyor. Bunların hepsi ithal ürünler. Ayrıca, Türk lirasının değer kaybetmesi nedeniyle doğal olarak alım gücü de azalacak.”
Krizin etkisinin online alanda ne kadar süreceği konusunda ise, SanalMağaza Pazarlama Müdürü Korkut Köyman, şu bilgiyi verdi:
“En az 6 ay etkisi sürecek ve yılın sonuna doğru bu krizden kurtulunur. Ancak, Türkiye’nin yapısal bozuklukları sürdüğü sürece, bu kriz geçer, yenisi gelir. Bütçe açık verdiği, borçlanmaya devam ettiği, ihracat yapabilmek için parasını sürekli devalüe ettiği sürece krizlerden kurtulamayız. Özgün ve dünya standartlarına uygun ürünler çıkaramadığı sürece ithalat yapmaya, teknoloji almaya devam edecek. Dünyadaki gelişmelere bakarsanız, bir ülkenin büyümesi için dünya standartlarında ürün ürütmesi ve belli ürünlerde uzmanlaşması gerekiyor. Ekonomik ve finansal yapısı zayıf bir ülkede bu tip sorunları yaşamak süpriz değil. Bu nedenle 2001 yılında e-shoping alanında çok yüksek atılımlar beklemiyorum.”
Uzun vadede ise, internet kullanıcısının sürekli artış içinde olması nedeniyle online alışverişte de gelişmeler yaşanacağını belirten Köyman, asıl patlamanın kablosuz internet ile sağlanacağını söyledi.
Öte yandan, dalgalı döviz kuru nedeniyle, ithalatçı firmalar, hala, yeni siparişleri karşılayamıyor.
