Ericsson CEO’su Borje Ekholm, Avrupa’nın 5G altyapısı inşa etme konusunda hızlı olmadığını ve operatörlerini yeterince teşvik etmediğini düşünüyor. Financial Times’a verdiği demeçte [1] Ekholm 5G’de gecikmenin, Avrupa sayısal pazarı gelişmesinin ABD ve Çin’in gerisinde kalmasına yol açacağına dair endişelerini dile getirdi.
Ancak Ekholm, yeni nesil mobil cihazların kullanımında geride kalmanın, Avrupa’yı ABD ve Çin’in gerisinde bırakacağını şu sözlerle belirtiyor :
“5G olmadan, genel endüstri daha az verimli ve daha az rekabetçi olacak. Altyapı olmadan, dijital sektörü geliştirmek zordur ve bu, büyük değer potansiyelini ve potansiyel olarak gelecekteki milyonlarca işi etkiler.”
Operatörler Sermaye Maliyetini Karşılayamadığı için 5G Yatırımı Yapmıyor
Ekholm röportajında, Avrupa’nın telekom endüstrisini “işlemeyen” olarak tanımlayarak, operatörlerin yatırımın geri dönüşünü elde edememe riski göz önüne alındığında 5G’ye yatırım yapma konusunda isteksiz davranmasının anlaşılabilir olduğunu belirtti :
“Sorun şu ki, bu altyapıyı inşa etmesi gereken adamlar hiç para kazanmıyor. Beklemenin çok büyük bir maliyeti var. 5G olmadan, genel endüstri daha az verimli ve daha az rekabetçi olacaktır. Altyapı olmadan dijital endüstriyi geliştirmek zordur ve bu, büyük değer potansiyelini ve potansiyel olarak milyonlarca işi etkiler”
Ekholm bu durumun, ABD ve Çin ile rekabet eden üreticiler için yatırım eksikliğine ve sorunlara yol açtığını kaydetti. Ericsson, 5G’nin piyasaya sürülmesinde Avrupa’nın Çin ve ABD’nin çok gerisinde kalmasından endişe duyuyor ve bunun Avrupalı işletmelerin sayısal dönüşümü açısından çok önemli olacağını savunuyor. 5G’nin kıtanın gayri safi yurtiçi hasılasını yılda 2 puan artırabileceği tahmin ediliyor.
Telekom Sektörü Stratejik Özerklik Sağlayan Nadir Sektörlerden
Ekholm, telekom sektörünün “Stratejik Özerkliğe” sahip bir kaç sektörden biri ve “Güvenlik” açısından önemli olduğuna dikkat çekmeye çalışıyor.
Ekholm’un, ocak başında İsveç Yabancı Ticaret Bakanı Anna Hallberg’e gönderdiği ve Çinli üreticiler olan Huawei ve ZTE’ye istenen yasaklama talebini engellemeye yönelik telefon mesajları ortaya çıkmıştı. Ekholm, Hallberg’e İsveç Posta ve Telekom Otoritesi (PTS = BTK eşdeğeri) tarafından gönderilen Huawei ve ZTE’nin mevcut altyapıdan 2025 yılına kadar çıkarılması için verilen talimatın uygulanmaması için yardım istemişti. Bu durumun küresel rekabeti engelleyeceğini söylüyordu. Ancak sonradan Ekholm böyle bir mesajlaşmanın olmadığını söyledi.
Bu arada not edelim; Ericsson’un Çin’deki pazar payı İsveç’teki pazar büyüklüğünden fazla. Yani Huawei ile bir yandan rakip ama bir yandan da İsveç’in Huawei’i ya da ZTE’yi dışlaması, Ericsson’un da Çin’den dışlanması anlamına gelebilir.
Ekholm’un Çinli firmaların dışlanması ile ilgili olarak ; Ericsson’un ana vatanı İsveç dışından gelen gelirlerinin yüzde 99’unu tehlikeye atarak “serbest ticaretin kısıtlanabileceği” ve Ericsson için “teknolojinin ön saflarında yer alan pazarlarda yani Çin ve ABD’de bulunmanın hayati önem taşıdığı” şeklinde, 2 temel endişesi var. Bunu da şöyle açıklıyor;
“Hem Çin’de hem de ABD’de var olmamız, küresel bir teknoloji lideri olmamızı sağlıyor. Yalnızca bir ekosistemde olmak, diğerinde olmamak yüksek risktir. Nihayetinde, ölçeği sayesinde Çin 5G’nin daha hızlı gelişmesine yol açabilir.”
Nokia ve Ericsson için Bir Nefes Dönemi
Trump’ın 2019’dan bu yana Huawei’i ve ZTE’yi engellemesi, Avrupalı 5G üreticileri – İsveçli Ericsson ve Finlandiyalı Nokia – için bir nefes alma şansı doğurmuş durumda. Fiyatları ve teknolojisi ile dünyaya yayılmış olan Çinli üreticiler için duraklama anlamına gelen bu dönemi, Avrupalı üreticilerin satışa döndürmesi gerekli.
Ancak, Korona ile birlikte hareketi kısmen yavaşlamış bir işletmeci sektörü var. Her ne kadar sayısallaşma (dijitalleşme) artıyor gibi gözükse de, ekonomilerin büyük zararlar gördüğü bir dönemdeyiz. Türkiye’de abone sayısı –uzaktan eğitim ya da uzaktan çalışma– ile arttı ama Avrupa’nın nispeten daha doymuş bir pazarı vardı. PwC 2020 için % 2-3, 2021 için % 1-2 düzeyinde düşüş ve ancak 2022 de toparlanma öngörüyor[3]. Bu da operatörlerin 5G yatırımı yapmasını erteliyor.
Bu nedenle Ekholm bir süredir sürekli açıklamalar yapıyor. AB’nin, — Çinli telekom üreticileri konusunda duraksama yaşadığı bu dönemde– devlet teşvikleri ile 5G yatırımlarını başlatması gerektiğini söylüyor. Muhtemelen dilinin arkasında söylemeye çalıştığı Avrupalı telekom üreticilerinin öne geçmesi için uygun bir dönem olduğu şeklinde.
[1] Ericsson chief slams Europe’s ‘non-functioning’ telecoms market
[2] Ericsson CEO Lobbied to Overturn Sweden’s Huawei Ban, DN Reports