Bu röportajın ilk bölümünü Ertem : KDV İndirimi Nedeniyle Pazarda % 30-35 Düzeyinde Hareketlilik Görülüyor -1 ve ikinci bölümünü Ertem : KDV İndirimi Sadece Bilişim’de Komponentlere Kadar İndi – 2 başlığı altında okuyabilirsiniz.
Intel Türkiye Genel Müdürü Çiğdem Ertem ile KDV indirimi konusundaki röportajımıza kaldığımız yerden devam ediyoruz.
Turk-internet.com: Bu noktada devlet hep “Vergi kaybı olabilir” diye düşünür. Siz bunu nasıl aştınız?
Çiğdem Ertem: Bizim Çalışmamızın[3] ekonomik modeli buna yönelikti. Biz kriz ve kriz ortamından bağımsız olarak devletimizin bilişim sektörünü desteklemesi ve Türkiye de internet penatrasyonunu artıracak, Türkiye’nin bilişim toplumuna gitmesini sağlayacak, sayısal uçurumu kapatacak adımlar atması gerektiğini düşünüyoruz.. Bu adımlar tabi ki devlet tarafından belirli teşvikler ve sübvansiyonlarla oluyor.
Biz ekonomist arkadaşlarımızla çalışıp bir model oluşturduk ve dedik ki : “Türkiye ekonomisinin, modellediğimiz noktada girdileri, çıktıları parametrik olarak şu şekilde.” Türkiye’deki bilgisayar pazarının, talep analizini yaptık ve “devlet ne yaparsa, bu bilgisayar pazarı ne kadar büyüyebilir” ve bir anlamda “insanlar bilgisayarla nasıl tanışabilir” diye bir çalışma yaptık.
Bunun kamuya ilk yıllarda negatif etkisi oluyor. KDV’ yi düşürdüğünüzde bir kayıp oluşuyor. Ama uzun vadede de çok ciddi getirileri oluyor. Bunları çok düzgün çalışarak bir veri oluşturduk.
Elimizde şu an böyle bir model var ve bu model diyor ki “KDV indirimi yapıldığı takdirde örneğin bu KDV indirimi bir yıllık bir süre için yapılmış olsaydı, kamu maliyesinde bunun kaybı 240 milyon dolar civarı gibi” olacak. Bilişim sektöründeki maliyetten bahsediyoruz. Ama bu önümüzdeki 5 yılda 117 bin kişiye bir istihdam kazancı getiriyor.
Bunun sayesinde vergi gelirlerine baktığımızda 5 yılda devletin avantajlı olduğunu görüyoruz. İlk yıl böyle bir dezavantaj yaşanıyor ama bunun toplamına baktığımız zaman toplamda sonrasında direkt istihdam ortaya çıkıyor. Yani daha çok insan bilgisayar alıyor daha çok insan hizmet almaya başlıyor.
Dolayısıyla oralarda bilgisayar şirketleri daha çok insan çalıştırılmaya başlanılıyor bu talebi karşılayabilmek için. Bunların getirdiği ikinci bir istihdam var, bu insanlar ekonomik aktivite yaptıkları için çevrelerinde daha çok tüketim yapıyorlar ve dolayısıyla bunların getirdiği bir in direk istihdam söz konusu. Böyle bakıldığında 117 bin kişi, aileleriyle baktığımız zaman 500 bin kişiye çıkan bir ortalama grubu beslemiş oluyorsunuz aslında. Sadece 1yıllık KDV indirimini yaparak. Bunu da biz çok önemli görüyoruz.
Turk-internet.com: Bu modeli nasıl kurdunuz?
Çiğdem Ertem: Burada birtakım analizleri kullandık, yani bu ekonomik modeli koyarken, dünyada kabul görmüş birtakım çalışmalar var. Örneğin Amerika’da bir çalışma var, Amerikan hükümeti diyor ki; %1 internet penetranasyonunu arttırırsam, Amerika gibi gelişmiş bir üke için bile istihdama yönelik %0,2 ile %0,3 arasında etkisi var.
Şu anda Amerika bile bunu ciddi bir şey olarak görüyor ve buna yatırım yapıyor. Baktığınız zaman internet peneterasyonu %70lerde ve %80’lerdedir ama orda bile artırılmaya çalışılan bir durum var. Biz %-25-30 lerde bir ortalama olduğunu düşünürsek bunun çok daha fazla desteklenmesi gerekiyor devletimiz tarafından. Onun için bizde bu çalışmalarla bu konudaki teşviklerin ve süspansiyonların kaybı çok ama kazancı önümüzdeki dönemlerde daha fazla. Bunu anlatmaya çalışıyoruz.
Bu makalenin üçüncü bölümünü Ertem : KDV’nin % 8’de Kalması Gerektiğini Düşünüyoruz – 4 başlığı altında okuyabilirsiniz.