E-Ticaret siteleri 2008 sonbaharında ardarada kapandı. Büyük olarak sıralandırılabilecek 3-4 sitenin üstüste birden kapanmış olması, bizde bu işin içinde “yönetim becerisi” dışında sorunlar mı var düşüncesi oluşturdu. Bu nedenle ilk olarak e-Store’un patronu İzi Adato ile kapanış nedenlerini tartışmıştık. Bugün de sektörün ilk ISS olan Dominet’i ve arama moturu Arabul.com’u açmasıyla tanıdığımız öncülerinden Enis Eryılmaz ile konuştuk. Bize olayın diğer boyutlarını ayrıntılı bir şekilde anlattı. Bu diziyi ülkemizdeki e-Ticaret’in sorunlarını anlatma amacıyla sunuyoruz :
Turk-internet.com : Koysepete.com bugünlerde yok. Bu siteyi neden açmıştınız, neden bugün kapalı?
Enis Eryılmaz : Koysepete 2003 yılında kuruldu. Çok özel bir amacımız yoktu başlangıçta. Kardeşim Engin Eryılmaz’ın önerisiyle ve bir finansör katkısıyla e-ticaret işi yapacaktık. Biz yazılım işleri ile uğraştığımız için de işin teknoloji tarafı ile ilgilenecektik.
Kardeşim aslında ağırlıklı olarak cep telefonu bayiliği yapıyordu. Erpa ile 1995’de başlayan bir işti. Geleceğin e-Ticarette olduğunu görerek, ağırlıklı elektronik cihazlar pazarlamak üzere bir şirket kuralım dedik. Bu fikre EPDATA Osman Sungur isimli bir iş adamının sahip olduğu ve ağırlıklı bilgisayar malzemeleri toptancılığı yapan, İç Anadolu’nun en büyük tedarikçi (ana distribütör) firması ile birlikte girdik. Osman Sungur ve Engin elektronik ticaret yapacaklarını söylediler. Ortaklık kurarak koysepete.com’a başladık.
Ciddi bir hazırlık dönemi geçirdik. İş süreçleri planlandı. Deneyimli arkadaşları (İstanbul’da bu işi yapmış olan) bulduk ve uzunca bir dönem iş süreçleri ile sistemi tasarladılar. Tasarlanan o süreçler üzerine biz de, işin yazılımını gerçekleştirdik.
2005 yılında satışlar başladı. Ağırlıklı cep telefonu satışı yapılıyordu. 2006 yılında hızlı bir büyüme sürecine girdik. İlk dönemdeki büyüme, ağırlıklı olarak bildiğimiz ticareti yapmaktan ötürü gelişti.
Büyümenin diğer bileşenleri, internet sektörüne yakın olmamız, Google’u bir reklam mecrası olarak kullanmaya başlamamız, Akakçe gibi sitelerle entegre ilişkide olmamızdı. Bunlar Koysepete’yi hızlı bir şekilde Türkiye’nin bilinen ve yüksek hacimli iş yapan e-ticaret siteleri arasına soktu.
2006’da yıllık 4-5 milyon YTL’lik iş hacmine ulaştık. Günlük 40-50 civarında satış yapıyorduk. 2007 yılında işin büyümesi ile birlikte, ticaret hacminin büyümesinin, iş süreçlerinde iyileşme gerektirdiği ortaya çıktı.
Turk-internet.com : Ne gibi iyileştirmeler bunlar?
Enis Eryılmaz : Bu dönemde yazılımın kapsamının genişletilmesi, yazılımla muhasebenin komple entegre edilmesi, müşteri ilişkilerinin yazılım üzerinden takip edilmesi, ödeme sistemlerinin ciddi anlamda bir revizyondan geçerek, çeşitlilik kazanması, tüm farklı bankaların taksit kartlarının sisteme dahil edilmesi gibi süreç iyileştirmeleri yapmak durumunda kaldık.
2007’nin ortalarına geldiğimizde yıllık ciro 10 milyonun üzerine çıktı, hızlı büyüme devam ediyordu. Ağustos ayında, geçmiş dönemin muhasebesini de gözden geçiren bir durum analizi yaptık.
Yıllık 10 milyonun ki yaklaşık olarak günde 100 paketin üzerine çıktığınızda, daha önce planlanan iş süreçleri ciddi anlamda yönetim zafiyeti göstermeye başladı.. (eleman sayısı 20-25 civarı)
- Örgüt şemasının daha karmaşık hale gelmesi insan kaynakları ve yönetim sorunları getirdi
- Verimliliğin artması amacıyla teknolojinin daha yoğun kullanımı (sadece mukasebe ve pazarlama değil örgütün tüm iş süreçlerinin bilgisayardan takibi) giderek öncelikli ihtiyaç haline geldiğini gördük.
Bu nedenlerle işin büyümesinin belirli miktarlarda yatırım gerektirdiğini gördük. Yaptığımız işi basitçe tanımlarsak; Çok farklı tedarikçilerden malları alıp, bu malları kendi depomuızda birleştirip, paketleyip, lojistik hizmetlerini partnerlar (lojistik şirketleri) kanalıyla müşteriye ulaştırmak.
Biz e-Ticaret yaparken, satın alma, müşteri ilişkileri, lojistik gibi bütün fonksiyonları kendimiz yaparak işe başladığımız için yapmış olduğumuz iş basit bir e-ticaret olmaktan çıktı. Kapsamlı bir satın alma ve lojistik sürecini de içeren, karmaşık bir iş modeline dönüştü.
Bunun üzerine, o dönemde şirketin ciddi anlamda örgüte, mekansal genişlemeye (ofis ve depo), personel sayısı arttırıma ve bunları yönetmek i.çin kullanacağımız yazılımın yeniden düzenlenmesine ihtiyaç olduğunu tespit ettik ve bu analizi yaptığınızda işletme giderlerinin aylık 150-200.000 TL’lere çıkacağını gördük (80-100 yerine).
Röportajın devamını Eryılmaz : e-Ticaret’in En Büyük Gideri, Bankalara Ödenen Komisyonlardır – 2 başlığı altında okuyabilirsiniz.