Türkiye’de geleneksel esnafın nabzını tutan REM Esnaf Barometresi Raporu, Mayıs 2021 dönemi sonuçları açıklandı. Rapora göre Genel Güven Endeksi 4,9 puanlık anlamlı yükselişle 11,1’e çıktı. Esnaf tam kapanma sonrası hızlı aşılama ve açılma planıyla yeniden umutlandı. Vaka sayılarının düşmesiyle esnafın endişe oranı 7 puan birden düşerek %63’e geriledi.
Hayat yaz aylarında canlanacak
Fijital perakende deneyimi sağlayıcısı REM People’ın CEO’su Bülent Peker, Türkiye’de ilk kez REM People tarafından hazırlanan ve küçük esnafa yönelik detaylı veriler içeren raporun mayıs ayı sonuçlarını şöyle değerlendirdi:
“Günlük hayatın yeniden canlanmaya başlaması ve aşılamanın hızlanması esnafın geleceğe yönelik olumlu beklentisini dramatik düzeyde artırdı. Hem Genel Güven Endeksi hem de Mali Durum Endeksi yükseliyor. Yaz sezonuyla birlikte iş yapma seviyesinin daha da artmasını bekliyoruz.”
Her ay Türkiye temsili sağlanacak şekilde 1.500 noktada yapılan ziyaretlerle hazırlanan “REM – Esnaf Barometre: Türkiye Geleneksel Kanal Esnafının Nabzı” araştırma panelinin Mayıs’21 sonuç raporunda öne çıkan başlıklar ise şöyle oldu:
Genel Güven Endeksi 4,9 puan birden arttı:
Genel Güven endeksi bir önceki döneme göre 4,9 puanlık anlamlı artışla 11,1 olarak gerçekleşerek geçen ay en düşük seviyeye gerileyen trendi yukarı yönlü kırdı. Bu duruma; iş yapma ve finansal durumu ortaya koyan Mali Durum alt endeksinin 10,5 puan, ülke ekonomisine güveni ifade eden Genel Ekonomi alt endeksinin ise 9,0 puan yükselmesi etkili oldu.
Yükselişte yaz sezonu etkisi:
Mayıs döneminde tam kapanma sonrasında kısıtlamaların kaldırılmasıyla hem çalışma saatleri artırıldı hem de günlük hayatın canlanmasıyla bir önceki döneme göre işler açıldı. Yaz sezonuna girilmesi ve vaka sayılarının düşmesi geleceğe dönük olumlu beklentiyi de dramatik düzeyde arttırdı.
Turizm bölgeleri zorda:
Bölgesel olarak bakıldığında ise salgından dolayı beklenen yabancı turistin ülkemize gelmemesi turizm bölgeleri olan Akdeniz ve Ege’de endeksin Türkiye ortalamasına göre düşük gerçekleşmesine neden oldu.
‘Ekonomi gelişecek’ diyorlar:
Tam kapanma sonrasında kısıtlamaların kaldırılmasıyla iş yapma seviyesi artan esnaf kesiminde hem aşıların çok hızla yaygınlaşmasına bağlı olarak salgının biteceğine dair olumlu algının oluşması hem de yaz mevsiminin gelmesi geleceğe dair beklentileri olumlu yönde arttırdı. ‘Önümüzdeki dönemde işlerim artacak’ diyenlerin oranı 16 puanlık artış ile %28’e yükselirken, Ülke ekonomisinin önümüzdeki dönemde gelişeceğini düşünenlerin oranı da 15 puanlık artışla %25’e yükseldi.
Esnaf önce sağlık sonra huzur istiyor:
Genel yaşama dair düşünceleri incelendiğinde esnaf %25 ile en çok salgının gündelik yaşamı etkilemesinden şikayetçi. Esnafın %18’i ise temel hak ve özgürlükler, eğitim, demokrasi gibi toplumsal konularda ilerleme bekliyor. Ayrıca toplumsal kutuplaşmanın / çatışmanın artması, adalet sisteminin iyi işlemesi de esnafın beklentileri arasında.
Tam kapanmadan memnun değiller:
Daha önce alınan tedbirlerin yetersiz olduğunu ve tam kapanma olması gerektiğini belirten esnaf kesimi, Mayın döneminde gerçekleştirilen tam kapanma kararının uygulanma şeklinden de memnun değil.
Salgın konusunda biraz daha rahatladı:
Vaka sayılarının tam kapanma sonrasında 2 aylık dönemin en düşük seviyesine gerilemesi esnaf kesiminin duygu durumunu da pozitif yönde etkiledi. Salgından endişe duyan esnafların oranı 7 puanlık anlamlı düşüş ile %63’e geriledi. Ancak bu durum, aşı olma eğilimini de olumsuz yönde etkileyerek “Aşı olurum” diyenlerin oranını da 6 puanlık düşüşle %65’e gerilemesinde etkili oldu. Bu durum normal koşullarda aşı olunmak istenmediği ancak sağlığının tehdit altında olduğu düşünüldüğünde mecburen aşı olunmak zorunda hissedildiği olarak yorumlanabilir.
