Etiket: İlber Ortaylı

YAZILIM

(İng. Software, Fra. Logiciel)

Bir bilgi işlem dizgesinin işleyişi ile ilgili bilgisayar izlencelerinin, yordamların, kuralların ve gerektiğinde belgelemenin tümü.

İngilizce “Software” sözcüğü “hardware” sözcüğünün karşıtı olarak türetilmiştir. “Hardware” yani hırdavat ya da donanım olarak bilinen fiziksel cisimlerin değişmezliğinin aksine yazılım değişkenlik gösteren esnek yapısıyla karşımıza çıkmaktadır.

1950’lerin sonundaki ilk bilgisayarlarda kullanılan yazılımlar bilgisayarın komut, veri ve işlem panellerindeki yuvalara takılıp çıkarılan kablolarla hazırlanmaktaydı. Lehimlenmeden, yani sabitlenmeden yapılan programlardan (izlencelerden) dolayı “software” olarak adlandırılmıştır. 1966 yılında “software” karşılığında Aydın Köksal tarafından Türkçe “yazılım” sözcüğü kullanılmıştır. Bu sözcük dünyada “software” karşılığında İngilizce dışında kendi ana dilinde (Türkçe’de) kullanılan ilk sözcüktür. Türkçe’den 8 yıl sonra 1974 yılında Fransızlar da kendi dillerinde “logiciel” karşılığını kullanan ikinci ulus olmuştur.