Zaman zaman beğendiğiniz bir film artisti/aktörünün aslında ne kadar faşist / ırkçı / Haçlı zihniyetli filan olduğunu görüp üzülürsünüz ya, şimdilerde şaşkınlıkla Facebook’a bakıyoruz. Nasıl oluyor da, hepimizin kullandığı bu platform “nefret söylemine karşı bu kadar duyarsız” ya da “beyaz ırkın üstünlüğü ve ırkçılık mesajlarına nasıl müsade ediyor. Konu “Türkler” ya da “Müslümanlık” olsa, büyümesine katkıda bulunduğumuz bu platformdan biz de aynı ırkçı muameleyi görecek miyiz acaba diye sormadan edemiyoruz.
Trump’ın Twitter tarafından etiketlenen ama Facebook tarafından aynen yayınlanan mesajları [1] ile başlayan tartışmalar sonrasında kendi çalışanlarından [2], fonladığı bilim adamlarına [3] varıncaya kadar pek çok uyarı ve ikaz aldığı halde, Zuckerberg tarzını değiştirmiyor. En son, reklamveren firmaların temmuz boyunca “ikaz” anlamında reklamlarını durdurma kararı da pek etkili olmuş gözükmüyor. Çünkü bugün bu firmaların adına Facebook yönetimi ile yapılan görüşme sonrasında, sitenin aynı şekilde davranmaya devam edeceği izlenimi alındı.
Facebook’un Reklamları Kesilirse, Zuckerberg Irkçılık ve Nefret Söylemlerinden Vazgeçer mi?
“Stop Hate for Profit (SHFP)” reklamları durdurma kampanyası [4] fikrini ileri süren Stanford Hukuk profesörü Jim Steyer, “2 milyar kullanıcısı ile Facebook hristiyanlıktan bile büyük” diyor ve “Facebook’un nefret söylemi, ırkçılık ve beyaz ırkın üstünlüğü fikirlerini yaymaktaki etkisini olağanüstü” olarak tanımlıyor [5].
Facebook 2.6 milyar kullanıcısı olduğunu iddia ediyor. Çoğu küçük işletme olan 8 milyon reklamvereni ile, 2019 yılındaki toplam 70 milyar dolarlık gelirinin neredeyse tamamı reklamdan geldi. Şirketin piyasa değeri yaklaşık 700 milyar dolar olarak hesaplanıyor.
Şimdilerde reklam durdurma kampanyasına Coca Cola’dan Starbucks’a, Unilever’e kadar 800 kadar firma katılmış durumda. Mark Zuckerberg bugün reklamlarını geri çeken yüzlerce şirketi yönlendiren sivil toplum liderleriyle bir araya geldi. Toplantı sonrası konuşan Sivil toplum liderleri, sosyal ağın nefret söylemi ve dezenformasyona karşı yeterli tedbir alacağına ikna olmadıklarını söylediler.
1 saatten fazla süren sanal toplantıya katılan Free Press (Özgür Basın) Eş CEO’su Jessica J. şunu söyledi :
“Şirketin liderleri, Facebook’ta nefret ve dezenformasyona dayanan bir zaman çizelgesi yerine, taleplerimizi karşılamadan bizi yatıştırmaya çalışmak için aynı eski konuşma noktalarını sağladılar.”
Toplantı Facebook’ta reform çağrılarının artmasıyla gerçekleşti . Adidas, Coca-Cola, Hershey gibi 800 kadar şirket, Facebook’da reklamları askıya aldı. Boykot organizatörleri, Facebook’un şiddeti kışkırttığını ve sosyal çekişmeyi şiddetlendirebilecek içeriğin gelişmesine izin verdiğini iddia ediyorlar. Facebook’un sosyal ağın kurallarını ihlal eden politikacıların nefret söylemlerini ve yazılarını engelleme vaatlerinden etkilenmemiş durumdalar.
Facebook ise, kullanıcılarının güvenliğini sağlamak için her yıl milyarlarca dolar yatırım yaptığını ve politikalarını güncellemek için dış uzmanlarla çalıştığını söyledi. CEO Sheryl Sandberg toplantı sırasında, şirketin nihai raporu yarın alacağını söylerken, şöyle konuştu;
“İstedikleri her değişikliği yapmayacak olsak da, tekliflerinin çoğunu yakında uygulamaya koyacağız”
Sandberg, reklamverene karşı dik durmaya çalışıyor. Bazı değişiklikler yaptıklarını şu sözlerle ifade ediyor;
“Finansal nedenlerle veya reklamveren baskısı için değil, yapılması gereken doğru şey olduğu için değişiklik yapıyoruz. Asla mükemmel olmayacağız, ama bunu derinden önemsiyoruz. Önümüzdeki haftalar, aylar ve yıllarda dinlemeye, öğrenmeye ve çalışmaya devam edeceğiz. “