Google, Facebook gibi mecraların hayatımıza girmeleri ile birlikte, pek çok başka kavram da gözönüne gelmeye başladı. Bunlardan birisi “unutulma hakkı” olarak tanımlanıyor. İlk olarak 2012’de Avrupa Birliği’nin Kişisel Verilerin Korunması Yasa Taslağında yer aldığı için gündeme gelen bu hak[1], bir İspanyol Vatandaşının başvurusunun Avrupa Adalet Divanına kadar ulaşmasıyla resmiyet kazandı[2]. Mayıs başında Avrupa Adalet Divanı vatandaşların kendileri ile ilgili bilgileri sildirebilmelerinin kendi hakları olduğuna karar verdi. Kararda, AB vatandaşlarının kişilik haklarını ihlâl ettiğine inandıkları kendileriyle ilgili internet sayfalarının arama motorunda gösterilmemesi hakkına sahip olduğu belirtildi.
Son yıllarda bu amaca yönelik olarak “itibar yönetimi” denilen şirketler türemişti. Bu şirketler, başvuran firma ya da kişilerle ilgili istenmeyen bilgileri sildirmeye yönelik hareketler yapıyorlar. Google’da yer alan sıralamadaki basın ya da diğer kuruluşlardan bu bilgiyi sildirmeye çalışıyorlar. Google sıralamasında ise bu bilgilerin geri plana düşmesi için çalışmalar yapıyorlardı.
Ama Avrupa Adalet Divanı’nın kararı üzerine Google harekete geçti Avrupa’da yaşayan internet kullanıcılarının, Google arama motorunda kendileri hakkında çıkan internet linklerini sildirebilmelerini için bir başvuru formu hazırladı.
Google’dan bu uygulamanın sürekli olup olmayacağı ya da ne kadar süreyle devam edeceği konusunda bir açıklama yok. Söz konusu uygulamanın ne kadar süreceği konusunda ise Google bir açıklama yapmadı. Google yönetimi bu kararla ilgili olarak bir danışma komisyonundan yardım aldığını açıkladı. Bu danışma komisyonunun üyeleri arasında Google eski Yönetim Kurulu Başkanı Eric Schmidt, Vikipedi kurucularından Jimmy Vales, Oxford ve Leuven (Belçika) üniversitelerinden uzmanlar, İspanya’nın eski üst düzey veri koruma uzmanı Jose Luis Pinar, BM düşünce ve düşünceyi ifade özgürlüğü özel raportörü Frank La Rue de bulunuyor.
Google’a bu başvuruyu yapacak kişilerin formu doldururken, yanısıra kimliklerini ve güncel bir resimlerini de forma eklemeleri gerekiyor. Başvuruda ilgili linklerin tek tek belirtilmesi ve neden silinmesinin istendiğinin de açıklanmasının beklendiği belirtiliyor. Google yönetimi formun bu konuyla ilgili alınan ilk önlem olduğunu, önümüzdeki aylarda veri güvenliğinin korunmasından sorumlu birimler ve diğer kurumlarla işbirliğine gidileceğini ve bu konuda iyileştirme yapılacağını belirtti.
Google’ın formunu doldurup gönderenler, formun işleme konulduğuna dair bir mesaj alıyorlar ama silinme işlemin ne kadar süreceği ya da silinme/silinmeme kararı verilip verilmeyeceği (çünkü neden soruyorlar) ya da silinmeme kararının nasıl geri bildirileceği gibi konularda henüz bir detay yok.
Google Yönetim Kurulu Başkanı Larry Page Avrupa Adalet Divanı’nın kararını uygulayacaklarını ancak uygulamanın baskıcı rejimleri memnun edeceğini söyledi.
31 ocak 2014 tarihli güncelleme : Diğer yandan Google yeni bir açıklama yaptı ve Avrupa Adalet Divanı’nın aldığı Unutulma Hakkı kararı kapsamında başlattığı uygulamanın sadece 32 Avrupa ülkesini kapsadığını ve herhangi bir ülkenin dışlanması gibi bir yaklaşım kesinlikle söz konusu olmadığını belirtti. 32 ülke arasında Türkiye’de aday ülke sıfatıyla yer alıyor. Açıklama şu şekilde :
“Avrupa Adalet Divanı’nın yakın zaman önce aldığı karar çerçevesinde Avrupalı kullanıcıların arama motorumuzda yer alan sonuçların kaldırılmasını talep edebilmelerine yönelik bir web formu hazırladık. Mahkemenin söz konusu kararı, Google’ı bir bireyin unutulma hakkı ile kamuoyunun öğrenme hakkı konusunda verilmesi zor kararlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Mevcut süreçte, bu konuların ayrıntılı şekilde ele alınması için uzmanlardan oluşan bir danışma kurulu oluşturuyoruz. Bunun yanı sıra, söz konusu kararın doğru şekilde değerlendirilip hayata geçirilmesi için, veri koruması konusunda faaliyet gösteren yetkililerle de birlikte çalışacağız.”
[1] AB’nin Vatandaşlarına Tanıyacağı Unutulma Hakkı Şirketleri Endişelendiriyor
