Trump’ın başkanlık döneminde ABD, Çin ile şiddetli bir ticaret savaşı başlattığında, savaşın odağında Huawei yer alıyordu. 1987 kuruluşlu telekom devi 30 kusur yılda hem telekom altyapısı-ekipmanı, hem de uç kullanıcıya yönelik cihazlarda lider duruma geçmişti.
Trump önce bu ekipmanların ve uç cihazların ABD ve müttefik ülkelerdeki satışlarını önlemeye yönelik çaba içine girdi. Yetmedi, bu ekipman ve cihazların üretiminde kullanılan işlemci ve işletim sistemi gibi hayati parçaları tedarik etmesini engelledi. Daha da yetmedi, Amerikan teknolojisi ile ABD dışında üretilen tedarikleri de yasakladı.
Bunun en önemli kalemi tabii ki çipler idi. Çip endüstrisi, teknolojisinin batıda, üretiminin doğuda yapıldığı bir alan[1]. Dolayısıyla ABD tedbirleri Qualcomm gibi teknoloji üreten firmaların satışları yanında Amerikan teknolojisi ile üretim yapan dünyanın 1 numaralı çip üreticisi olan TSMC’yi de Çin’e mal satamaz hale getirdi[2].
Huawei Yüksek Güçlü Lazerlere Yatırım Yapıyor
İşte bu ortamda, Huawei Technologies, yabancı teknolojiye olan bağımlılığını azaltmak için yüksek güçlü lazerlere yani yüksek teknoloji mikroçip endüstrisine yatırım yapıyor[3].
Huawei’nin sahibi olduğu uzay teknolojileri firması Hubble Technology Investment Co. Ltd., çoğu modern cihaza güç sağlayan mikroçipleri üretmenin merkezinde yer alan litografi sürecinde kullanılan RSLaser’a 2 Haziran’da bir yatırım yaptı.
Hubble şu anda RS Laser’in %4,76’sına sahip ve bu da onu halka açık belgelere göre şirketin yedinci hissedarı yapıyor. Yatırım, Hubble’ın bugüne kadar yaptığı 28 yatırım arasında, özellikle yarı iletken tedarik zincirinin çip tasarımı, üretimi ve testini içeren çeşitli bölümlerinde yer alıyor.
Dünya elektroniğinin çoğunu üretmesine rağmen Çin, bu cihazların kalbinde yer alan çiplerin çoğunu ithal etmek zorunda. Çin, yaklaşık on yıldır çip yapma yeteneklerini artırmak için aktif olarak çalışıyor ve tedarik zincirindeki şirketlere milyarlarca dolar sağlıyor.
Huawei’nin HiSilicon çip tasarım birimi, ülkenin sektördeki en büyük başarı öykülerinden biriydi ve kendi akıllı telefonlarına güç sağlayan çipleri ve dünyanın en gelişmiş olarak kabul edilen ağ ekipmanlarını üretiyordu. Ancak geçen yıl Amerika Birleşik Devletleri ana offshore üretim ortağına HiSilicon’un gelişmiş çiplerini üretmeyi bırakması için baskı yaptığında ve Huawei’yi alternatifsiz bıraktı.
Huawei geri adım atmak ve daha az gelişmiş ürünlere odaklanmak zorunda kaldı. Analistler, uzun zamandır yarı iletken yatırımlarının çip üretimi için kendi teknik bilgisini oluşturmaya odaklanabileceğini düşünüyor.
2019’da kurulan RSLaser’ın ürünleri, daha az gelişmiş mikroçipler yapmak için kullanılan derin ultraviyole (DUV) teknolojisini kullanan bir tür lazere odaklanır. 2018 yılında, silikon mikroçiplerin yüzeyinde milyonlarca devreyi kazımak için kullanılan litografi ekipmanının önemli bir bileşeni olan yüksek enerjili excimer lazerleri üreten ilk Çinli şirket oldu.
Şirket şu anda Çin’de üretilen litografi ekipmanı pazarının %80’ini kontrol eden Shanghai Micro Electronics Equipment (Group) Co. Ltd.’nin tedarikçisi.
RSLaser’ın başarılarına rağmen, DUV teknolojisini kullanan litografi ekipmanı, HiSilicon’un yapmakta olduğu gelişmiş çipleri üretmek için kullanılan dünyanın en gelişmiş ekipmanının hâlâ gerisinde. Bu pazar hala Hollandalı ASML şirketi ve aşırı ultraviyole teknolojisine dayalı daha gelişmiş bir süreç kullanan Japon Canon ve Nikon tarafından sıkı bir şekilde kontrol ediliyor.
Küresel litografi ekipmanı pazarı, sınırlı sayıda çip üreticisi nedeniyle nispeten küçüktür ve makineler on milyonlarca dolar veya daha fazla maliyetlidir. BOCI International’a göre, litografi makinelerinin küresel satışları, geçen yıl yaklaşık 13 milyar dolarlık tahmini değerle 413’e ulaştı.
[1] Çip Krizi Nedir? Türkiye Bu Konuda Nerede?
[2] Huawei İşlemci Konusunda Çalışıyor
[3] Çin, Lider 5G Yonga Üreticisi Olmak için Yeni Lazer Litografi Teknolojisini Keşfetti
