İnsansız hava araçlarını yoğun bir şekilde duymaya, önce Afganistan-Irak vs saldırıları ile duymaya başladık[1]. Giderek bu araçlar sivilleşti ve fotoğraf – film çekmek gibi alanlarda kullanılmaya başlandı. Daha sonra Amazon’un İHA’ları teslimat yapmak için kullanma planları[2] ortaya çıktı ya da Facebook İHA’larla tüm dünyaya internet dağıtmaya çalışıyor[3] vsvs..
Ama bu konuda büyük endişeler de var. Uçarlarken, bir yerlere zarar vermesi ya da Yeşilköy havalimanında bir düzineye yakın “uçak inerken yoluna İHA çıktı” [4] türü haberler bir yana, terör anlamında kullanılması çok olası değerlendiriliyor. Ya da bugünlerde konuşulan yurttaki kız öğrencileri taciz anlamlı kullanımını gördük[5].
Bu ve benzeri nedenlerle, İHA’ların hukuki çerçevesi genel anlamda tartışılıyor. Ama yararlı olabilecekleri alanlar da pek çok. İngiliz polisinin kayıp insanları bulmak amaçlı olarak İHA’ları test ettiğini yayınlamıştık[6]. Şimdi de Avustalya’da İHA’ların köpekbalığı devriyesi olarak test edilmeye başlanacağı duyuruldu[7].
Köpekbalığı Devriyesi İHA’lar
Ülkemizde “Köpekbalığı” ilgisi en fazla “Jaws” ve “Jawsgillerin” filmleriyle kısıtlı. Tabi bir de Discovery Channel seyrediyorsanız, bu konuda dünyada büyük bir ilgi alanı olduğunu görürsünüz. Mesela “Dünyanın Köpek Bağlığı Başkenti” gibi tanımlamalar çok yaygın. Güney Afrika, Avustralya, ABD’nin Kaliforniya kıyıları vs bu alanda önde yani köpek balığı saldırılarının çok sık görüldüğü alanlar durumunda[8].
İnsanlar bir yandan Köpek Balıklarını anlamaya ve yok etmemeye çalışırken, bir yandan da köpek balıklarının saldırılarını engellemek için yollar arıyorlar. Bunların arasında, köpekbalığına verici takmak gibi yollar da var. Hem bu canlıların hayatını takip etmek, hem de popüler plajlara yaklaşması durumunda insanları haberdar etmek isteyen bir proje bu ama görüldüğü gibi yeterli olamıyor.
Avustralya’da bu sene köpek balığı saldırılarının arttığı raporlanıyor. Güney yarımkürede baharın bitip yaza girildiği düşünülürse, önümüzdeki 1-2 ayda denize girişler artacak. İşte buna karşın İHA’lar havadan devriye görevi görecekler. Saldırıların özellikle kuzeybatı kıyılarındaki plajlarda meydana geldiği belirtiliyor.
Sistemin İHA’ların devriye gezisi sırasında yerdeki operatörlere görüntü sağlaması ve onların da, alınan GPS koordinatlarını uyarması şeklinde çalışacağı görülüyor. Böylece surf yapanlar ve yüzenler için emniyet sağlanmış olacak.
[1] Apple, İnsansız Uçakların Gerçekleştirdiği Öldürmeleri Raporlayan Uygulamayı Reddetti
[2] İHA’larla (Drone) Teslimat Geliyor, Amazon Test Uçuşları İçin Amerika’dan Onay Aldı
[3] Facebook, Insansız Hava Araçları (IHA) İle Dünyadaki Herkese Internet Götürmeyi Amaçlıyor
[4] THY Uçağı İnişe 600 m Kala İHA ile Karşılaştığını Raporladı
[5] Güvenlik ve Kişisel Verilerin Gizliliği Konularının Yeni Yasalarla Düzenlenmesi Gerekiyor
[6] İngiliz Polisi Kaybolan İnsanları Bulmak için İHA Deniyor