Yaklaşık 2 yıldır yani Trump ABD Başkanı seçildikten bu yana, Rusların nasıl da Amerikan seçimlerine dair dezenformasyon yaptığı ve bunun için Facebook, Google, Twitter gibi araçları kullandığı iddia ediliyor. Ama dezenformasyon yapan sadece Ruslar mı? Trump’ın seçim kazanma aracı olarak ortaya sürülen Cambridge Analytica’nın İngiltere merkezli olması bir yana, ortaya çıkan haberlere bakılırsa İngilizler de bu dezenformasyon haber işini yapıyorlar (tabi dezenformasyon her zaman vardı, bizim konumuz özellikle internet bazlı ve troll düzeyinde olanlar).
İngiltere’de kurulan ve “Dürüstlük İnisiyatifi (Integrity Initiative)” adını taşıyan bir grubun, Rusya’ya karşı psikolojik harekat yürüttüğüne dair belgeler kasım sonunda ortaya çıkmıştı [1]. Şimdi yeni çıkan belgelere göre, grubun Sergei Skripal isimli çift taraflı ajanın geçen yıl tarafından Ruslar tarafından zehirlenmesi iddiaları konusundaki medya çıktılarını yönlendirdiği kaydediliyor.
https://twitter.com/KitKlarenberg/status/1081255330074558465
Sergei Skripal, 1990’lardan 2000’lerin başına kadar geçen sürede İngilizlere de çalışan bir Rus ajanı. 2004’de Rusya’da tutuklanmış. 2010’da casus değişimi ile İngiltere’ye gelmiş. Karısı kanserden, oğlu ise 2017 yılında San Petersburg’a yaptığı bir gezi sırasında, belirsiz bir nedenle ölmüş. Ağabeyi de zehirlenerek hayatını kaybetmiş. Geçen yıl mart ayında, kendisini Moskova’dan ziyarete gelen kızı ile birlikte bir alışverişi merkezi yakınlarında kendilerinden geçmiş olarak yatarken bulunmuşlar. Kendilerine müdahele eden tıbbi görevlilerden 2si daha sonra ölmüş, polisler içinde de rahatsızlıklar görülmüş. Skripal’in emekli olmasına rağmen hala çalıştığı ve sık sık eski demirperde ülkelerine gidip, oradaki eski ajanlarla görüştüğü de kaydediliyor [2]. Yani her 2 taraf için de hala önemli bir kişi.
Integrity Initiative isimli grubun 2015 yılında İngiliz merkezli StateCraft tarafından kurulduğu ve kasım ayında hackerlar tarafından ortaya çıkarıldığı görülüyor [3]. Bir grup politikacı, gazeteci, askeri personel ve bilim adamları grup adına çalışarak, Rus dezenformasyonuna karşı çalıştığı kaydediliyor.
Dün ortaya çıkan dökümanlar ise [3], Skripal ve kızının zehirlenmesi sonrasında medya çıktılarının nasıl şekillendirildiğine dair bilgiler içeriyor. Buna göre, İngiliz Dışişleri Bakanlığına, sosyal medyada olayın etkilerinin ve algılanan şeklinin araştırılmasına dair bir proje öneriliyor. Proje onaylandıktan sonra, “Iris Operasyonu” başlatılıyor ve Harod Associates firmasıyla bir çalışma yapılıyor [4].
Ancak Harod Associates raporunun sadece inceleme yapmadığı, yanısıra Rusya yanlısı trol hesapları da listelediği anlaşılıyor. Ancak bu liste bazı ilgili olmayan kişileri de içeriyor. Örneğin, Ian56 ismini taşıyan kişi listeye eklenmiş çünkü Ian56789 ile aynı tutulmuş;
https://twitter.com/Ian56789/status/1081258949255593984
Sızan belgelerden bir başkasında ise, Rusya’nın Skripal’in ölümünde payı olması durumunda neler yapılması gerektiğine dair aksiyonlar var. Bunların arasında Rusya’nın SWIFT Bankacılık sistemine erişimi engellemek, 2018 Dünya kupasını boykot etmek, İngiliz müslümanlara yönelik olarak, Rus işgalinde Kırım’daki müslümanlara yapılanları hatırlatmak gibi çeşitli durumlar var. Belgenin kim için hazırlandığı belli değil, ancak gazeteciler için hazırlanmış olabileceği düşünülüyor.
Ortaya çıkan bir fatura da, yazılan haberlere dair.
https://twitter.com/WhatTheFvnk/status/1081255126038466560
[2] Sergei Skripalz
[3] Operation Integrity Initiative British Informational War Against All Part-4/
[4] Mainstream & Social Media Analysis following Poisoning of Sergei
& Yulia Skripal