İngiltere’de 28 ağustosta yaşanan ve 2.000 uçuşun iptal olmasına neden olan hava sistemleri kaosu İngiliz Sivil Havacılık Otoritesi tarafından bir soruşturma yapılmasına yol açtı. Ama yanısıra 2 yıldır yürütülen bir yapay zeka projesinin de ortaya sürüldüğü görüldü. Proje, İngiliz Araştırma ve Yenilik kurumu finansmanıyla Ulusal Hava Trafik Hizmetleri, Alan Turing Enstitüsü ve Exeter Üniversitesi arasındaki bir ortaklık tarafından yürütülüyor.
Proje kapsamında uçuş trafiğini yönlendirmek için yapay zekayı (AI) kullanan bir hava trafik kontrolü bilgisayar modeli geliştirildi. “Bluebird Projesi” olarak adlandırılan ve 15 milyon £’a mal olduğu kaydedilen proje, yapay zekanın insan hava trafik kontrolörlerine danışmanlık yapma olanağını incelerken, hava kontrolörlerinin yerine yapay zeka kullanılması konusundaki potansiyeli de araştıracak.
Yapay zekanın hava trafik kontrolüne dahil edilmesinin nedenlerinden biri, havacılığın verimliliğini artırmak ve çevresel etkisini azaltmak olarak veriliyor. Yapay zeka sistemi, potansiyel olarak uçakları yakıt açısından daha verimli rotalara yönlendirebilir ve özellikle Londra Heathrow gibi yoğun havalimanlarında trafik sıkışıklığını ve gecikmeleri azaltabilir diye düşünülüyor. Yapay zekanın hava trafik kontrolüne dahil edilmesinin, sistemin dayanıklılığını arttırması ve 28 ağustostaki benzeri kaosların önlenmesinin sağlanabileceği düşünülüyor.
Ayrıca, üç yıllık eğitim gerektiren hava trafik kontrolörlerinin sayıları eksik olarak değerlendiriliyor ve yapay zekanın sahaya dahil edilmesiyle iş yükünün hafifletilebileceği belirtiliyor.
Araştırmacılar, AI sistemlerini eğitmek için İngiliz Ulusal Hava Trafik Hizmetleri tarafından sağlanan geçmiş uçuş kayıtlarından oluşan kapsamlı bir veritabanını kullanıyor. Sistem daha sonra karar verme yeteneklerini insan hava trafik kontrolörlerininkiyle karşılaştırmak için gerçek zamanlı denemelerde test edilecek. Ancak yapay zekanın uçak rotasını belirleme yetkisine sahip olmayacağını belirtiyorlar.
Başarılı olması halinde, bu araştırma gelecekte yapay zeka destekli hava trafik kontrolünün uygulanmasına yol açabilir. Ancak yapay zekanın sisteme dahil edilmesinden önce daha kapsamlı operasyonel denemelerde başlangıçta insan kontrolörlerle birlikte çalışması bekleniyor.
Bluebird projesi için oluşturulan dijital ikiz, İngiltere ve Galler’in büyük bölümünü kapsayan hava sahasını kapsayan Londra uçuş bilgileri bölgesine odaklanıyor.