Türkiye’deki internet kullanıcıları, 29 Nisan günü erken saatlerinden itibaren dünyanın en büyük interaktif ansiklopedisi olan Wikipedia’ya ulaşamıyorlar. Çünkü BTK tarafından resen engellendi. 5651 sayılı internet yayınlarını düzenleyen kanun çerçevesinde 2014 başında yapılan değişiklikler sayesinde BTK’nın resen kapatma yetkisi genişletilmişti. BTK karar ile ilgili açıklamasında şunları belirtti:
“Türkiye’nin terör örgütlerini desteklediğini belirten içerikler tüm girişimlere rağmen Wikipedia’dan çıkarılmamıştır. Bu içeriklerin doğru bilgilerle düzenlenmesine izin verilmemiştir. Https protokolü ile yayın yaptığı için sadece ilgili içeriklerin engellenmesi mümkün olmamıştır. Bu nedenle sitenin tamamına tedbir uygulanmak zorunda kalınmıştır. Bu ve benzeri içerikler ile ilgili Wikipedia editörleri gereğini yapmalıdır”
Wikipedia’ya getirilen bu engelleme hakkında bir mahkeme kararı bulunmuyor. Hükümetten de konuyla ilgili bir açıklama yapılmadı. Ancak duyumlara göre, ansiklopedinin kapatılmasının nedeni; 15 temmuz darbe teşebbüsü ile ilgili bir madde içinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a ait bir yorum çerçevesinde yapıldığı belirtiliyor. Wikipedia’nın kurucusu Jimmy Wales ise Twitter’dan İngilizce olarak şunları yazdı :
“Bilgiye ulaşmak insan haklarının temelidir. Türk halkı, bu hakkınız için savaşırken hep yanınızda olacağım”.
Access to information is a fundamental human right. Turkish people, I will always stand with you and fight for this right. #turkey https://t.co/5ZAsc9coVX
— Jimmy Wales (@jimmy_wales) April 29, 2017
Wikipedia Nedir?
“Wiki” kelimesi internetin ilk günlerinden bu yana gelen “paylaşım” ya da “beraberce yapmak” geleneğinin yansımasıdır. Ortak bir arayüz üzerinden gönüllü gruplar çeşitli içerikler yaratabilirler, aynı içerik üzerinde birden fazla kişi çalışabilir, ekleme yapabilir ya da düzeltebilir. Wiki’lerin bir yönetimi olabilir ya da olmayabilir.
Wikipedia da “Wiki” olarak oluşturulan bir ansiklopedidir. Ücretsiz olan ansiklopedi, gönüllü kişiler tarafından oluşturulur. zaten kar amacı gütmeyen Wikimedia Vakfına aittir. 15 ocak 2001 tarihinde Jimmy Wales ve Larry Sanger tarafından kurulmuştur. 68 milyonu kayıtlı aylık 500 milyon ziyaretçisi ile bugün en çok okunan ilk 10 web sitesi arasındadır. İçinde 5 milyondan fazla madde yer alır. Türkçe dahil 295 lisanda hizmet verir.
Wikipedia Engellemesinin Etkisi
Wikipedia özellikle akademisyenler ve ödev yazan öğrenciler gibi “bilgi” arayan kişilerce kullanılıyor. Ancak engelleme kullanımı etkiler mi, bir soru işareti. Ya da şöyle belirtelim ; Wikipedia’nın engellenmesinin etkisi, ancak VPN kullanamayan kişilerin ansiklopediye ulaşmasını engeller. BTK’nın İnternet Servis Sağlayıcılarına popüler VPN uygulamalarına erişimi bloklatmasına ve “VPN tehlikelidir” açıklamasına karşın, erişim engelleme oldukça VPN de kullanılacaktır.
Diğer yandan engelleme ancak “devekuşu” misali kafayı toprağa sokmak ama diğer her tarafın açıkta kalması anlamına geliyor. Çünkü hem kapatma nedeni olan maddenin/maddelerin ortadan kalkmasını sağlamaz, hem de bu maddelere karşı geliştirilecek maddelerin yer alması mümkün olmaz. Wikipedia çok kullanıldığı için, Türkiye hakkındaki olumsuz algının oluşturulacağı yer haline gelebilir. Tersine davranmak yani içerik engellenmese de, yeni içerikler yaratmak daha anlamlı olurdu.
Jimmy Wales İBB Davetlisi Olarak Türkiye’ye Geliyor
Diğer yandan ilginç bir tezat olarak Jimmy Wales, İBB’nin ev sahipliğinde akıllı şehirler konusunda 15-18 Mayıs 2017 tarihleri arasında Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenecek olan ‘World Cities Expo İstanbul’ etkinliğine katılacak.