2001’de İnternet’in bir reklam mecrası olarak gösterdiği gelişme (ya da daha doğrusu gerileme) ve sektördeki genel durumla ilgili bir özeti aşağıda sunuyoruz.
Gerek Türkiye’de ve gerekse dünyada yaşanan olumsuz gelişmeler, diğer tüm sektörleri etkilediği gibi İnternet sektörünü de önemli ölçüde olumsuz etkiledi. Maalesef İnternet’teki olumsuzluklar diğer mecralardan daha şiddetli oldu.
Büyük Oyuncular
Sektördeki en önemli iki gelişme, öncelikle Doğuş Grubu’nun İnternet sektöründen büyük ölçüde çekilme kararı almasıyla İxir’in önce içerik sağlayıcı olarak, daha sonrada İSS (servis sağlayıcı) olarak fonksiyonlarına son vermesidir. Özellikle 2000 yılının son çeyreğinde sektöre çok iddialı ve büyük yatırımlarla giren Doğuş Grubu, kısa vadede beklenen ekonomik büyümenin gerçekleşememesi ve İnternet ile ilgili projelerin “kâr merkezi” olarak bir anlam taşımadığının idrak edilmesinden sonra stratejik bir kararla başladığı süratle bu sektörden çekildi.
Diğer önemli gelişme de, yine içerik sağlayıcı olarak önemli bir konumu yıllardır elinde bulunduran Çukurova Grubu’na ait Superonline’in Doğuş Grubu’na benzer bir stratejik karar ve süratle içerik sağlayıcı konumundan çekilmesi oldu.
Bu iki olumsuz gelişme, doğal olarak sektörü negatif yönde etkiledi. Sektörün içerik sağlayıcı kısmında önemli boşluklar oluştu. Sermaye gruplarının önceliklerinin değişmesi ve İnternet sektörüne güvenlerini yitirerek çekilmelerden dolayı oluşan boşluğu dolduracak oluşumlar gerçekleşmedi.
İnternet sektörüne inancını ve güvenini kaybetmeyen üç büyük grup kaldı.
Doğan Grubu, özellikle içerik hizmetlerini büyük ölçüde kayba uğramadan devam ettirdi, E-Kolay ile de İSS olarak konumunu kuvvetlendirdi.
Sektörün sessiz devi Koç Grubu da gerek altyapı yatırımları ve gerekse Kobiline, Bookinturkey gibi B2B alanında önemli işlevleri olan sitelerle konumunu güçlendirdi.
2001 senesinin son aylarında ortağı ve genel müdürü ile tatsız bir şekilde ayrılan Sabancı Holding’in Turk.Net operasyonu ise seneyi fazla bir değişiklik yaşamadan geçirdi.
Geçtiğimiz sene içerisinde internet içerik yatırımları ile dikkat çeken iki büyük sermaye grubu daha oldu;
Otomax ile kendi alanında önemli bir işlev kazanan Borusan Grubu İnternet sektöründe içerik sağlayıcı olarak yerini aldı.
Eczacıbaşı Holding ise, özellikle son çeyrekte İnternet sektörüne 2002 senesinde hızlı bir giriş yapabileceğinin sinyallerini verdi.
Diğerleri
Büyük sermaye grupları haricindeki içerik sağlayıcıların bazıları sektörden tamamen çekildi diğerleri ise tenkisata gitmekle birlikte faaliyetlerine devam etti. Ancak, bazı girişimciler İnternet’e olan inancın göstergesi olarak yeni bir takım oluşumlara girdiler.
Bilhassa basın sektöründeki ağır tenkisatlar sonucu “kendilerine yayın yapabilecekleri yeni platformlar arayan” gazetecilerin ilk tercihi İnternet oldu. 2001 senesinde birçok “bağımsız haber sitesi” kuruldu. Bunların bazıları iyi, bazıları daha az iyi olmakla beraber, gerek sayılarının çokluğu ve gerekse bu sitelere olan ilgi sebebiyle umut verici bir gelişme.
Bir başka umut verici gelişme, Türkiye’de yaşanan tüm ekonomik olumsuzluklara rağmen, yavaş bile olsa “İnternet kullanıcı sayısındaki artış” oldu. Ama İnternet kullanıcılarının sayısal olarak artmasından daha da önemlisi, varolan kullanıcıların İnternet kullanma sıklığı ve süreleri önemli sayılacak düzeyde arttı.
2000 senesinde kullanıcıların hayatında yeni yeni yer almaya başlayan İnternet, anında bilgi alma ihtiyacının daha da önem kazandığı 2001 senesinde daha sık ziyaret edilen önemli bir bilgi kaynağı olarak hayatımızda çok önemli bir yer edinmiştir.
Aslında her şeyin azaldığı 2001’de azalmayan tek şey İnternet kullanıcı sayısı oldu. Sayfa gösterimi sayısı ve kullanıcıların sitelerde geçirdikleri ortalama süreler ise artış gösterdi.
…
Yarın Bu yazının 2.bölümü olan İnternet Reklamcılığı Değerlendirmesini için tıklayınız.
