Turk-internet.com tarafından düzenlenen “İnternet ve Ceza Hukuku” konulu forumda, interneti kapsayacak yasal düzenlemelerin, RTÜK yasasında olduğu gibi, alelacele çıkarılmaması, sektör ve sivil örgütlerin katkıları ile internetin gelişmesini sağlayacak şekilde oluşturulması gerektiği vurgulandı.
İnternet endüstri portalı İnternet.com’un geleneksel “Internet Breakfast Forum”ları devam ediyor. Bütün dünyada bilişim sektörü profesyonellerinin, sektördeki gelişmeleri tartışmasına ortam sağlayan “Internet Breakfast Forumları”, Eylül 2000’de Türkçe olarak yayına başlayan turk-internet.com tarafından düzenleniyor.
Turk-internet.com, 15 Haziran’da düzenlediği “İnternet Yayıncılığının Hukuksal Yönü” konulu forumun ikincisini, “İnternet ve Ceza Hukuku” adıyla, 2 Temmuz’da Ericsson Crea World’da gerçekleşti.
Avrupa Konseyi Parlementer Meclisi Türk Grubu Başkanı ve DSP milletvekili Uluç Gürkan, Cumhuriyet Gazetesi Sorumlu Müdürü ve Coşkun Ak’ın Avukatı Fikret İlkiz, Ntvmsnbc Teknik Editörü Levent Kadagan ve İstanbul Basın Savcısı Cevat Özel gibi dikkat çekici isimlerin yer aldığı forumda, internetin hukuksal düzenlemeye ihtiyacı olduğu, ancak bu düzenlemeyi, sektörün, sivil toplum örgütlerinin katkılarıyla hazırlanması gerektiğe dikkat çekildi.
Forumda, altı çizilen belli başlı konular arasında, interneti kapsayacak hukuksal düzenlemelerin, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yasası içine sıkıştırılmaması, sansür zihniyeti taşımaması, sektörün önüne bir engel olarak çıkmaması yer aldı.
turk-internet.com Genel Müdürü Füsun Sarp Nebil
Forumun açılış konuşmasını yapan turk-internet.com’un Genel Müdürü Füsun Sarp Nebil, Ericsson Crea World’de iki haftada bir çarşamba günleri yapılan “İnternet ve Hukuk Çalışma Grubu”nun amacı ve faaliyetlerinden sözederek, herkesin desteğini beklediklerini belirtti. Nebil, RTÜK kanunu Meclis’de görüşülürken, mail listeleri “İnternet’in özgür olduğu” konusunda mesajlarla dolu olduğunu, ancak Cumhurbaşkanı’nın vetosu üzerine, hukuk konusunun unutulduğunu hatırlattı. Ekim ayında, RTÜK’ün yeniden Meclis’e sunulacağını belirten Nebil, sözü Ntvmsnbc Teknik Editörü Levent Kadagan’a verdi.
Ntvmsnbc Teknik Editörü Levent Kadagan
İnternette yapılacak hukusal düzenlenmelerin en çok yayıncıların ihtiyacı olduğunu vurgulayan Kadagan, gerekçesini şu sözlerle ifade etti. “Öncelikle Coşkun Ak’ın (yöneticisi olduğu sanal bir forumda yer alan bir yazı nedeniyle 40 ay hapis cezası aldı) başına gelenlerin, bizim başımıza gelmesinden çekiniyoruz. Yeni servisleri devreye sokarken, içeriğimizi zenginleştirmek isterken, nelerin suç olup-olmadığını bilmediğimiz için çoğu proje hayata geçmiyor. Haberlerin çalınması ise olayın başka bir boyutu. Üstelik aynen! Hiç olmassa kaynak göstersinler. Haber portallarının yüzde 70-80’ini besliyoruz. Ancak elimizden hiçbir şey gelmiyor. Bu aşamada, hukuki haklarımızı aramaya kalksak, asla bir yere varamayız. Bu alanda, yeni hukuksal düzenlemelere ihtiyaç var.”
Levent Kadagan, online yayıncılıktaki bir başka sorunun ise, haberin cezai bir durum içermesiyle, cezanın sadece haberin ilk yazana verilmesinde yaşandığını söyledi. Kadagan, “Ben içinde suç unsuru bulunan haberi yazdığım için ceza alıyorum. Ama haberi benden çalıp sitesine aynen koyana hiçbir şey olmuyor” dedi.
Cumhuriyet Gazetesi Sorumlu Müdürü Av. Fikret İlkiz
Daha sonra söz alan Cumhuriyet Gazetesi Sorumlu Müdürü Av. Fikret İlkiz ise yönettiği forum nedeniyle ilk sanal cezaya çarptırılan Superonline İnteraktif Forum’un eski koordinatörü Coşkun Ak davasının Yargıtay’da olduğunu, bu nedenle bu dava hakkında konuşmak istemediğini söyledi. Mahkemede, Coşkun Ak için, “kanunsuz suç olmayacağı” savunmasını yaptığını, ancak hakimin Basın Kanunu’nu emsal alarak 40 ay hapis cezası verdiğini söyleyen İlkiz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin internet yasası hazırlanırken dikkate alınması gerektiğini vurguladı.
İnternette sorumlu kişilerin belirsiz olması nedeniyle kaos yaşandığını dile getiren İlkiz, sözlerine şöyle devam etti: “Basın yasası hükümleriyle internet yayımcılığını düzenlemek mümkün değil. Çünkü, sorumlu kişi diye bir şey yok. Özellikle 16. madde sorumlu müdürün sorumluluğuna uymuyor. Yazılı ve görsel medyada cezayı haberi yapan muhabir değil sorumlu müdür alır. İnternette böyle bir şey olması mümkün değil. Ayrı bir yasa yapılması ya da mevcut yasaya gerçekten internet yayımcılığına uyan düzenlemeler getirilmesi gerekiyor. Şu anda yapılmaya çalışılan uygulamaların hepsi bilgi edinme hak ve özgürlüklerine aykırıdır. Brezilya ve Kolombiya da bile böyle bir şey yok. Brezilya da 1988 yılında düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü konusunda köklü değişiklikler yapıldı. Buna bizim de ihtiyacımız var.”
Av.Fikret İlkiz’in üzerine basarak söylediği şu sözlerde, toplantıda üzerinde birleşilen bir görüş olarak değerlendirildi: “Haklarımıza sahip çıkamıyorsak, savunamıyorsak onları kullanmaya da hakkımız yok demektir. İnternetle ilgili hukuksal düzenlemeler konusunda birlikte çalışmak gerekiyor. Sonuç çıkabilir veya çıkmayabilir, ancak üzerimize düşen görevleri yerine getirmeliyiz.”
İstanbul Basın Savcısı Cevat Özel
İnternet yayımcılığı konusunda kanunlar olmadığı için yaşanan sıkıntılardan sözeden İstanbul Basın Savcısı Cevat Özel ise şunları söyledi: “Basın yoluyla işlenen suçlar, yeni düzenlemeyle sekiz ayrı başlık altında toplandı. Ama yanlışlıklar çok. Örneğin hakaret ve sövme içeren bir yazı için, hakaret edilen kişi manevi tazminat davası açarsa bir bilirkişi gerekli. Oysa bilirkişi sadece maddi olgular için vardır. Manevi bir değer için nasıl bilirkişi raporu hazırlanabilir ki? İkinci yanlış da yalan ve çalıntı haberlerle ilgili. Bir site, yalan haber yayımlar ve aynı haberi başka bir site kendi ortamında yayımlarsa, cezayı ilk yayımlayan alıyor. Diğerine hiçbir cezai uygulama yapılmıyor. Aynı şekilde eğer bir siteden yayınınbir bölümü ya da tamamı izin alınmaksızın çalınırsa, basın kanununa göre işlem yapılıyor. Yani basılmış eserlerin yayın kuruluşu izni olmaksızın deşifresi yapılamaz. Ancak bu suça verilecek ceza, sadece aynen yayımlanmış eserleri içeriyor. İçinde yapılmış değişiklikler küçük de olsa, haberi çalan kişiye cezai yaptırım uygulamak mümkün değil.”
Cevat Özel, savcıların internet konusunda eğitilmesinin önemli olduğunu vurgulayarak, kişisel gayretleri ile interneti öğrenmeye ve çalışma ortamında internete bağlandığında, telefon hattını kullanamadığı için, sıkıntı yaşadığını söyledi. Özel, Hakim veya Savcınının internetle ilgili bir davaya bakarken, en azından bilirkişiden neleri isteyeceğini bilmesi gerektiğine dikkat çekti.
DSP Milletvekili Uluç Gürkan
İnterneti politik cepheden değerlendiren Avrupa Konseyi Parlementer Meclisi Türk Grubu Başkanı ve DSP Milletvekili Uluç Gürkan ise internetteki hukuksal düzenlemelere çözüm getirmeyi amaçlayan “İnternet ve Hukuk Çalışma Grubu’nu sonuna kadar desteklediğini belirtti ve ekledi:
“Cumhurbaşkanı’nın vetosundan sonra yasaya dönüş mümkün değil. Ancak, bu bir örnek olmalı. Mavi Akım Projesi ve Halk Bankası konusu ile ilgili maillerin ortada dolaşması, Başbakan Yardımcılarını rahatsız etti ve RTÜK yasası içine internetle ilgili bir madde konuldu. Milletvekilleri interneti tanımıyorlar. Bu nedenle bu konuda önlerine gelen bir yasayı imzalıyorlar. Anayasa Komisyonu’na gelen RTÜK yasasının sonuçlarını bilmiyorduk. Daha önce böyle bir kamuoyu yapılmadı. İnterneti milletvekillerine anlatması gerekiyor. İşimiz her ne kadar zor görünse de birlikte koordineli çalışarak sesimizi duyurabileceğimizi ümit ediyorum.”
Gürkan, düşünce ve anlatım özgürlüğü yanı sıra, ülkenin büyük bir hızla gelişmesini sağlayan internetin yapısının, telif haklarının, dijital imzanın, alan adları gibi korunması gereken alanların bulunduğuna dikkat çekti. İnterneti bir iletişim devrimi olarak tanımlayan Gürkan, sanal alemin dünya ekonomisindeki yeni fırsatları ülkemize taşıması açısından da büyük önem taşıdığını vurguladı.
