‘Elektrikli scooter’ tartışması büyüyor. Rahatlığı ve kolaylığı nedeniyle gün geçtikçe kullanımı artan scooter’lar konusunda, yaşanan trafik kazaları bir yana, bir o kadar da şikayet var. Farklı marka scooter’ların kaldırımları kaplaması zaman zaman bazı gazetecilerin makalelerine de yansıyor.
İBB geçen yıl UKOME’de, trafik açısından Scooter’ların durumunu konuştu. 2021’de ise bir Elektrikli scooter yönetmeliği Resmi Gazetede yayınlandı. Bugün ise Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı, ilçede kullanımı oldukça yaygın olan scooter’lara yönelik açıklamalarda bulundu:
“Yaya hakkı öncelikli bir haktır. Kaldırımı işgal eden tüm scooter’ları, bugün yarın topladığımızı göreceksiniz, sözde kalmayacak. Bizim derdimiz Kadıköy’de herhangi bir ulaşım aracını yasaklamak değil düzen altına almak. Zaten bizim bir şeyi yasaklama yetkimiz de yok.
Odabaşı, bu araçların yetkilerinin kendilerinde olmadığını, dolayısıyla parkedildikleri yerler, sayıları vs konusunda bir belirleme yapamadıklarını ama şikayetlerin kendilerine ulaştığını söyledi :
“Scooter’lar tüm dünyada yeni bir ulaşım aracı olarak kullanılmaya başladı. Türkiye’de de herhangi bir mevzuata tabi olmadan kullanılıyordu. Belli bir süre geçtikten sonra bir mevzuat ortaya çıktı. Bu yönetmeliğe göre, ilçe belediyelerinin scooter’lara yönetmelikten kaynaklı olarak müdahale etme şansları yok.
Sayıyı, kullanım şeklini, nereye park edeceklerini biz belirlemiyoruz ama scooter’ların yaratmış olduğu bütün sorunlarla biz uğraşıyoruz. Gün geçmiyor ki bu scooter’lar bir vatandaşımıza çarpıp yaralanmasına neden olmasın. Kaldırımlara yanlış park etmelerinden dolayı engelli arabası veya bebek arabası geçemiyor. Bizim sorunumuz kaldırımdaki yayaların haklarını korumak.”
Odabaşı, kaldırımı işgal eden her aracın toplatılacağını söyledi :
“Derdimiz, Kadıköy’de yayaların kaldırımda rahatça yürümesini sağlayacak bütün önlemleri almak. Yaya hakkı öncelikli bir haktır. Yönetmelik, denetim yetkisini Emniyet ve Jandarma Genel Müdürlüğü’ne vermiş. Fakat Zabıta Kanunu’nun 6. maddesinden kaynaklı olarak bu tür kamu yerlerinde kaldırım gibi yayların geçişişine engel varsa kaldırma yetkisi bizde. Bu maddeyi uygulayarak yayanın geçişini engelleyen, mümkün kılmayan scooterları veya diğer araçların hepsini toplayacağız. Depoya kaldıracağız, sahibi gelip müracaat edecek, mevzuat gereği cezasını kesip, neyi toplamışsak onu vereceğiz.
Elektrikli scooterları kiralayan şirketlerin kontrolsüzce yönetmelikte belirtilen sayının katbekat üstünde ayrıca, çok basit bir yazılımla engellemeleri mümkünken, engellememelerine isyanımız. Yazılımla ürüne koyulacak kodla park edilecek noktaları belirleyebilirler. 3 yıl önce scooter’ların nereye park edileceğine dair meclis kararımız var.
İBB, Bağdat Caddesi üzerinde scooter’ların nereye park edileceğini belirledi. Yasak yönetim olarak sevmediğimiz argüman, çözüm olmadığını biliyoruz ama artık mecbur kaldık. Kabahatler Kanunu’na göre ceza keseceğiz.
Sayıların azaltılması yönünde ihtarname gönderdik, ulaşabildiğimiz kanallar üzerinde şirketlere ulaştık. Kadıköy’de 250 scooter’ımız var diyorlar, sahadaki gözlemlerimizle bunun mümkün olmadığını görüyoruz. Sorunu biz yaşıyoruz, çözümü de biliyoruz, yetkiyi bize versinler.”
“Kişilerin şahsi olarak kendi scooter’larını kullanmalarına sözümüz yok” diyen Odabaşı, 2 nisanda scooter’ların varlığı konusunda Paris’te yapılacak olan referandumu da hatırlatarak şöyle devam etti:
“Elektrikli scooterların tüm dünyada gelecekte kullanılabileceğini biliyoruz. Ama belli kurallar dahilinde bunu disipline etmek gerekiyor. Bu disiplini kiminle sağlayacaksak ortak çalışmaya hazırız. Yayaların bebek ve engelli arabalarının kaldırımdaki geçişini engellemesine müsaade etmeyeceğiz. Kafamın estiği yere park edeyim diye bir şey yok. Şirketler, yer önerisiyle gelsinler eğer mümkünse, yaya geçişini engellemiyorsa çalışmaya hazırız.
Bize her gün vatandaşlardan şikayet geliyor. Biz, her türlü görüşmeye, çözüm önerisine açığız. Kaldırımı işgal eden tüm scooter’ları bugün yarın topladığımızı göreceksiniz, sözde kalmayacak. Yönetmelik, her 200 kişiye bir scooter veriyor. Bizim, 485 bin nüfusumuz var. Yaklaşık, 2 bin 475 scooter ediyor. Geçende bizim belediye meclis üyemize çarptı, 3 gün hastanede yattı.”
BinBin Açıklaması ve Martı’nın Kurucusunun Tweeti
Bu açıklamalar karşı Scooter şirketlerinden Martı’nın kurucusu Oğuz Alper Öktem, Paris’teki referandumu için Kadıköy sonucunun scooter’dan yana çıkacağı iddiasını nereden geldiği bilinmeyen bir takım rakamlarla söyledi.
Diğer bir scooter firması BinBin ise aşağıdaki açıklamayı yayınladı;
Elektrikli scooter’lar İstanbul gibi büyük ve trafik sorunu yaşanan şehirlerde ulaşıma çevreci ve pratik bir alternatif olarak tüm dünyada hızlı bir şekilde yaygınlaşıyor. BinBin olarak, trafikteki bu yeni araçların şehir yaşamını destekleyecek bir şekilde var olması için yapılan tüm düzenlemeleri içtenlikle destekliyoruz. Bunun, uzun vadede başta scooter’lar olmak üzere giderek yaygınlaşan tüm mikromobilite ve paylaşımlı ulaşım çözümlerinin sürdürülebilirliği açısından önemli olduğuna inanıyoruz.
Bu kapsamda konuyla ilgili çıkarılan düzenlemelere hızla uyum sağladığımız gibi yerel yönetimlerle yakın bir çalışma ve iş birliği içerisinde olmaya özen gösteriyoruz. Park edilen scooter’ların yayaların geçişine engel olmasının önüne geçmek için park alanlarının önemine inanıyoruz. Bu yüzden İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaştırma Daire Başkanlığı ile gerekli verileri paylaşarak, scooter yoğunluğunu tespit etmelerine ve ortaya çıkan ısı haritasına göre oluşturacakları park alanlarını daha etkin bir şekilde tespit etmelerine katkıda bulunuyoruz.
Ayrıca BinBin olarak herkesin örnek alacağı scooter park istasyonu çalışmamızı sektöre girdiğimiz günden bu yana geliştirerek hayata geçiriyoruz. Bugün itibarıyla 8 şehirde toplu taşıma durakları ve AVM önlerinde toplam 58 scooter park istasyonu oluşturduk. Yeni istasyonlar oluşturmak için çalışmalarımız kesintisiz olarak sürdürüyor, 2023 sonuna kadar park istasyonu sayımızı 5 katına çıkarmayı hedefliyoruz. Saha ekiplerimiz yanlış park edilmiş araçları en kısa sürede toplamak için azami çabayı gösteriyor. Kullanıcılarımızın araçları yol kenarları yerine BinBin’e ya da belediyeye ait park alanlarına bırakmalarını teşvik edecek uygulamaları da hayata geçirdik. Kullanıcılarımıza belirlenen bölgelere cihazlarımızı park etmeleri halinde indirimler tanımlayarak, scooter’larımızın şehir hayatını kolaylaştıracak şekilde konumlanmasında kullanıcılarımızın da aktif rol oynamasını sağlıyoruz.
Son olarak, scooter sayılarının belirlenen sınırların çok üzerinde olması nedeniyle gündeme gelen Kadıköy Bölgesi’nde, yasal olarak belirlenen toplam scooter sayısından şirketimize düşen kontenjana uygun olarak faaliyetlerimizi sürdürdüğümüzü, komşu ilçelerden kullanıcılarımızın sürüşleri sonucunda bölgeye gelen scooter’larımızın da dengelemesi için kendi operasyon ekibimizle en hızlı şekilde aksiyon aldığımızı kamuoyunun bilgisine sunarız. Önümüzdeki dönemde de bulunduğumuz tüm şehirlerde günlük yaşamı aksatmayacak, aksine kolaylaştıracak bir şekilde operasyonlarımızı yürütmek üzere tüm yetkililerle iş birliği içinde çalışmaya devam edeceğiz.
Saygılarımızla,
BinBin
Çocukların Tahta Kaydırakları, Elektrikli Scooter Haline Geldi
“Scooter” denilen alet son yıllarda elektrikli modelleri ile çok popüler olduğu için yeni bir araç türü sanılsa da, 2000’lerden önce tahta modellerini çocuklar bir ayağını kaydırağın (o zaman böyle denirdi) üstüne koyup, diğer ayağını yere sürterek –eğlence amaçlı– kullanırdı. Yani kaydırmış olurdu. Ancak ilk yapılan scooter’ların 100 yıldan da eski olduğu biliniyor.
II.dünya savaşı sonrası İtalya’da üretilen Vespa marka motosikletlerde bir cins scooter olarak bilinir.
2009’dan itibaren ise scooterlara lityum-iyon bataryalar entegre edilince, bir cins şehiriçi ulaşım aracı meydana geldi.
Yine 2009’da kurulan Uber ile birlikte, mobil uygulamalar üzerinden araç paylaşımı fikri yaygınlaşmaya başladı. Önce arabalar, sonra bisikletler ve en son scooterlar bu alana girdiler.
Bugün tüm dünyada ve ülkemizde scooter kullanımı günden güne artıyor. Çünkü mobil uygulamalar sayesinde park edildikleri alandan kolayca kiralanabiliyor. Gidildiği yere bırakılabiliyor ve gidilen mesafe kadar para ödeniyor.
Resmi Gazetede 2021’de yayınlanan yönetmeliğe göre şunlar yasak;
- 15 yaşın altındakiler tarafından kullanılması,
- Saatte 25 km hızın üzerinde sürülmesi,
- Yaya yollarının yanı sıra azami hız sınırı saatte 50 km olan karayollarında kullanılması,
- Bisiklet yolu veya bisiklet şeridi olan yerlerde taşıt yolunda sürülmesi,
- Manevra için işaret verme hâlleri dışında tek elle kullanılması,
- Kamu düzenini bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler ya da hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilmesi
yasak. - Scooter kullanımı sırasında sırtta taşınabilen kişisel eşyaların haricinde yük ve yolcu taşınması
Ayrıca gece diğer araç sürücüleri ve yayalar tarafından rahat bir şekilde fark edilmelerini sağlamak üzere scooter’ların önünde beyaz ışık verecek bir far, arkasında kırmızı renkte ışık veren bir lamba ve kırmızı reflektör ile zil, korna veya benzeri ses aleti bulunması zorunlu.
