Max Schrems isimli hukuk öğrencisinin Avusturyalı 2011’den beri takip ettiği “kişisel verilerin güvenliği” konusu Avrupa’da Facebook’un sıkıntılı bir döneme girmesine neden olmuştu. AB düzenleyicileri geçen yıl Meta’nın kullanıcılara platformlarındaki etkinliklerine bağlı olarak kişiselleştirilmiş reklamları devre dışı bırakma seçeneği sunması gerektiğine karar verdi. Avrupa Birliği, aldığı GDPR kararı ile Meta grubunun uygulamalar olan Facebook ve Instagram’da kişiselleştirilmiş reklamlar için izin istemesi ve 3 ay içinde buna dair sözleşme düzenlemeleri yapması gerektiğini söylemişti.
Tabii ki bir de, kişisel verilerini vermeyene hizmet durdurmayı da yasakladı. Hatırlarsanız, Meta bu konuda sabıkalı. 3 sene önce Whatsapp üyelerinin kişisel verilerini alacağını ve vermeyenlere hizmeti keseceğini söylemişti.
İşte Avrupa, Facebook’un en önemli sermayesi olan “kişisel veriler” ile buna bağlı “kişiye özel reklam” olayına karşı çıktı. Tabii ki Meta’dan karşı hamle yetişti. Meta, eylül başında kişiselleştirmiş reklamı kabul etmeyenler için paralı model önereceğini söyledi. Yani kullanıcılar ücretsiz kullanım için kişisel verilerinin kullanılmasına izin vermek zorunda kalacaklar. Ya da reklam görmeyecekler ama para ödeyecekler.
Şimdi bu olay somutlaştı.Wall Street Journal’da yer alan habere göre, Meta kişisel verilerini kendilerine reklam sunmak için kullanmasına izin vermemeleri halinde, Avrupa’daki kullanıcılarından Instagram ve Facebook’u kullanmak için aylık abonelik ücreti alacak. Abonelik ücretini ödeyen kullanıcılar Meta’nın ürünlerini reklamsız kullanabilecek.
Aylık ücret, masaüstü Facebook veya Instagram hesabı için yaklaşık 10 Euro’dan (10,50 ABD Doları) başlayacak, ancak Apple ve Google’ın uygulama mağazaları tarafından alınan komisyonlar yüzünden mobil cihazlardaki hesaplar için yaklaşık 14 ABD Dolarına yükselecek.
Bir Meta şirket sözcüsü şöyle açıklama yaptı :
“Meta, kişiselleştirilmiş reklamlarla desteklenen ücretsiz hizmetlerin değerine inanıyor. Ancak, gelişen düzenleyici gerekliliklere uyduğumuzdan emin olmak için seçenekleri araştırmaya devam ediyoruz”
AB düzenleyicilerinin yeni planın AB yasalarına uygun olup olmayacağı belli olmadığı için önerilen abonelik modeli değişebilir. Kullanıcı etkileşimine dayalı reklam göstermek, Meta’nın iş modelinin ayrılmaz bir parçası. Apple, 2021’de iPhone kullanıcılarına reklam takibini devre dışı bırakma olanağını sundu. Meta, bu değişikliğin kendisine 10 milyar dolar gelir kaybına mal olduğunu söyledi .
Tabii arkasından Whatsapp’ın da ücretli modelinin çıkarılacağı düşünülebilir. Başka bir deyişle, son 10 yılın en popüler kavramı olan “sosyal medya” önümüzdeki 10 yılda bir değişim geçirecek. Bu kaçınılmaz.
Meta, Mayıs ayında veri gizliliği ihlalleri nedeniyle Avrupalı düzenleyiciler tarafından 1,3 milyar dolar para cezasına çarptırıldı ve şirket ayrıca düzenleyici belirsizlik nedeniyle Twitter rakibi Threads’in Avrupa’daki lansmanını da erteledi .