Dün Vergi kanunları ile ilgili değişiklikleri yapmak üzere TBMM’de görüşülmeye başlanan bir torba kanun, operatörlerin % 15 düzeyindeki hazine payına dair ödenmemiş borç, faiz ve cezaları affetmeye yönelik bir değişiklik yapıyor. Konu milletvekili Aykut Erdoğdu’nun basın açıklamasıyla gündeme düştü.
CHP İstanbul Milletvekili ve Ekonomiden sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, üç büyük telekom şirketi olan Türk Telekom, Turkcell ve Vodafon’un 5 milyar liralık kamu borcunun fiilen silineceğini ileri sürdü. Erdoğdu’ya bu rakamın nasıl hesaplandığını sorduk. 2012’de Hazinenin tespit ettiği 2,2 milyar TL’lik bir rakam olduğunu ve o günden bu yana faiz, yeni ceza gibi rakamlarla bunun en az 5 milyar TL’ye yükseldiğini tahmin ettiğini açıkladı.
Erdoğdu, Twitter üzerinden yaptığı açıklamalarda, AKP’nin Meclis’e getirdiği torba yasa tasarısında, Hazine’den kaçırılan Hazine alacağında 3 kat olan ceza uygulamasının bir kata indirildiğini kaydederek, “Ağırlıklı olarak yabancı olan Telekom, Turkcell ve Vodafone’un yaklaşık 5 milyar liralık kamu borcu fiilen siliniyor” dedi. Erdoğdu tweetleri şu şekilde;
1- Torba yasa ile ağırlıklı yabancı 3 Şirketin (Telekom, Turkcell, Vodafone) yaklaşık 5 Milyar TL kamu borcu fiilen siliniyor… pic.twitter.com/t1rSurcVn8
— Aykut Erdoğdu (@aykuterdogdu) October 10, 2017
2016 Rakamlarına Göre 2,2 Milyar TL Olan ÖİV İndirimi Halka Yansıyacak mı?
Diğer yandan, AKP hükümeti kısa bir süre önce Özel İletişim Vergisinde (ÖİV) bir indirime gitti. Hatırlanacağı üzere, 1999 deprem sonrasında konulan bir vergiydi. O günden bu yana defalarca her ortamda konuşulmuş ama “kamu zararı oluşur” denilerek indirilmemişti. Şimdi birden bire sabit telefonda % 15 ve mobil telefonda % 25 olan rakamın, % 7,5’a indirildiğini görüyoruz. İnternet için % 5’e indirilen rakam ise % 7,5’a çıkarılmış durumda.
Bu indirim güzel gözükmekle birlikte, yine halkın cebini girecek gibi gözükmüyor. Çünkü tüketici bugün hem ses, hem veride ortalama 25-85 TL arasında çeşitli paketler kullanıyor. Kullanıcılar kotalarını (yani 1000 dakika ya da 1000 SMS, 1 GB gibi) aşmadığı sürece bu paketlerin faturaları değişmemekle birlikte, Operatörlerin (ciro üzerinden ödediği) ÖİV ödemeleri dolayısıyla da, devletin cebine girecek olan vergi azalacaktır.
Bu rakamın ne olabileceğine 2016 telekom ciroları üzerinden bakarsak, 2,2 milyar TL gibi bir vergi azalması olacağı, diğer deyişle başta Türk Telekom olmak üzere operatörlerin cebinde 2,2 milyar TL daha kalacağı anlaşılıyor. Devletin bu azalmayı nereden finanse edeceği ise bir başka soru.
SABİT | SABİT SES | SABİT GENİŞBANT |
GELİRLER | 4.296.845.105 | 6.051.876.856 |
2016 ÖİV ORANI | % 15 | % 5 |
2016 ÖİV MİKTARI | 644.526.766 | 302.593.843 |
2016 TOPLAM SABİT ÖİV | 947.120.609 |
2017 SABİT ÖİV ORANI | % 7,5 | % 7,5 |
2017 Geliri Aynı Olsaydı SABİT ÖİV Ne Olurdu? | 322.263.383 | 453.890.764 |
FARK | 322.263.383 | -151.296.921 |
Bu Yeni Oranlarla 2016’da Toplam Sabit ÖİV Ne Olurdu | 776.154.147 | |
TOPLAM AZALAN SABİT ÖİV MİKTARI | 170.966.461 |
MOBİL | MOBİL SES | MOBİL GENİŞBANT | SMS / MMS + KDH |
GELİRLER | 26.300.000.000 | 26.300.000.000 | 26.300.000.000 |
Ses Oranı | ‘% 44,3 | ‘% 43,2 | ‘% 12,5 |
SES GELİRİ | 11.650.900.000 | 11.361.600.000 | 3.287.500.000 |
2016 ÖİV ORANI | % 25 | % 5 | % 15 |
2016 ÖİV MİKTARI | 2.912.725.000 | 568.080.000 | 493.125.000 |
2016 TOPLAM MOBİL ÖİV | 3.973.930.000 |
2017 ÖİV ORANI | % 7,5 | % 7,5 | % 7,5 |
2017 Geliri Bu Olsaydı Vergi Ne Olurdu? | 873.817.500 | 852.120.000 | 246.562.500 |
FARK | 2.038.907.500 | -284.040.000 | 246.562.500 |
Bu Yeni Oranlarla 2016’da Toplam Mobil ÖİV Ne Olurdu | 1.972.500.000 | ||
TOPLAM AZALAN MOBİL ÖİV MİKTARI | 2.001.430.000 |
2016 RAKAMLARINA GÖRE TOPLAM AZALAN SABİT ÖİV | 170.966.461 |
2016 RAKAMLARINA GÖRE TOPLAM AZALAN MOBİL ÖİV | 2.001.430.000 |
YENİ RAKAMLARLA 2016 RAKAMLARINA GÖRE TOPLAM ÖİV AZALMASI | 2.172.396.461 |
Bakalım, operatörler 2,2 milyar TL’ye varan bu vergi azalmasını müşterilerine yansıtacaklar mı? Ya da vatandaşlar bu azalan vergileri, örneğin MTV’deki % 40 artış ile mi finanse edecek?