Tübitak’ın genç girişimcilere yönelik bir uygulaması da “mentorluk”. Yani genç girişimcilere sadece “para” değil, yanısıra “tecrübe” aktarımı da yapılıyor. Bunun bir örneği aynı zamanda Tüted Başkanı olan Dilek Bağdatlıoğlu’nun mentörlük verdiği Münire Atıcı ve projesi. Mentörlük olayını ve desteklenen projeyi daha iyi anlamak için Münire Atıcı ve Dilek Bağdatlıoğlu ile konuştuk :
turk-internet.com : Münire Hanım, Kendinizi tanıtır mısınız, Türkinternet.com okuyucuları için?
Münire Atıcı : Adım Münire Atıcı. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği’nden 5 yıl önce mezun oldum. Arçelik’te Televizyonlarla ilgili olarak hem ARGE hem de pazarlama departmanlarında çalıştım. Tabii, iş televizyon olunca, televizyon ile ilgili konulara da meraklı oldum biraz.
turk-internet.com : Böyle mi başladı? Peki nasıl girişimci oldunuz? Nereden çıktı bu?
Münire Atıcı : Bu konuda TÜBİTAK 1512 desteği almamın çok büyük yararı olduğunu söyleyebilirim; cesaret verdi. 1512, TÜBİTAK’ın teknoloji tabanlı girişimcilere verdiği bir destek. Genç girişimcilere 100 bin TL’ye kadar nakit para veriliyor. Mezun olduktan sonra ki 5 sene içerisinde olması lâzım.
Bu desteği alınca, önemli bir maddi güç oldu tabii ki. Bunun gücü ile girişimci olmaya karar verdim.
turk-internet.com : Neydi girişiminiz?
Münire Atıcı : Girişimim, televizyondaki dizilerde görülen ürünlerin satın alınabildiği ya da bilgi alınabildiği bir web sitesi. Bir mobil uygulama şeklinde.
turk-internet.com : TÜBİTAK sizi çok zorladı mı bu verdiği para ile, destek ile ilgili olarak, neler oldu?
Münire Atıcı : Tabii, başvuru süreçleri biraz zorlayıcı. Zaten başvuru sürecini tamamlayabilenlerin üç’te birine destek veriliyor istatistiksel olarak. Yani oran aslında bayağı yüksek; sadece insanların sabırlı olup formları doldurması gerekiyor. Bu noktada pes edenler çok oluyormuş. Desteği aldıktan sonra da raporlama dönemleri vardı. Raporlamalar biraz sıkı oluyor. Ne harcandığına dikkat edilmesi lâzım. Faturaların tutulması, düzenli olmanız gerekiyor. Bunun dışında pek bir zorluk yaşamadım.
turk-internet.com : Bir de mentor desteği aldınız?
Münire Atıcı : Aynen. Başlangıçta eğitim desteği de olmuştu TÜBİTAK’ın verdiği. Bir kampa alındık 2 gün. Orada, neler ile karşılaşacağımız, şirket yönetimi, prosedürler bunlar ile ilgili bir eğitim verildi ve daha sonra mentorlerimiz ile tanıştık. Benim de bir mentorum olduğunu öğrendim. O da çok yardımcı oldu.
turk-internet.com : Biraz Dilek Hanım’dan da bilgi alalım. Dilek Hanım, bu mentorluk müessesesi nasıl bir şey?
Dilek Bağdatlıoğlu : TÜBİTAK bu tür projelerde bir mentor atıyor. Herkes için bir mentor var ve mentorlardan beklenen, gençlere bu süreçte ticari faaliyetlerinde, ürünün potansiyel ticarileşmesinde ve de yönetimsel – şirket her ne kadar küçük bile olsa, şirketin yönetimsel sürdürülebilirliğini mentorlar ve iş, girişimciler bir araya geliyoruz ayda bir kere ya da mail üzerinden ama biz minumum düzeyde ayda bir kere bir araya gelmeye özen gösterdik. Pazarlama, reklam, her şey, her şey dahil.
turk-internet.com : Peki Münire Hanım’a geçmeden önce sormak istiyorum- siz bunu yararlı buluyor musunuz?
Dilek Bağdatlıoğlu : Çok yararlı buluyorum. Bu bence önemli bir şey çünkü problemler de birikmemiş oluyor. Aslında biz sadece yol gösteriyoruz. Bir şey belki de çoğu zaman yapmıyoruz ama problemler birikmiyor, gelip anlattıkları zaman. Tecrübeli girişimcilerin tecrübesiz girişimcilere tecrübe aktarımı oluyor.
turk-internet.com : Münire Hanım, kaldığımız yerden devam edelim! Sizinle söyleşiden önce yaptığımız konuşmada enteresan bir şey söylediniz; bu Türk dizileri yurt dışında da çok seyrediliyor. Siz orayı da hedefliyor musunuz?
Münire Atıcı : Aynen öyle! Biz Amerika’dan sonra dizi ihracatında en yüksek konumda olan bir ülkeyiz. Türk dizileri Uzak Doğu’da, Balkanlar’da, Güney Amerika’da ve özellikle Arap ülkelerinde çok izleniyor. Biz yola çıkarken aslında buraları da hedeflemiştik ve şu an projemizi bitirmiş olmakla beraber, bir sonraki hedefimiz dil desteği getirmek. Böylece, yurt dışından da Türk dizilerini izleyen kişilerin bizim platformumuzdan faydalanabilmesini amaçlıyoruz…
turk-internet.com : Hangi diller?
Münire Atıcı : İlk önce Arapça. Sonra İspanyolca olabilir.
turk-internet.com : Sizin bu geliştirme aşamasında iş ortaklarınız kimlerdi?
Münire Atıcı : İş ortaklarım, ürün yerleştirme alanında bir ajans ile çalışıyoruz. Adı, 3P. Şu anki birçok diziye giysi, araç, telefon, saat hatta mekân… Bu tarz ürünlerin yerleştirilmesini yapıyorlar. Orada halihazırda birikmiş bir know- how var ve ürünleri, piyasayı da biliyorlar. Bu sebeple onlarla beraber çalışıyoruz, bir ortaklığımız söz konusu.
turk-internet.com : Onlar mı sizi buldu, siz mi onları buldunuz?
Münire Atıcı : Bir ortak tanıdığımız bizi bir araya getirdi; sizin hedefleriniz, tutkularınız aynı diye. Ürün yerleştirme yapan markalara devletin desteği var, Ekonomi Bakanlığı’nın. Markalar yaptıkları ürün yerleştirmelerin belli bir yüzdesini geri alabiliyorlar. Eğer bu dizi yurt dışında yayınlamış ise bu yüzde artıyor da. O sebep ile, diledikleri gibi, rahatça ürün yerleştirebilirler; devlet bunu destekliyor çünkü ürünlerinizin yurt dışında PR’ı yapılmış oluyor, yine Türkiye’nin, Türklerin reklamı yapılmış oluyor. Bu sebep ile devletin de stratejik olarak aslında desteklemek istediği bir şey.
turk-internet.com : İş modeli nedir?
Münire Atıcı : Şu an hedefimiz, ürün yönlendirmesi yapmak yani televizyonda gördüğümüz ürünleri indekslemek. Bakın şu dizide bu karakterde, şu ürün var şeklinde ve takipçileri o ürünlerin satıldığı sitelere yönlendiriyoruz biz.
Bu fikrin iş modeli, yapılan yönlendirme başına komisyon almak. “Afiliate marketing” gibi bir ismi var. Zaten bilinen bir şey, bilinen bir yöntem. Biz de bu yöntemi izleyeceğiz ama şu an kullanıcı toplama aşamasındayız. Ne kadar çok takipçimiz, kullanıcımız olur ise, o kadar buradan gelir yaratma şansımız olabilir.
turk-internet.com : E peki, ben hep merak ederim, bu ürünler nasıl tespit ediliyor. Bulunabiliyor mu istenildiği kadar? Filancanın taktığı yüzük, falancanın giydiği ayakkabı?
Münire Atıcı : Evet, eğer bu ürünler online satışı var ise, orada stokları oluyor, bulunabiliyor ama bazı ürünler sezon sonu oluyor; onlar artık üretilmiyor olabiliyor. O zaman bulunma şansları tabii yok. Biz de bazı ürünlerin linklerini paylaşabiliyorken, bazılarını paylaşamıyoruz. Aslında bu konuda da dizi yapımcıları ile bir anlaşma yapmak isteğindeyiz. Daha çok markalar ile açıkçası. Markaların satılabilir ürünlerinin kataloglarını çıkartıp özellikle televizyonda promote etmek istedikleri ürünlerinin kataloglarını çıkartıp bunların dizilerde yer almasını sağlamaya yönelik hedeflerimiz var.
turk-internet.com : Bu da katma değerli bir e- ticaret oluyor.
Münire Atıcı : Evet. O zaman güzel olacak. En azından ürünün önümüzdeki birkaç ay, 3-4 ay satılıyor olmasının garantisi olması tabii platformu biraz daha sağlam temellerin üzerine kurulmasını sağlar.
turk-internet.com : Münire Hanım, ben son olarak size girişimci olmakta çok sıkıntı hissediyor musunuz, buradaki sıkıntılar ile ilgili sizin devlete ya da başka kişilere önerileriniz var mı? Onu öğrenmek istiyorum.
Münire Atıcı : Açıkçası şimdi internet çağında olunca, insanlar işte sermayesiz çok rahat iş yaparım, bir internet sitesi kurarım v.s gibi düşünceler var. Bir nevi haklılar da. Bir sürü kişinin Instagram’dan satış yaptığını, kendi bloğundan bir sürü reklam geliri elde ettiğini görüyoruz. Yani, çok da gözde büyütmemek de lâzım belki de. Ben de bu süreçte TÜBİTAK’tan destek almış olmamın beni rahatlattığını ve hani orada bir para geliyor nasıl olsa diye kendi işimi bırakabilmeme sebep olması, aslında önemli nokta tabii. Bunun dışında Türkiye’de yatırımcıların, işte melek yatırımcıların, sermaye sahiplerinin daha Amerika’daki gibi rahat ve risk alır bir formata dönüşmesi lâzım. Bizde yatırımcılar hem çok büyük bir yüzde istiyorlar, hem çok az para ile o işin döneceğini zannediyorlar.
Bu biraz sıkıntı yaratıyor. Yine, kendi ülkemizin insanının yapısından kaynaklanan eğer bir yerde güzel bir iş var ise, bunu ben yapayım ya da benim yakınım yapsın anlayışı var. Hani tanımadığı ya da bilinmeyen birine yardımcı olmak istemeyebiliyor insanlar. Bunların değişmesi lâzım, nasıl olur bilmiyorum ama…
turk-internet.com : Benim sorularım bu kadar. Sizin eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Münire Atıcı : Merak edenler, t-vitrin projesini www. Tvitrin.com internet sitesinden ulaşabilirler. Orada mobil uygulama yönlendirmesi var. TV-vitrin şeklinde, Tvitrin; söylenişi de kolay. Umarım beğenirler.
turk-internet.com : Sizin eklemek istediğiniz bir şey var mı Dilek Hanım?
Dilek Bağdatlıoğlu : Bu girişimcilik konunda ben de eklemek istiyorum çünkü ben geçen hafta TÜBİTAK’taydım, 3 gün boyunca girişimcilerin projelerine baktık, Hakemler Kurulu olarak. Gerçekten çok değerli projeler geliyor ve de bu fonlar da bu projelere ayrılıyor. Onun için, yani kafasında fikri olan, bunu geliştireceğini düşünen, geliştirilebilir bir fikir olduğunu öngören kişilerin, Münire’nin de dediği gibi, üşenmeyip başvuru formları doldurup buna müracaat etmeleri gerekiyor ki, bir yol açılsın kendilerine.
turk-internet.com : Peki, çok teşekkür ederim!
Münire Atıcı : Biz teşekkür ederiz.