İstanbul’da Nisan ayında hava kalitesi endeksi %28,6 oranında iyileşme gösterdi. En yüksek hava kirliliği Kartal, Ümraniye ve Kadıköy istasyonlarında ölçüldü. İstanbul’da 1-31 Mart 2020 tarihleri arasında ortalama Hava Kalitesi İndeksi (HKİ) 55 iken, 1-12 Nisan 2020 tarihleri arasında %28,6 oranında iyileşme göstererek 39’a düştü.
En kirli hava Kartal, Ümraniye ve Kadıköy’de
Mart ve Nisan’da en yüksek hava kirliliği Kartal, Ümraniye ve Kadıköy istasyonlarında ölçüldü. En düşük hava kirliliği ise Kandilli, Sarıyer ve Büyükada istasyonlarında kaydedildi.
En temiz hava Kandilli, Büyükada ve Sarıyer’de
2019 yılı ile 2020 yılının aynı dönemlerinin (1 Ocak – 7 Nisan) karşılaştırılmasında ise 2019 yılında 58 olan HKİ 2020 yılında %13 iyileşerek 50 olarak ölçüldü. Bu dönemde ortalama en yüksek HKİ Aksaray ve Kâğıthane’de, en düşük HKİ ise Kandilli, Büyükada ve Sarıyer’de kaydedildi.
Son beş yılda, en yüksek hava kirliliği 2017’de
İstanbul’da son beş yıl ve 2020 yılı Hava Kalitesi İndekslerine göre en yüksek değer ortalama 58 ile 2017 yılında ölçüldü. En düşük değer ise Sultangazi taş ocakları ve Mobil istasyonlarının da faaliyette olmamasından dolayı 47 ile 2015 yılında gerçekleşti. Taş ocakları ve Mobil istasyonlarının haricinde en yüksek HKİ Trafik ve Kentsel İstasyon tipli alanlarda ölçüldü.
Salgın döneminde en fazla düşüş deniz trafiğinde
Covid-19 döneminde İstanbul’da hava kirliliği endeksindeki düşüş en fazla deniz trafiğinde gözlendi. Ülkemizde Covid-19 nedenli kent içi hareket kısıtlama uygulamalarının başlamasından sonra 16 Mart – 10 Nisan 2020 tarihlerinde ortalama ölçülen HKİ 44 iken, 2019 yılının aynı döneminde bu değerler 61 olarak ölçülmüştü. Dolayısıyla hava kalitesi geçen yılın aynı dönemine göre %28 iyileşme gösterdi. En fazla iyileşme ise Trafik ve Şehir-Arkaplan(%38) ile Kentsel-Trafik (%37) de gerçekleşti.
Yasaklardan sonra hava kirliliği azaldı
Covid-19 yasaklarından önceki hafta sonunda (7 – 8 Mart 2020) 63 olarak ölçülen HKİ; Yasaklardan (Eğitim Kurumları Tatili, 65 yaş üstü yasağı, 20 Yaş altı yasağı ve Sokağa çıkma yasağı) sonraki hafta sonu (11 – 12 Nisan 2020) 53 olarak ölçüldü.
Barajların doluluk oranı %70
İstanbul’a su veren 10 barajın 19 Nisan 2020 tarihi itibarıyla ortalama doluluk oranları %70 olarak gerçekleşti. En yüksek doluluk oranları %100 ile Darlık ve %97 ile Ömerli Barajı; en düşük doluluklar ise %23 ile Pabuçdere ve %36 ile Alibey Barajı oldu. Ömerli Barajı %97’lik doluluk oranıyla İstanbul’un barajlarındaki suyun %37’sini oluşturdu.
Kişi başı su tüketimi 68,4 metreküpe yükseldi
İstanbul’da kullanıma sunulan temiz su miktarı 2009’dan bugüne %32 oranında artış gösterdi. Kişi başı su tüketim miktarı ise yıllık 56 metreküpten 68,4 metreküpe yükseldi. İstanbul’da kullanıma sunulan toplam temiz su miktarı 2009’dan günümüze kadar %31,84 artarak 723.655.000 metreküpden 1.061.000.770 metreküpe çıktı.
En yüksek doluluk 2015’te gerçekleşti
Son on yıldaki baraj doluluk oranlarına bakıldığında en yüksek doluluk %96,91 ile 2015, en düşük doluluk ise %32,2 ile 2014 yılında gerçekleşti.
Son bir yılda, en yüksek doluluk Mayıs ayında kaydedildi
Son bir yıldaki aylık baraj doluluk oranlarına bakıldığında en yüksek doluluk %88,67 ile 2019 yılının Mayıs ayında, en düşük doluluk ise %36,67 ile 2019 yılının aralık ayında gerçekleşti.
Bir yılda evsel atık miktarı azaldı
İstanbul’da her gün oluşan evsel atıklar 2018’de 18.844 ton iken 2019’da azalarak 16.656 tona geriledi. 2020 yılının ilk çeyreğinde en fazla evsel atık Küçükçekmece ilçesinden toplandı. Küçükçekmece’yi Bağcılar, Pendik ve Ümraniye ilçeleri takip etti.
2019’da en fazla evsel atık Esenyurt’tan toplandı
2019 yılında en fazla evsel atık Esenyurt, Küçükçekmece ve Bağcılar’dan toplandı. Kişi başına düşen evsel atık açısından Adalar, Şile, Beşiktaş, Beyoğlu, Şişli ve Fatih ilk sıralarda yer aldı.
Çöp toplama sefer sayısı en fazla Fatih’te
Çöp toplama sefer sayılarına bakıldığında ise Fatih, Kadıköy, Küçükçekmece ve Şişli en fazla sefer yapılan ilçeler oldu. Sefer sayıları ilçelerin nüfusuna oranlandığında ise Beyoğlu, Beşiktaş ve Şişli ilçeleri öne çıktı.
Son on yılda en fazla hafriyat 2017’de gerçekleşti
İstanbul’da, son 10 yılda, en yüksek hafriyat 2017 yılında gerçekleşirken, 2019 yılında, 2017 yılına göre %63 oranında azalma gözlendi. 2017 yılında, 83.420.185 ton hafriyat çıkarken, 2019 yılında ise 30.762.781 ton oldu.
2019’da 27.771 ton tıbbi atık bertaraf edildi
2019 yılında İstanbul’daki organik atıklardan üretilen geri kazanım bir önceki yıla göre artarak 8.822.200 kg oldu. 2019 yılında İstanbul’daki organik atıklardan üretilen kompost miktarı 16.503.450, atıktan türetilmiş yakıt miktarı 26.417.050 ve geri kazanım ise 8.822.00 kg’dır.
İstanbul’daki 8.815 Tıbbi Atık Toplama noktasında, 2019 yılsonu itibarıyla 27.771 ton atık toplandı. Bunların %87’si yakma, %13’ü ise sterilizasyon yöntemiyle bertaraf edildi.
Her gün 7,5 milyon metrekare alan süpürülüyor
İstanbul’da günlük mekanik süpürme alanı, 2018 yılına göre 175.000 metrekare artarak 7,5 milyon metrekareye yükseldi. İstanbul meydanlarında günlük gerçekleştirilen ortalama yıkama alanı ise 206.438 metrekare.
Deniz yüzeyinden en fazla çöp 2014’te toplandı
515 kilometrelik kıyı şeridinde haftalık ortalama 5 milyon metrekare deniz yüzeyi temizlendi. Yaz mevsiminde atıkları toplanan toplam plaj alanı ise 4,5 milyon metrekare. Son dokuz yıllık verilere göre, deniz yüzeyinden en fazla çöp 2014 yılında toplandı. 2019 yılında, 2018’e göre toplanan çöp miktarı %29 düşüşle 387.099 kg oldu.
2019 yılında 5.929 gemiden 187.000 metreküplük atık toplandı. Son 10 yılda, en fazla gemi atığının toplandığı yıl 2015 oldu.
Çöp gazından elektrik üretimi 2019’da %26,8 arttı
İstanbul’da, 2019 yılında, çöp gazından 477.593 megavat saat elektrik enerjisi üretilerek, 1.200.000 İstanbullunun elektrik ihtiyacı karşılandı. Düzenli depolama sahalarında çöp gazından üretilebilecek saatlik toplam elektrik kapasitesi 68 megavat saat. Çöp gazından üretilen enerji miktarı 2019 yılında 2018 e göre % 26,8 artarak 477.593 megavat saat oldu. Üretilen enerji miktarının %69’u Odayeri tesislerinde gerçekleşti. En fazla enerji üretimi 42.211 megavat saat ile Mart ayında elde edildi.
En fazla doğalgaz abonesi Esenyurt’ta
İstanbul’da toplam doğalgaz abone sayısı, 6.649.518, kullanıcı sayısı ise 6.359.342. 2020 Ocak ayında, abone sayısında 35.530, kullanıcı sayısında 47.580 artış oldu. Artışın en çok olduğu ilçeler Esenyurt, Pendik ve Ümraniye olarak kaydedildi. 2020 Ocak ayı itibariyle İstanbul’daki doğalgaz sayaçlarının %95,6’sı konutlarda, %4,1’i işletmelerde yer aldı. Sayaç sayısının en yüksek olduğu ilçeler, Esenyurt, Küçükçekmece ve Ümraniye.
Ocak ayında doğalgaz tüketimi %35 arttı
2019 yılı toplam doğalgaz tüketim miktarı 6.296.350.889 metreküp iken, 2020 Ocak ayındaki tüketim miktarı ise 1.202.940.877 metreküp olarak gerçekleşti. 2020 Ocak ayı tüketimi bir önceki aya göre %35 artış gösterdi. 2019 Ocak ayı ile kıyaslandığında ise tüketimde %1’lik bir azalış gerçekleşti. Doğalgaz fiyatlarında bir önceki yıla göre serbest olmayan tüketiciler için %32, serbest tüketiciler için ise %14 civarında artış gözlendi.
Nisan 2020 İstanbul Çevre Bülteni’nin hazırlanmasında, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ), İstanbul Gaz Dağıtım Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi (İGDAŞ), İstanbul Çevre Koruma ve Atık Maddeleri Değerlendirme Sanayi ve Ticaret A.Ş. (İSTAÇ) ve Çevre Koruma Müdürlüğü verilerinden yararlanıldı.