Nortel’in ABD ve Kanada’da “Chapter 11” olarak bilinen iflas koruması talebinin [1] hemen arkasından, dünya telekom piyasalarında “bu başvurunun etkileri ne olacak?” ve “şimdi global kriz ve durgunluğun yeni kurbanı kim olacak” şeklinde tartışmalar başladı.
Netaş Nortel, Nortel’in ülkemizdeki uzantılarından birisi olduğu ve de yıllardan bu yana Aselsan ya da Türk Telekom gibi kuruluşlara altyapı anlamında pek çok satış yaptığı için konuyla yakından ilgileniyoruz.
Ancak hemen belirtelim, Netaş’ı arayıp, siz okuyucularımızı bilgilendirmek için kendilerinden bilgi almak istediğimiz zaman, yaklaşımları “kaçınmak” şeklinde oldu. Bu nedenle ancak duyumlarımızı ileteceğiz.
Nortel’in en başarılı olduğu günlerde dünya çapında 95.000’lere ulaşan eleman portföyü varken, bugünlerde bu sayı 26.000’lerde ve hatta tasarruf amaçlı olarak daha da insan işten çıkarılacak gibi gözüküyor. Şirketin en başarılı olduğu günlerde değeri 366 milyar Kanada Doları olarak hesaplanırken, son gelişmelerden sonra 192 milyon Kanada doları olarak veriliyor. Şirketin bankalara 4.5 milyar $ civarı uzun vadeli borcu bulunuyor.
Dünya’nın en büyük telekom cihaz üreticilerinden birisi olarak bilinen firmanın iflastan korunma başvurusu yapacağı daha önceden anlaşılmasına rağmen, olay meydana geldiğinde telekom sektöründe soğuk duş etkisi yarattı. Yatırımcılar telekom sektörüne bakarak, “şimdi sıra kimde” diye tespit etmeye çalışırlarken, sektör “partner ve dağıtıcılar nasıl etkilenecek” ve “operatörlere ne olacak” sorularını soruyorlar.
Nortel’in müşterisi olan network işletmecileri “ekipman ve yedek parça” konusunda sıkıntıya düşüp düşmeyeceklerini anlamaya çalışıyorlar. Sonuçta firmanın mal varlığının ortadan yok olmayacağı düşünülüyor ama bu arada parçalanarak satılması sözkonusu olabilecek. Bu da uzun vadede sorunlara yol açabilir olarak değerlendiriliyor.
Çünkü Nortel’in ülkemizdeki de dahil olmak üzere yaptığı satışlarda genellikle sadece cihaz değil, yanısıra bakım ve destek de vardı.
Tabi bu arada Nortel’in batması ile etkilenecek olan iş ortakları, dağıtıcılar da var. Bunlara ne olacağı konusu da tartışılan diğer bir husus. Çünkü Nortel’in başarılı olduğu bölümler var ama rekabetin güçlü oluşu nedeniyle bundan sonrasında şirketin durumunu nasıl kurtaracağı soru işareti.
Türkiye İçin Söz Verilen Merkez Vietnam’a Kaydırıldı
Türkiye’deki durumla ilgili olarak Netaş’tan IMKB’ye yapılan açıklamada şunlar belirtiliyor:
Bahsi geçen iştirakler arasında yer alan ve yine Netaş’ın dolaylı bir ortağı olan Nortel Networks UK Limited (NNUK) ve Nortel Grubunun Avrupa, Ortadoğu ve Afrika (Avrupa, Ortadoğu ve Afrika kısaca EMEA olarak anılacaktır) bölgelerinde kurulmuş bazı iştirakleri de (kısaca EMEA İştirakleri ve NNUK ile birlikte EMEA Şirketleri) İngiliz Yüksek Adalet Mahkemesinden (kısaca İngiliz Mahkemesi) İflas Kanunu (1986) uyarınca yönetimlerine ilişkin bir karar almış bulunmaktadırlar. Haklarında bu karar alınan EMEA İştirakleri arasında Nortel Networks International Finance and Holding B.V. de bulunmaktadır. Karar uyarınca, Ernst & Young LLP, İngiliz Mahkemesinin verdiği yetki doğrultusunda ve İflas Kanununun (1986) ilgili maddeleri uyarınca, EMEA Şirketlerinin her birine kayyum olarak atanmıştır ve EMEA Şirketlerini ve bunların faaliyetlerini yöneteceklerdir.
Netaş’ın 2008 yılında yaptığı sözleşmelere bir göz attık. Bunlar şöyle sıralanıyor :
- 3 ocak 2008 – Tellcom – Optik Erişim Altyapısı – 1.595.750 ABD $
- 30 ocak 2008 – Kara Kuvvetleri – Bakım Onarım – 5.142.000 $
- 7 Nisan 2008 – Bengaldeş Telefon Telgraf İdaresi – Kapasite artışı – 3 milyon $
- 11 nisan 2008 – Avea – Mobil saha kurulumu –
- 19 haziran 2008 – Türk Telekom – Geniş alan Centrex – 5.958.000 $
- 20 haziran 2008 – Bengaldeş Telefon Telgraf İdaresi – Kapasite artışı – 1,9 milyon $
- 30 haziran 2008 – Aselsan – 112 acil yardım sistemi yönetimi – 1.415.300 $
- 24 kasım 2008 – TCDD – Ankara-Konya Hızlı Demiryol projesine Telekomünikasyon sistemi – 3.317.842 Euro
- 31 aralık 2008 – Aselsan – Jemuz kapsamında telsiz santralı – 4.019.667 TL.
Netaş’ın 2007 yılında yaptığı satışların 149,3 milyon TL ve kar’ının 8,86 milyon TL, 2006 satışlarının 113,7 milyon TL ve kar’ının 9,7 milyon TL olduğunu not edelim.
Son olarak belirtmek istediğimiz bir husus daha var. Bir kaç yıldır ülkemizde telekom sektöründe ARGE’ye ve yatırıma verilen önem, özellikle BTK (eski TK) ve Ulaştırma Bakanlığının bu konuya ağırlık vermesi sonucunda, telekomünikasyon firmaları ülkemize yönelik yatırım açıklıyorlar. Nortel Netaş da bu kapsamda 400 kişinin çalışacağı bir “Yüksek Teknoloji Merkezi” açıklaması yapmıştı[2]. Hatta bu merkezle ilgili açılış geçen yıl nisan ayında Nortel’in Dünya Başkanı Mike Zafirovski ve Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım ile Devlet Bakanı Ali Babacan’ın katıldıkları bir törende yapılmıştı.
Ancak sektörden alınan duyumlara göre, zaman içinde bu merkezin sadece bir çağrı merkezi (call center) olduğunun açığa çıktığı ve işe alınan elemanların işten çıkarılarak, merkezin Vietnam’a kaydırıldığı belirtiliyor. Tabi bunlara ait haberleri ancak duyumlarımızla alabiliyoruz. Dediğimiz gibi Netaş açıklama yapmaktan kaçınıyor.
[1] Nortel İflas Koruması talep Etti
[2] İstanbul’a Yüksek Teknoloji Merkezi