Rusya’nın tek ve dünyanın en büyük tıbbi izotop üreticilerinden biri olan Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom, nükleer tıp konusuna ağırlık vererek bu alandaki yetkinliklerini geliştirmeyi sürdürüyor. Rosatom, ocak ayında Avrupa’nın en büyük radyofarmasötik fabrikasının inşaatına başladı. Bu yeni tesis, kardiyovasküler ve nörodejeneratif hastalıkların ve kanserlerin teşhis ve tedavisinde ilgi gören maddelerin Rusya tarafından üretimini artıracak.
Rusya’nın Obninsk kentinde, Rosatom’un iştiraki Karpov Fizik ve Kimya Bilimsel Araştırma Enstitüsü’ne (NIFHI) ait arazide inşa edilen tesisin, 2025 yılında işletime alınması planlanıyor. 21 üretim hattına sahip olan tesiste, onlarca yeni radyofarmasötik ve aktif farmasötik madde üretilecek. Bunlar arasında çok rağbet gören iyot- 131, samaryum-153 ve molibden-99 gibi izotoplar da yer alıyor. Tesiste, lütesyum-177, aktinyum-225, radyum-223 ve diğer izotoplara dayalı aktif radyofarmasötik maddeler ve ilaçlar da üretilecek.
Nükleer teknolojiler, hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli rol oynuyor
Dünyanın hemen her yerinde, her mevsim, gece gündüz, büyük miktarlarda enerji sağlayabilen nükleer, enerji üretimi dendiğinde ilk akla gelen teknoloji olsa da pek çok hastalığın teşhis ve tedavisinde kullanılıyor.
Bilgisayarlı tomografi (CT) ve mamografi, Pozitron-Emisyon-Tomografisi (PET), ultrason ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi tekniklerin kullanılmasını sağlayan nükleer teknoloji, hastalığın teşhis edilmesinin yanı sıra tedavi ve hastalık sürecinde verilen tepkinin izlenmesini de sağlıyor.
Özellikle, ölüm nedenleri arasında kardiyovasküler hastalıklardan sonra ikinci sırada gelen kanserin teşhisinde yaygın olarak kullanılan nükleer teknoloji, yaşam kalitesini artırması yanı sıra radyoizotop ile radyasyon teknolojilerini kullanımıyla sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşma konusunda öne çıkıyor.
Rosatom, izotop üretiminde öncü şirketler arasında
Rosatom, dünyada lütesyum-177 için kaynak malzeme olarak kullanılan iterbiyum-176 ve lütesyum-176 izotoplarının ticari üretimini başlatan öncü şirketler arasında bulunuyor. Bununla beraber şirket çalışanları, ameliyat edilmesi mümkün olmayan tümör ve metastazların tedavisine yönelik gelişmiş, hedefli radyofarmasötiklerin çoğunda bulunan lütesyum-177 için bir dizi üretim yöntemi geliştiriyor ve bunları hayata geçiriyor.
Lütesyum-177 şu anda Rosatom’a bağlı iki kuruluş tarafından elde ediliyor. Küresel anlamda, bu izotopu içeren radyofarmasötiklerin yaklaşık yüzde 30’u, Rus menşeli ham maddelerden üretiliyor. Aktinyum-225 ise, tıpkı lütesyum-177 gibi, prostat kanseri benzeri, ameliyat edilemeyen metastatik kanserlerin tedavisi için en çok umut veren bir başka izotop olarak kabul ediliyor.
Radyofarmasötikler genellikle, nöroendokrin tümörlerin, myeloid bozukluklarının, iç organ ve kemik kanserlerinin, beyin tümörlerinin, dayanıklı (solid) tümörlerin, nöroblastoma, Non- Hodgkin lenfoma vb. hastalıkların tedavisinde kullanılıyor.
Rosatom, izotop ürünleri tedarikinde iş birliği yapıyor
Hindistan’da geçen ay düzenlenen 8. Uluslararası Radyoizotoplar ve Radyasyon Teknolojileri Konferansı NICSTAR-2023’te, izotop ürünlerini tanıtan Rosatom, izotop ürünleri tedarikinde iş birliğini geliştirmek üzere Hintli ortaklarla birçok başarılı görüşme gerçekleştirdi.
Önde gelen endüstri şirketlerini, devlet dairelerini ve uluslararası kuruluşları temsil eden 15 ülkeden 100’den fazla uzmanı bir araya getiren konferansa ilişkin açıklama yapan İzotop-Bölgesel İttifak A.Ş’nin ticari işlerden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Anton Shargin şöyle konuştu:
“Rosatom ve Hindistan uzun süredir yakın bir iş birliği yürütüyor. Rosatom’un en gelişmiş nükleer teknolojilerin tamamına sahip olması, taraflar arasında pek çok alanda, özellikle de izotoplar konusunda karşılıklı faydaya dayanan ortaklığın geliştirileceğine inanmamızı sağlıyor.”
İzotop ürünlerine yönelik küresel talep her geçen yıl artıyor. Radyoizotoplar, onkolojik, kardiyolojik ve diğer hastalıkların teşhis ve tedavisinin yanı sıra gıda ürünlerinin sterilizasyonu, tıbbi cihazlar ve malzemeler de dahil olmak üzere endüstride ve bilimde yaygın olarak kullanılıyor. Rosatom’un uluslararası pazardaki resmi izotop ürünleri tedarikçisi olan İzotop-Bölgesel İttifak A.Ş halihazırda Hindistan da dahil olmak üzere 50 ülkede 100’den fazla yabancı şirkete izotop tedarik ediyor.
Bu arada, Rusatom Healthacare A.Ş’nin bünyesindeki Isotope A.Ş, Ermenistan Cumhuriyeti’ne GT-5K teknesyum-99m jeneratörleri ve Kazakistan’a germanyum-68/galyum-68 jeneratörleri tedariki için de yeni sözleşmeler imzaladı.
