Hatırlarsanız, 6 ay kadar önce www.OyunTeorisi.com sitesini yayına almıştık. Oyun Teorisi matematiğin bir alt dalı olmakla birlikte, ençok İktisat Biliminde kullanılıyor ama ABD politikasının da oyun teorisi ile planlandığına dair hikayeleri devamlı duyuyoruz.
İşte Oyun Teorisi sitesini bu amaçla kurmuştuk. Sitenin bir de mail listesi var.
Geçtiğimiz hafta Erciyes Üniversitesi, Nevşehir İİBF, İktisat Bölümü öğretim üyelerinden Yrd.Doç.Dr.Orhan ÇOBAN’nın “Endüstri İktisadı ve Oyun Teorisi: Rekabetin Analitik Bir İncelemesi” başlıklı kitabının yayınlandığını öğrendik. Size hem bu kitabı hem de Orhan Çoban’ı tanıtmak istiyoruz.
Yrd.Doç.Dr.Orhan Çoban, 1970 yılında Kahramanmaraş’ta doğdu. 1993 yılında Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) İktisat Bölümü’nü bitirdi. 1994 yılında Cumhuriyet Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü İktisat Teorisi ABD’da Araştırma görevlisi olarak akademik hayata başladı. Yüksek lisans eğitimi esnasında Alman Akademik Değişim Servisi’nin (DAAD) davetlisi olarak Almanya’nın Leipzig şehrinde bulunan Herder Enstitüsünde dil kursuna katıldı ve doktora eğitimi esnasında yine DAAD’nin davetlisi olarak Almanya’da Fern Üniversitesinde araştırma yaptı. 2001 yılında “Türkiye Tekstil Endüstrisinin Üretim Yapısı ve Karşılaştırmalı Rekabet Gücü: AB Örneği Almanya İle Karşılaştırma ve Bir Alan Çalışması” isimli teziyle İktisat Doktoru ünvanını aldı. Halen Erciyes Üniversitesi Nevşehir İİBF İktisat Bölümü İktisat Teorisi ABD’da öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
turk-internet.com : Kitap hakkında kısa bir özet alabilir miyiz?
Yrd.Doç.Dr.Orhan Çoban : Piyasadaki alıcı ve satıcıların örgütlenme yapı ve davranışlarının iktisadi etkinlik performanslarını ve aynı zamanda toplumsal refah yaratıcı etkilerini teorik ve ampirik olarak inceleyen endüstri iktisadı, iktisat biliminin bir alt dalı olarak literatürdeki yerini almıştır. Bu çalışmanın konusu, endüstri iktisadında firmalar tarafından rekabet anlamında tercih edilen stratejilerin oyun teorisi çerçevesinde modellenmesidir.
Piyasa yapılarının kendilerine has özelliklerine de bağlı olarak rekabet etkileşimine giren firmaların nihai tahlildeki amaçları, kâr maksimizasyonunun yanısıra rakiplerine ve potansiyel rekabetçilere göre piyasa içerisinde daha etkin bir pozisyon elde edebilmektir. Bu amaçları gerçekleştirme yönünde firmalar çeşitli stratejiler tercih etmektedirler.
Bu çalışmada söz konusu stratejiler, oyun teorisi konseptinden yararlanılarak geliştirilmiş olan basit modellerden hareketle analitik olarak ele alınmaktadır. Bu açıdan temel beklentimiz, iktisada ilgi duyanların yanısıra, iktisat bilimi ile hem öğretici hem de öğrenici olarak uğraşı içerisinde bulunanlara katkı sağlamaktadır.
turk-internet.com : Oyun Teorisine nasıl ilgi duydunuz?
Yrd.Doç.Dr.Orhan Çoban : İktisat Teorisi Anabilim dalında görev yapan bir öğretim üyesiyim ve çalışmalarım daha çok endüstri iktisadı üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu bağlamda çalışmalarımda özellikle stratejik firma davranışlarının modellenmesi hususunda İktisat Teorisinin bir alt dalı olarak gelişen Oyun Teorisinden yararlanmam gerekiyordu. Bu kaygılardan hareketle Oyun Teorisi konusuna ilgi duymaya başladım ve özellikle Almanya’da bulunduğum dönemdeki araştırma ve çalışmalarımın da bir sonucu olarak söz konusu çalışma ortaya çıktı.
turk-internet.com : Bu kitabı yazarken amacınız neydi?
Yrd.Doç.Dr.Orhan Çoban : Bu çalışma ile İktisat biliminin yeni ve önemli bir açılımı olan “Oyun Teorisi” çerçevesinde Türkçe literatürde Endüstri İktisadı ile Oyun Teorisi etkileşimini ortaya koyan çalışma sayısının eksikliğinin kısmende olsa giderilmesi amaçlamaktadır. Bu bağlamda çalışmamız Türkçe literatürde bu amaçla yayınlanmış olan ilk çalışmadır.
turk-internet.com : Oyun Teorisinin Iktisat bilimi içinde yeri nedir?
Yrd.Doç.Dr.Orhan Çoban : Oyun Teorisi İktisat biliminde son zamanlarda özellikle stratejik firma davranışlarının modellenmesinde ve çözümlenmesinde kullanılan önemli bir açılımdır.
turk-internet.com : Oyun Teorisinin Dünya’da kullanılış amacı nedir?
Yrd.Doç.Dr.Orhan Çoban : Orijini İktisat bilimi olan Oyun Teorisinin önemi her geçen artmakta ve özellikle yabancı literatürde stratejik anlamda çeşitli alanlarda uygulama imkanları araştırılmaktadır. Bu anlamda son zamanlarda oyun teorisini oluşturan argümanların teoriden pratige dönüştürülmesi hususunda yeni açılımların yapılmasına çalışılmaktadır.
turk-internet.com : Turkiye’de Oyun Teorisi kullanılıyor mu?
Yrd.Doç.Dr.Orhan Çoban : Türkiye’de oyun teorisi kullanılıyor mu sorusuna doğrusu nasıl cevap verilir bilemiyorum. Fakat tabi ki stratejik davranış denilince teorik anlamda oyun teorisi işin içine giriyor. Bu bağlamda özellikle oligopolistik bir yapıya sahip olan Türk otomotiv endüstrisinde oyun teorisi orijinli stratejiler dikkate alınmaktadır. Diğer bir çok konuda olduğu gibi bu tür araştırmalar konusunda da Türkçe literatür oldukça bakirdir. Yukarıda da belirttiğim üzere söz konusu çalışmam Türkçe literatürdeki oyun teorisi konusunda teorik düzeyde mevcut olan eksikliği gidermeye yönelik bir çalışmadır. Dolayısıyla bu ve benzeri teorik çalışmaların Türkiye’de oyun teorisi eksenli stratejilerin dikkate alınıp-alınmadığı hususundaki uygulamalı araştırmalara ışık tutacağını ümit ediyorum.
