Çin ve Latin Amerika’daki açık uluslararası mega marketlerin yatırımcıları nasıl heyecanlandırdığını hatırlıyor musunuz? 1999 yılına geri dönüp bir bakın. Portallar ve destekçilerinin milyonlarca yeni Web gezgininin ve alıcının online kervanına katılmasını beklerken ağızlarının suyu akıyordu.
Ama evdeki hesap çarşıya uymadı ve geçtiğimiz iki yıl içerisinde halka açılan çeşitli uluslararası portalların işleri umulduğu kadar iyi gitmedi. Asya ve diğer kıtalardaki uluslararası portallar daha da güçlenmek yerine hayatta kalıp kalmayacakları sorusu ile karşılaştılar. Bunun nedeni ABD’de olduğu gibi reklam gelirlerinin düşmesi ve İnternet penetrasyonunun beklenildiğinden daha yavaş olması.
Merrill Lynch geçtiğimiz Salı günü Çin reklam pazarı hakkında oldukça karamsar bir tahmin yayınladı. Bu rapora göre 2001 yılında reklam gelirleri 120 milyon dolardan 80 milyona düşecek.
Çin bu durumdan oldukça çabuk etkilendi ve konsolidasyon haberleri gelmeye başladı. Netease.com geçtiğimiz hafta, Goldman Sachs’ı kendilerini satın alabilecek bir müşteri ya da birleşebilecekleri bir şirket bulması için görevlendirdi. Aralık ayında Çin medyası Chinadotcom’ın Netease.com, Sohu.com ve Sina.com’la birleşebilecek bir şirket ya da şirketler aradığını bildirdiler. Şirketler bu haberi yalanlasalar da böyle bir havanın estiği kesin.
Diğer yandan Sohu.com Aralık ayında ChinaRen.com’un 30 milyon dolarlık hissesini satın aldıktan sonra iş gücünün yüzde 20’sinin işine geçici olarak son vereceğini duyurdu.
Tüm Çin portalları zarar ediyorlar. 3. çeyrek rakamları şöyle:
Borsa ismiŞirketKazançNet KayıplarHisse senedi fiyatı
(NASDAQ:CHINA)Chinadotcom36.5 milyon dolar20.5 milyon dolar0.21 dolar
(NASDAQ:NTES)Netease.com20.1 milyon dolar5.0 milyon dolar0.01 dolar
(NASDAQ:SINA)SINA.com7.2 milyon dolar10.2 milyon dolar0.26 dolar
(NASDAQ:SOHU)Sohu.com1.6 milyon dolar4.0 milyon dolar0.14
Bu dört şirketin toplam kazancının çok düşük olması şaşırtıcı. Dört şirketin toplam karı sadece 65.4 milyon dolar. Bu rakam kesinlikle Çin pazarının engin potansiyelini yansıtmıyor.
Çok iyimser olduğunu düşündüğüm Merril Lynch’in, yeni reklam kazancı tahminlerini göz önüne aldığımızda, bu şirketlerin önümüzdeki yıl durumlarının ne olacağı konusunda bir şey söylemek zorlaşıyor.
Çin’de durum böyle, peki Latin Amerika’daki portallarının durumu nasıl? Ne yazık ki, hisse senedi başına kayıpları daha fazla!.. İşte, StarMedia Network, Quepasa.com, El Sitio ve AOL Latin America’nın 3. çeyrek rakamları:
Borsa İsmiŞirketKazançToplam KayıpHisse Senedi Fiyatı
(NASDAQ:STRM)StarMedia17.1 milyon dolar36.0 milyon dolar0.54 dolar
(NASDAQ:PASA)quepasa.com1.0 milyon dolar7.9 milyon dolar0.45 dolar
(NASDAQ:LCTO)El Sitio11.0 milyon dolar21.0 milyon dolar0.47 dolar
(NASDAQ:AOLA)AOL L.A4.6 milyon dolar100.1 milyon dolar2.93 dolar
Yatırımcılar açısından önemli olan bu önemli uluslararası pazarların hala ABD ile ilişkisi olan, yeni gelişen pazarlar olduğu. Ne yazık ki, kısa bir süre içerisinde bu pazarlardan karlı portallar çıkmayacak gibi görünüyor.