İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü İzmir’in üçüncü yüksek öğretim kurumu olarak 1992 yılında kuruldu. Enstitü, bilim ve teknolojide ileri düzeyde araştırma, eğitim, öğretim, üretim, yayın ve danışmanlık yapmakta olup 2002-2003 öğretim yılı itibariyle 95 öğretim üyesi ve 405 öğretim elemanı, toplam 913 lisans ve 506 yüksek lisans-doktora öğrencisi bulunmaktadır.
İzmir’e 45 dakika mesafedeki, Urla-Gülbahçe’deki kampüsünde faaliyetini sürdüren İYTE, ABD’de teknik dallarda en önde gelen yüksek öğrenim kurumları olan MIT, Georgia Tech, CalTech gibi bir Teknoloji Enstitüsü olmayı hedefliyor.
Üniversitenin kampusünde ayrıca, 2001 yılında, Sanayi Bakanlığı yetkilileri, İzmir Valiliği, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE), Dokuz Eylül, Ege ve İzmir Ekonomi Üniversiteleri’nin, Ege Bölgesi Sanayi Odası’nın (EBSO), Bölgede yerleşik sanayi kuruluşlarının temsilcilerinin katılımı ile düzenlenen toplantılarda, İzmir’de bir teknoloji geliştirme bölgesi kurulmasının bölgeye ve ülkeye yarar sağlanacağına karar verilmiş ve İYTE yerleşkesi içerisindeki 2.184.000 m2 alan 12 kasım 2002 tarihinde İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi ilan edilmiştir. (Bkz : İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi)
Turk-internet.com : İYTE Nasıl Kuruldu?
Prof.Dr.Semra Ülkü : Aslında daha binalar ve organizasyonel yapı tamamlanmadan öğrenci almaya başladık. Ben rektör olduğumda, İzmir merkezinde Efes Oteli’nin karşısında TPAO’dan alınmış binada derslere başladık. Burası bugün hazırlık sınıfı öğrencilerimizin okuduğu bina.
İlk dönemlerde lisans öğrencilerini koyacak yerimiz yoktu. Urla’daki bu Rektörlük binasının ancak kabası bitmişti. Eelktrik-su-data-yol gibi altyapı hizmetleri mevcut değildi. Zor şartlarda taşınmak zorunda kaldık. Şimdi 1681 öğrencimiz var.
Turk-internet.com : İYTE’nin Hedefi Nedir?
Prof.Dr.Semra Ülkü : İYTE Teknoloji alanında, ileri düzeyde eğitim, öğretim, araştırma ve üretim yapmak üzere kurulmuş, ileri düzeyde bir üniversitedir. Batıda örneğini MIT (Massachusetts Intitute of Technology) olarak verebiliriz.
Diğer üniversitelerden önemli bir farkımız, disiplinlerarası eğitime önem vermemizdir. Organizasyonel yapımızı kurarken dikkat ettiğimiz husus temel alanlarda eğitim vermek. 4 temel mühendislik yani kimya, makine, inşaat ve maden temel alanlardır. Ama örneğin malzeme –bazı üniversitelerde bölüm olmasına karşın—aslında temel eğitim dalları arasında değildir. Temel bir mühendislik eğitimi aldıktan sonra, uzmanlaşılacak alandır.
Turk-internet.com : 2 sorum var, ilki “Araştırma çok önemli” diyorsunuz. Bunu açar mısınız?
Prof.Dr.Semra Ülkü : Kendi teknolojimizi üretmediğimiz sürece, ülkemizin ileri gitme olanağı yok. Hammadeler satmak yerine katma değeri olan ürünler satmalıyız.
Turk-internet.com : Disiplinlerarası eğitim dediniz. Bunu Türk Üniversitelerinde pek göremiyoruz. Neden disiplinlerarası ve bu disiplinlerarası derken neyi kastettiğinizi örnekleyebilir misiniz?
Prof.Dr.Semra Ülkü : Çağın gereği olarak günümüzün sorunları karmaşıktır. Tek bir bilim alanının yeterli olmadığı durumlar çoktur. Bu nedenle biz projeleri ele alır ve masanın üstüne koruz. Çevresine ise bu projeyi ilgilendiren disiplinleri alırız. Birlikte bu proje üzerinde çalışırız. Hatta bazen başka üniversitelerle de işbirliği yapıyoruz.
Örneğin, üstünde bulunduğumuz yarımada aslında tıbbi bitkiler açısından çok zengin. Ege Bölgesi’nin tamamı zengin. Biz de bu konuda bir proje başlattık. Bu projeye de kimya mühendisliğinden, biyo mühendisliğinden gelen bir kadro aldık. Ayrıca Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile de işbirliği yaptık.
Başarılı projeler yapmak için üniversiteler arası işbirliğini daha ileriye götürmeliyiz.
Turk-internet.com : İYTE’nin Kadrosu Hakkında Bilgi Verir Misiniz?
Prof.Dr.Semra Ülkü : Akademik kadromuz çok seçkin. 400 kişi çalışıyor. 100 kadarı öğretim üyesi. Hepsinin yurtdışı üniversitelerinde ciddi kurumlardan doktoraları var, ciddi projelere imza atmış kişiler.
Ancak üzücü olan bir noktayı da vurgulamadan geçemeyeceğim. Bu kişilerin doktoraları 200-250.000 $’lara mal olmuş. Siz böyle bir kişiyi getirip 1 milyar TL maaşla çalıştırıyorsunuz. Bu kişi bu para ile evinin kirasını ödeyecek, çocuklarına, ailesine bakacak. Bu çok zor bir durum. Çözülmesi lazım. Araştırma yapan kişinin kafasında bu sorunların olmaması lazım.
AB ülkeleri öğrenci başına 6000 $ harcar. Türkiye’de bu rakam 1000 4 civarıdır. Bu rakam da sanıyorum G.Afrika ülkelerine eşdeğer bir rakam oluyor. Sonuçta İYTE’nin akademik kadrosu kendisine verilen imkanlarla harikalar yaratıyor.
Ben bunu her zaman söylerim, Avrupa Üniversiteleri Birliği toplantısında da tekrarladım: “Türkiye’deki pek çok Üniversite, Avrupa’dakilerin önündedir”.
Turk-internet.com : Bilimsel Yayınların azlığından bahsediliyor ama? Siz açılışta İYTE için bir hedef verdiniz.
Prof.Dr.Semra Ülkü : Bu imkanlarla bilimsel yayın yapmak çok zor. Deney yapacaksınız, malzeme alımında sıkıntı yaşıyorsunuz. Cihazlar pahalı.
Bizim İYTE hedefimiz öğretim üyesi başına 0,7 yayın. Türkiye ortalaması 0,4-0,5.
Turk-internet.com : Öğrenci yetiştirmede hedefleriniz nelerdir?
Prof.Dr.Semra Ülkü : Araştırmacı, yaratıcı, girişimci, kendi teknolojisini üretebilen, topluma karşı sorumluk duyan, çevre bilinci gelişmiş, Cumhuriyet’in Temel İlkelerine duyarlı bireyler yetiştirmeyi hedefliyoruz.
Bizim yetiştirdiğimiz öğrenci, iş aramasın. İş beklemesin. Ufak çaplı bile olsa, kendi tesisini kursun ve katma değer üretsin istiyoruz. Araştırmacı bir eğitim modeli benimsedik. Öğrenci merkezli ve proje esaslı bir eğitim bu.
Örneğin, “Ege Bölgesinde Ne Üretelim?” yarışması yaparız. Öğrenci sınıfta oturmasın, laboratuara, sanayiye, kütüphaneye gitsin, araştırsın.
Turk-internet.com : Sanayi ile Üniversite İşbirliği konusunda ne düşünüyorsunuz?
Prof.Dr.Semra Ülkü : Sanayi-Üniversite işbirliği istenen düzeye gelemedi. Her 2 taraf kendince adımlar attı. Üniversitelerde süreçler uzun ve zaman alıyor. Oysa sanayicinin problemi günlük. Hemen çözülmesi lazım. Ekonomik durum nedeniyle uzun vadeli işbirliğine girmiyor.
Oysa üniversite ile sanayinin işbirliği yapması için uzun süreler gerekiyor. Projelerin uzun soluklu olması lazım.
Turk-internet.com Notu : Prof.Dr.Semra Ülkü’yle yapılan ve kişisel özelliklerinin aktarıldığı bir başka röportajı Prof.Dr.Semra Ülkü: ‘Kadınlar Beyin Gücü ile Teknoloji’de Başarılı’ başlığı altında okuyabilirsiniz.