Söyleşinin
- İlk bölümünü Prof.Dr.Yaman Akdeniz : Türkiye’de, Yurtdışındaki Filtreleme Örneklerinden Farklı Bir Sistemle Karşıkarşıyayız – 1
- İkinci bölümünü
- Üçüncü bölümünü Prof.Dr.Yaman Akdeniz : Siteler Bilinmeyen Kriterlerle Kara Listeye Alındığında, Çıkmak için Mahkemelerde En az 1,5-2 Yıl Uğraşacak – 3
- Dördüncü bölümünü Prof.Dr.Yaman Akdeniz : İçerik Suçlarında Savcılık Kararından Ziyade, Bir Mahkeme Kararıyla Hareket Etmek Gerekir – 4
- Beşinci bölümünü Yaman Akdeniz : Yer Sağlayıcılar Savcılıkların İstedikleri Bilgileri Vermek Zorunda – 5
başlıkları altında okuyabilirsiniz..
turk-internet.com : Peki biraz evvel bu Last Fm konusundan bahsediyordunuz. Bir de Türkiye’deki en önemli biliyorsunuz engellemeleri Müyap yapıyor. Orada ne düşünüyorsunuz? Aynı şey tabi Digiturk için de geçerli biliyorsunuz, Lig Tv. Her ikisi de fikir ve sanat eserleri kapsamına giriyor. Bu konularda ne düşünüyorsunuz?
Yaman Akdeniz : Şimdi engelleme tablosunda hangisi, yani Digiturk mü, Müyap mı, daha çok siteye Türkiye’den erişim engellettirdi, bilemiyorum. Ama Müyap önde giderken Digiturk de son bir buçuk sene içinde çok ciddi bir atağa kalkarak çok sayıda siteye telif hakkı ihlaliyle erişim engelletti.
Şimdi buradaki aslında en önemli problemlerden bir tanesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıdığım Last FM konusunda da belirttiğim aslında erişim engellemenin bir çözüm olmadığı. Yani bir Blogspot, Blogger, Yola.com gibi ya da Last Fm, Myspace gibi platformlara siz Türkiye’den erişim engellediğiniz zaman aslında haklı olarak hak iddia ettiğiniz içerik ya da yayınla ilgili problemi ortadan kaldırmıyorsunuz. Orada o videoyu ya da müzik dosyası yayınlanmaya devam ediyor.
Ya da maç yayınını siz engellemiş olmuyorsunuz. Sadece Türkiye’den o yayının izlenmesi ya da dosyanın indirilmesini zorlaştırmış oluyorsunuz bir nevi.
Ama problemin kendisi ortadan, karşı taraf yani platform sağlayıcı ya da içerik sağlayıcı o içeriği ortadan kaldırmadığı sürece ortadan kalkmıyor. Ortadan kalkmadığı için de erişim engelleme aslında bir çözüm değil.
Fakat Müyap ve Digiturk gibi kurumlar ve şirketler bu engellemeyi ellerinde bir koz olarak kullanaraktan dönüp Myspace ile anlaştılar. Ama Last Fm’le anlaşamadı Müyap. Yani Türkiye’de açılmış bir dava da yok, aynı şey Fizy.com’un da başına geldi biliyorsunuz.
Turk-internet.com : Anlaşma derken, nasıl bir anlaşma oluyor?
Yaman Akdeniz : Telif hakkı anlaşması.
Turk-internet.com : Yani rakamda mı anlaşamıyorlar?
Yaman Akdeniz : Rakamda anlaşamıyorlar. Müyap’ın problemi –benim dışardan gördüğüm kadarıyla– telif hakkı konusundaki hak ihlali ya da haklarla ilgili maddi konuda bir anlaşmazlık olduğu. Digiturk’ün problemi de zamanında kaldırmadı yani Blogspot, Blogger, Yola gibi platformların zamanında uyarılıp kaldırmadıkları için.
Çünkü Digiturk’ün çok haklı olduğu bir nokta, maç yayınları sırasında yayın yapılıyor olması. Yani maç saat 3’te başlıyorsa 4:45’te bitiyor. Bir buçuk saatlik bir futbol maçı, bir saat kırkbeş dakika sürüyor. O süre içinde yayınlanıyor, onun dışında yok.
Maç başlarken yaptığı bir uyarı belki 24 saat sonra değerlendirildiği için iş işten geçiyor. O da Blogger’dan ya da Blogspot’tan bir admin yetkisiyle içerden müdahale yapma talebinde bulunmuştu. Tabi haklı olarak Google bunu kabul etmedi.
Yani burada tabi bir güvensizlik söz konusu ya da Youtube’ın aksine Blogger ve Blogspot daha yazısal yani 4 sene olmayan platformlar olduğu için oradaki problemler biraz daha farklı. Fakat sitenin toptan kapatılmasında karşımıza çıkan problem de Türkiye’deki tüm kullanıcıların cezalandırılması. Ben bir kullanıcı olarak bir suç işlemedim, hak ihlalinde bulunmadım, kendi Blog’uma ulaşmaya çalışıyor ya da takip ettiğim bloglar var.
Ve Digiturk ile Google arasında itilaf ya da Müyap ile Last Fm ya da Myspace arasındaki itilaftan dolayı, ya da Türkiye’nin benzer bir örnek vermek gerekirse Youtube meselesindeki gibi kendi işlemediğim hak ihlalinden ya da suçtan dolayı cezalandırılmam söz konusu. Yani erişim engellemenin yaptığı bu. Bu cezalandırma da tabi kullanıcılar üzerinde büyük bir baskı ve tepkiye yol açtığı için bu şirketler bunu kullanaraktan Myspace üzerinde, Google üzerinde etki yaratmaya çalışıyorlar.
Turk-internet.com: Peki, bunun tersine bir şey var mı? Mesela kullanıcılar bloguma ulaşamadım diyor, sizin bir hakkınız, mahkeme, dava açma hakkınız oluyor mu bu durumda? O şirkete veya bu şirkete?
Yaman Akdeniz : Şimdi çok enteresan ve zor bir soru. Çünkü siteleri kapatan aslında Digiturk veya Müyap değil. Müyap ve Digiturk’ün talepleri ve dilekçeleriyle savcılıklar veya mahkemeler sitelere erişimi engelliyor.
Turk-internet.com: Ama bu kadar basit değil. Orada kapatma, diyelim ki Youtube’un üzerinde veya Blogspot’un üzerinde veya Myspace’in üzerinde belli bir sayfaya değil, tamamına getiriliyor. Halbuki sizin blogunuz aslında Lig tv yayınlamamış, başka bir site yayınlamış ama siz de cezalandırılıyorsunuz. Burada haksız bir durum söz konusu değil mi?
Yaman Akdeniz : Doğru, çok doğru. Burada tabi tazminatı, vatandaşın kaybını, burada siz Google ya da Blogger altyapısını kullanarak şirketinizin web sitesini kurmuş olabilirsiniz. Burada bir hak ihlali var, siz kendiniz ulaşamıyorsunuz sitenize ikincisi kullanıcılarınız ulaşamıyor. Burada çok ciddi bir hak ihlali konusu var. Fakat burada istenilecek olan tazminatı kimden isteyeceğiniz sorusu yer alıyor. Burada tabi bir yargı makamı yani bir mahkeme veya savcılık tarafından erişim engelleme söz konusuysa yapılacak itirazlar o mahkeme ve savcılıklaradır. Arkasından da açılacak dava büyük bir ihtimalle de Adalet Bakanlığı’ına açılacaktır. Yani burada Digiturk ya da Müyap şikayette bulundu diye onlara karşı bir hak ihlali iddiası bence biraz maalesef zor gözüküyor. Yani problem aslında bu kanun.
Söyleşinin 2.videosuna ait son bölümü Prof.Dr.Akdeniz : Engelleme Kararında Site Çoktan Kaldırılmış ama Savcılık Kontrol Etmeden Engelleme Vermiş – 7 başlığı altında okuyabilirsiniz.