Rekabet Kurulu, Türk Telekom A.Ş.’nin (TT) TTNET adı altında faaliyet gösteren kendi alt kuruluşunu kayırdığı ve hakim durumunu İnternet Servis sağlayıcılar (İSS)’ler karşısında kötüye kullandırdığı şikayetleri üzerine 28 Mart 2001 tarihinde başlayan soruşturmanın sonucu bugün açıklandı. Rekabet Kurulu’nun nihai kararına göre TT, 1 trilyon 136 milyar lira para cezasına çarptırılırken, hakim durumu kötüye kullandığı, rekabeti engelleyecek şekilde kötüye kullanma eylemlerine son vermesi gerektiği de belirtildi.
Rekabet Kurulu’nun aldığı karar 3 ana başlık çerçevesinde şu şekilde oldu:
A. Türk Telekomünikasyon AŞ’nin;
- 1- Kurumsal kullanıcılara geniş bant internet erişim hizmetinin sunulması için gereken altyapıları içeren pazarda,
2- Yerel kullanıcılara dar bant internet erişim hizmetinin sunulması için gereken altyapıları içeren pazarda,
3- Yerel kullanıcılara geniş bant internet erişim hizmetinin sunulması için gereken altyapıları içeren pazarda,
4- Ve uzak mesafe veri aktarımına ilişkin royalty’leri içeren pazarda hakim durumda olduğuna;
B. Türk Telekomünikasyon AŞ’nin;
- 1- TTNet adı altında geniş bant internet hizmetleri pazarında kurumsal kullanıcılara sunduğu hizmetlerin ücretlerini, aynı pazardaki rakip teşebbüslere altyapı hizmetleri için uyguladığı (ve onların maliyetlerini oluşturan) ücretlerin altında belirlemek suretiyle altyapı pazarındaki tekel konumundan kaynaklanan hakim durumunu kurumsal kullanıcılara geniş bant internet erişim hizmetinin sunulması pazarında kötüye kullanmak,
2- TTNet adı altında dar bant internet hizmetleri pazarında yerel kullanıcılara sunduğu hizmetlerin ücretlerini, aynı pazardaki rakip teşebbüslere altyapı hizmetleri için uyguladığı (ve onların maliyetlerini oluşturan) ücretlerin altında belirlemek suretiyle altyapı pazarındaki tekel konumundan kaynaklanan hakim durumunu yerel kullanıcılara dar bant internet erişim hizmetinin sunulması pazarında kötüye kullanmak,
3- Uzak mesafe veri aktarımına ilişkin royalty’leri içeren pazardaki hakim durumunu, uydu yer istasyonu işletmecilerinden aldığı royalty tarifelerinde 2,4 ila 64 kat arasında değişen oranlarda zam yaparak artık tekel hakkının kalmadığı bir piyasada, rakiplerinin piyasadaki faaliyetlerini zorlaştırmak ve kendisi kullanmakta olduğu halde, diğer yeniden satıcı veya kurumsal kullanıcılara belirli kapasitenin üzerinde hat kiralamayarak ve kiraladığı düşük kapasitelerden yüksek fiyat talep ederek, uydu yer istasyonu hizmetleri pazarındaki rekabet koşullarını kendi lehine, uydu yer istasyonu işletmecileri aleyhine bozmak ve bu yolla ISS’lerin yurtdışı çıkış imkanlarını kısıtlamak, suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiğine;
4- Bu ihlalleri nedeniyle aynı Kanun’un 16. Maddesi uyarınca, ihlalin gerçekleştiği pazarın niceliği ve niteliği, kastın varlığı, kusurun ağırlığı gibi unsurlar dikkate alınarak Türk Telekomünikasyon A.Ş.’ne 2000 yılı net satışları üzerinden ve takdiren onbindebeşi oranında 1.136.376.790.621
(Birtrilyonyüzotuzaltımilyarüçyüzyetmişaltımilyonyediyüzdoksanbinaltıyüzyirmi bir) TL. para cezası verilmesine;
C. 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 9/1. maddesi uyarınca, ilgili piyasalarda sağlıklı rekabet ortamının oluşturabilmesi için Türk Telekomünikasyon AŞ’nin;
- 1- Kurumsal kullanıcılara geniş bant internet erişim hizmetinin sunulması için gereken altyapıları içeren pazar ve
2- Yerel kullanıcılara dar bant internet erişim hizmetinin sunulması için gereken altyapıları içeren pazardaki
hakim durumunu, kurumsal kullanıcılara geniş bant ve yerel kullanıcılara dar bant internet erişim hizmetleri pazarlarında faaliyet gösteren şikayetçilerin ve diğer teşebbüslerin faaliyetlerini zorlaştıracak ve bu pazarlarda rekabeti engelleyecek şekilde kötüye kullanma eylemlerine son vermesi gerektiğinin adı geçen teşebbüse bildirilmesine;
D- Diğer iddialara ilişkin işlem ve eylemlerin ihlal oluşturduğuna dair yeterli dayanak bulunmadığına; gerekçeli karar daha sonra taraflara bildirilmek ve Danıştay yolu açık olmak üzere OYÇOKLUĞU ile karar verilmiştir.”
ISS’ler Tazminat Açabilecek
Rekabet Kurulu’nun kararına ilişkin yorum yapan Arif Esin, Rekabet Kurulu çok cesaretli bir karar aldı ve tekel konumundaki Türk Telekom A.Ş. hakim durumu kötüye kullanmaktan dolayı idari para cezasına çarptırmış bulunmaktadır” dedi. Karardan memnun olduklarını söyleyen Esin, TT’nin idari para cezası almasının buradan zarar gören teşebbüslere bir faydası olmadığını, ancak bu karar neticesinde bundan zarar gören İSS’ler ve teşebbüslerin çok ciddi boyutlarda tazminat davaları açma hakkına sahip olduğunu belirtti. Esin sözlerine şöyle devam etti:
- “İSS’ler ve teşebbüsler, bundan sonraki dönemlerde zararlarını tazmin etmek üzere ticaret mahkemelerine başvurabilecekler. Bu arada en önemlisi, Rekabet Kurulu piyasaları düzenleyici telkinlerde bulundu ve kararlarda aldı. Türk kamuoyunun ve internet tüketicisinin beklentisi, artık Rekabet Kurulu’nun bu kararlarının arkasında durmasıdır”.
İSS’lerin dava açmayı düşünüp düşünmediğine ilişkin soru üzerine Arif
Esin, “bu kısım bizimle ilgili olan kısım değil. TİSSAD Başkanı basın açıklaması yapacak.Önümüzdeki hafta da Telekomünikasyon Arenası’nda bu konu geniş çapta tartışılacak” dedi.