Rekabet Kurumu bugün Meta’ya (yani Facebook ve alt şirketleri) veri paylaşımı konusunda açtığı soruşturmanın sonucunu açıkladı. Buna göre, 346 milyon TL ceza verilen ana şirkete ayrıca rekabet ihlalini engellemek için alacakları tedbirler soruldu.
Rekabet Kurumu, Meta Platforms (Facebook)’un ekonomik bütünlüğü ile kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri, tüketici iletişim hizmetleri ve çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında hâkim durumda olduğu, Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirmek suretiyle kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak ve pazara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabetin bozulmasına yol açtığı sonucuna vardı ve para cezasını bu nedenle verirken, bir yandan da bu ihlallerin ortadan kaldırılmasına yönelik ne tedbirler alacağını sordu.
Whatsapp, Türkiye ve Hindistan’da 8 Şubata Kadar Kabul Etmezseniz, Whatsapp Kullanamayacaksınız Demişti
Hatırlatalım, Whatsapp ocak 2021’de kullanıcıları “ya sev ya terket” formatında, verilerini Facebook ile paylaşmaya zorlamıştı. Yanda buna ait görüntüyü görüyorsunuz.
Bu uygulama Türkiye ve Hindistan’daki kullanıcılara zorlanmış. Çok güçlü kişisel veriler kanunu (GDPR) olan Avrupa Birliği vatandaşları ise bundan muaf tutulmuştu.
Bu uygulama “Kişisel Verilerin Paylaşımı” konusunda bir sorun teşkil ediyordu çünkü “açık rıza” denilen şeyi, zorlayarak almaya çalışan bir yöntemdi.
“Kişisel Verileri Koruma Kurulu” harekete hemen geçmedi. Ama Rekabet Kurumu, soruşturmayı hemen olayın akabinde başlattı.
Rekabet Kurumu’nun 2016’dan bu yana bu platformdaki ekonomik bütünlüğü takip ettiği ve verilerin zaten toplanarak super profil oluşturulduğunun tespit edildiği duyumumuz var. Türk tüketici hareketlerinin çerçevesinde ise, rekabet ihlalinin bireysel rıza ile çözülemeyeceği kaydediliyor.
Facebook Verileri Alamayınca, Hisseleri % 61 Düştü
Facebook ve alt şirketleri verilerin alımı ve kullanımı konusunda zaten epeyce sabıkalı. Bilindiği gibi “gölge profil” ya da “süper profil” oluşturuyorlar. Bu yolla uygulama içinde sizin vermediğiniz verileri bile alıyorlar.
Oysa verilerimizin kıymeti büyük. Bunu Facebook’un, iOS 14.1 çıktıktan (nisan 2021) itibaren bazı iPhone kullanıcıların verilerini kullanma izni vermemesi sonucunda, şirketin hisse değerini % 61 kaybetmesi ile de görüyoruz.
Bu nedenle, bu hafta hissedarları (yatırımcıları) da şirketin eleman çıkarmasını ve (hala ne olduğu belirsiz) Metaverse’e yatırdığı miktarı azaltmasını istedi.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu 1,9 Milyon TL Ceza Vermişti
Kişisel verileri Koruma Kurulu ise aynı konuda 1 hafta gecikme ile soruşturma açtı. Eylül 2021 de kararını 1 milyon 950 bin TL (en üst) ceza olarak açıkladı.
Bu noktada bu 2 kurumun görevlerine yakından bakalım; Kişisel Verileri Koruma Kurulu adı üstünde, vatandaşların verilerinin korunmasını sağlamakla yükümlü. Yani, Whatsapp’ın bu “kullanıcı zorlama” hareketi onları yakından ilgilendiriyor.
Rekabet Kurumu’nun durumu ise şöyle; Meta şirketler grubu kişisel verileri birleştirdikleri zaman, rekabet edilmesi gereken bir büyük güç haline geliyorlar. Yani Instagram, Facebook, Whatsapp ayrı ayrı pazarın gücü iken, bir de birleştikleri zaman “Voltran” oluşturuyorlar. Başka deyişle tekelleşmenin zirvesi oluyor.
Yani Rekabet Kurumu’nun kişisel verilere bakış yönü sadece rekabet.
Rekabet Kurumu Meta’nın Rekabet İçin Yapacaklarını Soruyor
Bu arada başta da belirttik, kararın sadece ceza yönü yok. Yanısıra, Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirmek suretiyle kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak ve pazara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabetin bozulmasına yol açtığına dair ihlali sonlandırmak ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini temin etmek için gerekli tedbirleri ve Facebook’un pazardaki rekabeti bozmayacağına dair önlemleri Kuruma sunması gerekecek.
Rekabet Kurulu’ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
Rekabet Kurulunun 11.01.2021 tarihli ve 21-02/25-M sayılı kararı uyarınca yürütülen soruşturma kapsamında düzenlenen Rapor’a ve Ek Görüş’e, toplanan delillere, yazılı savunmalara, sözlü savunma toplantısında yapılan açıklamalara ve incelenen dosya kapsamına göre,a) Hakkında soruşturma yürütülen Madoka Turkey Bilişim Hizmetleri Ltd. Şti.’nin inceleme konusu faaliyetlerin sunumunda herhangi bir rolünün bulunmadığı, dolayısıyla dosya konusu soruşturma çerçevesinde değerlendirilen iddialar bakımından herhangi bir sorumluluğunun olamayacağına OYBİRLİĞİ ile, b) Hakkında soruşturma yürütülen Meta Platforms, Inc. (eski unvanı Facebook Inc.), Meta Platforms Ireland Limited (eski unvanı Facebook Ireland Limited) ve WhatsApp LLC’den oluşan FACEBOOK ekonomik bütünlüğünün; kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri, tüketici iletişim hizmetleri ve çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında hâkim durumda olduğuna OYBİRLİĞİ ile, c) FACEBOOK’un temel hizmetler olarak adlandırılan Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirmek suretiyle kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak ve pazara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabetin bozulmasına yol açtığına ve 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiğine OYBİRLİĞİ ile, d) Bu nedenle FACEBOOK’a 4054 sayılı Kanun’un 16. maddesinin üçüncü fıkrası ve “Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar İle Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde Verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik” in 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi, ikinci fıkrası ve üçüncü fıkrasının (b) bendi hükümleri uyarınca 2021 mali yılı sonunda oluşan ve Kurul tarafından belirlenen yıllık gayri safi gelirlerinin üzerinden takdiren, Meta Platforms, Inc. (eski unvanı Facebook Inc.), Meta Platforms Ireland Limited (eski unvanı Facebook Ireland Limited), WhatsApp LLC’ye müteselsilen 346.717.193,40-TL idari para cezası verilmesine Kurul Üyesi Hasan Hüseyin ÜNLÜ’nün farklı gerekçesi ve OYBİRLİĞİ ile, e) FACEBOOK’un; a. (c) bendinde belirtilen ihlali sonlandırmak ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini temin etmek için gerekli tedbirleri, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren en geç 1 (bir) ay içerisinde Kuruma sunması, b. Gerekli tedbirleri gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6 (altı) ay içerisinde yerine getirmesi, c. İlk uyum tedbirinin uygulanmaya başlamasından itibaren 5 (beş) yıllık süre boyunca ve yılda bir periyodik olarak Kuruma rapor sunması yükümlülüklerinin yerine getirilmesine, İkinci Başkan Ahmet ALGAN ve Kurul Üyesi Ayşe ERGEZEN’in karşı oylarıyla, OYÇOKLUĞU ile gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde Ankara İdare Mahkemelerinde yargı yolu açıkolmak üzere, karar verilmiştir. |