Apple, Haziran 2020’de yaptığı duyuruda 2021 ilk çeyreğinde, iPhone, iPad ve tvOS uygulamalarının insanların kişisel verilerini, veri şirketleri ve diğer uygulamalar gibi üçüncü taraflarla paylaşmak için izin almaya başlayacağını duyurmuştu. Apple CEO’su Tim Cook da, 28 Ocak’ta Bilgisayarlar, Gizlilik ve Veri Koruma konferansında yaptığı konuşmada bu değişikliğin boyutlarını yeniden açıkladı.
“Teknolojinin başarılı olmak için düzinelerce web sitesi ve uygulamada bir araya getirilmiş çok sayıda kişisel veriye ihtiyacı yok. Teknoloji, reklamcılık olmadan da onlarca yıldır var oldu ve gelişti. Bir işletme, kullanıcıları yanıltmak, veri kullanımı, hiçbir seçenek olmayan seçimler üzerine kuruluysa, övgüyü hak etmiyor demektir. Orada reform gereklidir. “
Bu önemli bir gelişme. Kullanıcıların, kişisel verileri üzerindeki haklarının tamamen yeniden düşünülmesi anlamına geliyor.
İnternetin ilk günlerinden bu yana milyonlarca insanın izlenmesi, hareketlerinin ve davranışlarının paylaşılmasının ve satılmasının sorun olmadığı varsayımı ile verileri toplanmaktadır. Gizlilik ayarları genellikle uygulamanın diplerinde bir yere gömülür ve fabrika ayarı olarak açık gelir[1].
İşte Apple’daki değişiklik bu konuda; yani artık iPhone, iPad, TvOS kullanan kişilerin, kendi verilerinin reklamverenler, uygulamalar ve veri aracıları arasında paylaşılması konusuna daha dikkatli bakmaları ve izinleri vermeleri/vermemeleri istenecek.
Veri Toplayan Teknoloji Firmaları Apple’ın Hareketinden Mutlu değil
Paralarını, şirketlere reklam satmak için, daha çok kişisel veriyi nasıl toplayacağını araştıran, hatta Facebook gibi gizli profiller oluşturan, Google gibi reklam tanımlama bileşenleri yayan teknoloji şirketleri tabii ki bu gelişmeden rahatsızlar. Her 2’side bir süredir tepkilerini açık ya da dolaylı yoldan ortaya koyuyorlar.
Facebook, Amerikan gazetelerine verdiği tam sayfa reklam ile KOBİ’leri kışkırtmayı denedi. Bu yaklaşımın kendi üzerinde reklam yapan küçük ve orta ölçekli firmaların gelirlerini etkileyeceğini iddia etti. Google ise uygulama geliştiricileri Apple’ın üzerine salmayı denedi ve reklamcılar için tanımlayıcıları (IDFA) iOS sistemine verilecek arayüzlerden kaldıracaklarını, bunun da geliştiricilerin gelirlerini etkileyeceğini bildirdi.
Tabii bu durum, sadece KOBİ ve geliştiricileri değil Facebook ve Google’un kendilerinin de gelirlerini etkileyecek. Bu nedenle yatırımcı notlarında bunu ilettiler.
İşe Yarayacak mı?
Reklamverenler için Tanımlayıcı veya IDFA, Apple’ın 2012’de oluşturduğu standart bir cihaz tanımlayıcısıdır. Google’ın Android cihazlar için Google Reklam Kimliği veya GAID adı verilen kendi sürümü vardır[1].
Şu anda, ister Apple, ister bir Android cihazınız olsun, indirdiğiniz uygulamaların büyük çoğunluğu, sizi tek başınıza (unique) tanımlayan bir kod (IDFA) aracılığıyla hemen izlemeye başlıyor. Apple’ın iOs14’deki yeni uygulamasıyla bu değişmeyecek. Değişecek olan şey, bu bilgilerin veri firmaları ve diğer teknoloji şirketleri gibi üçüncü şahıslarla nasıl paylaşılacağı olacak.
Mesela bir uygulamada yemek pişirmeye, ardından başka bir uygulamada kedilere bakıyorsanız, her iki uygulama da IDFA’nızı, yani çevrimiçi hareketlerinizi profilinizi oluşturmak için birbirine bağlar ve arkasından reklamverenler ve veri firmalarıyla paylaşır. Hatta bazı uygulamaların içinde de ne tür etkinlikler yaptığınızı takip eden daha ayrıntılı veriler toplanabilir.
Şu anda cihazınızdan –ki kullanıcıların ancak % 25’i bunu yapıyor– IDFA’yı sıfırlayabilir ve izlemeyi sınırlayabilirsiniz. Bunu iOS cihazınızdaki gizlilik ayarlarınızda Reklam altından yapabilirsiniz. Ancak yeni iOS ile birlikte bu baştan sorulan bir özellik haline gelecek. Apple, güncellemesinin iOS 14.5 ile ilkbaharın başlarında yürürlüğe gireceğini söyledi. Bu gerçekleştiğinde, sizinle ilgili verileri toplayan ve bunları çapraz izleme ve reklam amacıyla diğer şirketlerle paylaşan herhangi bir uygulamanın önce izin alması gerekecek. İzni verirseniz aynen takip edileceksiniz. Vermezseniz bu takip olmayacak.