İnternet sektöründe venture capital’e büyük bir talep var. Ancak geleneksel şirket anlayışının devam etmesi ve yasal boşluklar nedeniyle sermaye arayışı içindeki şirketlere yeterli fon aktarımı gerçekleşmiyor. Dünyanın en büyük Internet endüstri portalı internet.com’un, geleneksel “Internet Breakfast Forumları” Türkiye’de de başladı. Aralarında Seattle, Melbourne, Londra, Silicon Valley ve Washington’ın da bulunduğu 12 kent merkezinde düzenlenen “Internet Breakfast Forumları’na dün İstanbul’da turk-internet.com evsahipliği yaptı.
İnternet sektörünün üst düzey yöneticilerinin katıldığı forumda, “Türkiye’de internet finansman yöntemleri” konusu ele alındı. Forumda, venture capital almak için yapılan başvuruların yoğunluğuna dikkat çekilerek, internet şirketlerine çeşitli yollar gösterildi.
Forum’un açılış konuşmasını yapan turk-internet.com Genel Müdürü Füsun Sarp Nebil, Türkiye’nin gündeminde internetin hak ettiği yeri almasını hedeflediklerini söyledi. Türkiye’nin Internet alanında dinamik ve gelişmeye açık bir potansiyele sahip olduğunu, ancak Internet firmalarının finansal problemlerle karşı karşıya bulunduğunu belirten Füsun Sarp Nebil şunları söyledi:
Türkiye’nin gündemine interneti yerleştireceğiz. Forumlarımıza venture capital (risk sermayesi) ile başladık, çünkü bugün için dünyada Internet’e yönelik yatırımlarda en geçerli finansal yöntem olarak görülüyor. turk-internet.com olarak bu konuda bir araştırma gerçekleştirdik ve gördük ki, Türkiye’de durum çok farklı. Daha çok ‘incubator’ yaklaşımında olan firmalar var. Yani, sadece kendi projelerini uygulatan ya da beğendikleri projelere uzun vadeli ortak olarak şirketlerine katan bir yapı var.
Venture capital uygulamasının önündeki en büyük engellerden birisi İMKB’nin venture capital uygulamalarını kısıtlayan mevzuatı. Bilindiği gibi İMKB, yeni kurulan şirketlerin hisselerinin halka arzını ilk yılda gerçekleştirmelerine imkan tanımıyor. Umarız bir an önce Türk Nasdaq açılır.
20 milyon dolar ayırdık
Foruma Yeni Ekonomi Uzmanı kimliği ile katılan Koç Holding Bilişim Grubu Danışmanı Dr. Şeref Oğuz, venture capital için bu yıl 20 milyon dolar ayırdıklarını, gelecek yıl ise bu rakkamın 50 milyon dolara çıkacağını söyledi.
Koç Holding Bilgi Grubu’nun bir venture capital mantığıyla hareket ettiğini, bu kapsamda Biletix ve GVZ projelerini desteklediklerini anlatan Şeref Oğuz, yatırım alanlarının genelde, B2B kurumsal pazarlarda, erişim altyapısında ve ‘application hosting’ konularında olduğunu belirtti. Oğuz şöyle konuştu:
Yeni Ekonomi’de kaynak bilgi olunca, çalışanlar, fikir sahipleri ve sermaye sahipleriyle eşitlendi. Böylece entelektüel sermaye ile geleneksel sermaye işbirliği kurmak zorunda kaldı. Bu gelişme üzerine yeni araçlara ihtiyaç duyuldu ve venture capital kurumu ortaya çıktı. Ancak, Türkiye gibi ülkelerde kültürel direniş yüzünden bu kurumun yerleşmesi uzun zaman alacak.
KOSGEB uygulamasının, Halk Bankası’nın verdiği esnaf kredisindeki faiz oranlarına odaklı anlayış nedeniyle çöktüğünü hatırlatan Dr. Şeref Oğuz, konuşmasını eski ekonomi ile yeni ekonomi arasındaki sürtüşmeleri anlatarak sürdürdü:
Hala eski ekonomi yöntemleri ile çalışılmak isteniyor. Özellikle Anadolu’da yepyeni işlere girmek isteyenler, para yatırmak isteyenler var. Ama nasıl yapacaklarını bilmiyorlar. Yasal düzenlemeler konusunda eksiklikler var. IMKB’de uyum çalışmaları gerekiyor. Türkiye’de genellikle aile şirketleri hakim. Sermaye sahipleri mülkiyeti ellerinde tutmak istiyor. Hatta proje sahipleri de, fikirlerini satmaktan yana. Oysa projenin sahibi, geleneksel aile şirketine sahip kişilerden daha başarılı olacaktır. Sermaye sahibi kendisine sunulan projeyi en iyi kendisi yapacak olsa, zaten venture capital vermesine gerek yok, kendi yapar. Öte yandan, projeye fon aktarıp ortak olan kuruluş, o projeden çıkacağı zaman, eğer yüksek kar getiriyorsa, çıkmak istemiyor. Bu da venture capitale aykırı bir uygulama olarak karşımıza çıkıyor.
Risk sermayesine talep çok fazla
Türkiye’deki büyük sermaye gruplarının venture capital işine girmek istediklerini ancak uygulamadaki ve yasalardaki belirsizlikler yüzünden çekingen davrandıklarını belirten Şeref Oğuz, risk sermayesinin fikri olanların umudu olmaya devam edeceğini söyledi. Venture capital talebinin çok fazla olmasının, bu alandaki yatırımları hızlandıracağını vurgulayan Oğuz, 2001 yılı içinde büyük miktardaki fonların Türkiye’ye girme hazırlığı içinde olduğunu belirtti. Ancak Türkiye’de şu anda B2B ve B2C yatırımları yerine ‘geyik muhabbetlerini’ ima ederek He2She (H2S) nin daha çok ilgi çekmesini eleştirdi!..
Okyanux İdari Başkanı Andrew Vonnegut ise, Türkiye’de Internet atılımını büyük endüstrilerin değil, bireysel girişimcilerin yapacağını belirtti. Vonnegut, Okyanux’un, Internet’e değer katan yatırımcı olarak finansal, stratejik, fiziksel ve hizmet desteği sağlayarak şirketleri hayata geçirdiğini söyledi. Okyanux’un, İxir aracılığıyla da bu şirketlere ortak olduğunu belirten Andrew Vonnegut,
Okyanux ile işbirliğine gidilmesi için bir Internet şirketi olunması, ancak bu arada da kalifiye ve kendini işe adamış yöneticiler, güçlü iş planlaması, yüksek gelir ve bir de yüksek kar potansiyeli olmalıdır.
dedi. Internet’te risk sermayesi kullanan taraf olarak foruma katılan Biletix.com Yönetim Kurulu üyesi Dave Dorner da yaptığı konuşmada, projenin hayata geçirilmesinin yöntemlerini anlattı.
İLAB Holding Internet Yatırım Fonları Direktörü Rüçhan Ziya ise forumda hangi projeleri nasıl desteklediklerini anlatarak, amaçlarının Türkiye’deki Internet transformasyonuna katkıda bulunmak olduğunu belirterek şunları söyledi:
Biz risk sermayesi değil, girişim sermayesi demeyi uygun buluyorum. Destek vereceğimiz projelerde karlılığa giden yolu görmek istiyoruz. Fikir doğru ve güçlü bir iş modeli ile desteklenmeli. Aday yatırımların yönetim takımı da çok önemli.
IncubaTR stratejik gelişim danışmanı Nilüfer Şehriyari, kuluçkaya aldıkları projelere 400 bin – 700 bin dolar arasında yatırım yaptıklarını söyledi. Projeye işlerlik kazandırmak için iş planı dahil olmak üzere her aşamasında danışmanlık hizmetleri verdiklerini belirten Şehriyari,
sadece finansal destek değil, projeyi gerçekleştirenler ile iç içe bir çalışma yürütüyoruz. Ortalama 6 ay boyunca her türlü desteği sunuyoruz. 6 ay sonunda bağımsız olarak iş yapabilecek düzeye getiriyoruz. 2 seneye kadar da ayırdığımız fon bize geri dönebilecek düzeye gelmeli.
dedi. Ata Menkul Gelişim ve Risk Sermayesi Projeleri Direktörü Gonca Eğilmez İnegöl toplantıda, 1997 yılından itibaren “Ata Online” departmanı aracılığıyla yürütülen Internet üzerinden online sermaye piyasası işlemlerini anlattı. Eğilmez,
Teknoloji ve internet yatırımlarına önem vermeye başladık. Gelişim sermayesi (private equity) ve risk sermayesi ile ‘Net’, ‘Market’ ve lojistik projelerini destekliyoruz. Ata Yatırım, son 5 yılda 6 finansal ortaklık projesi sonuçlandırmış ve 40’a yakın halka arzda ve çok sayıda şirket evliliği, danışmanlık ve özelleştirme projesinde görev almıştır.
Gizlilik anlaşması
Forumun soru – cevap bölümünde ise izleyicilerin yönelttiği “Internet şirketlerine ve yatırımcı şirketlere sunduğumuz projelerin gizli kalması için bir anlaşma yapıyormusunuz” şeklindeki soruya ise şöyle cevap verildi:
İncubaTR şirketi, fikir hakkı olarak gizlilik anlaşması imzalamıyor. Ancak ‘fikri üçüncü kişiler ile paylaşmayacağız’ tarzında kısa bir sözleşme yapıyor. Okyanux da imzalamıyor. Ancak fikir sahiplerinin projeleri çalınacak diye başvurudan kaçmamaları gerektiğini vurguluyor. Ilab ise fikir aşamasında gizlilik anlaşması yapmıyor, ancak proje kabul gördüğünde anlaşmayı gerçekleştiriyor. Koç Holding ve Ata Yatırım ise, proje kendilerine geldiği anda gizlilik anlaşması yapıyor.
