New York Times haberine göre, Rusya, Ukrayna’da kullanmak üzere İran’dan 300 kadar insansız hava aracı (drone) satın alıyor. Rusların insansız hava araçlarına sahip olmasına rağmen, ihtiyaç duydukları tüm tiplere sahip olmadığı belirtiliyor.
Rus yetkililerin, her ikisi de silahlandırılabilen Shahed-191 ve Shahed-129 insansız hava araçlarını (İHA’lar) incelemek için 8 Haziran ve 5 Temmuz tarihlerinde Orta İran’daki bir havaalanını ziyaret ettiği belirtiliyor. Amerikalı istihbaratçılar bu bilgiyi uydudan aldıkları görüntülerle raporlamışlar.
Anlaşmanın tamamlanıp tamamlanmadığı ya da insansız hava araçlarının Rusya’ya teslim edilip, edilmediği bilinmiyor. Ancak yine Amerikalıların raporlarına göre, Rus operatörler için eğitim programının ağustosta başlayacağı kaydediliyor.
İran haberi yalanladı. 15 Temmuz’da İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amirabdollahian’ın, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba’yı aradığı ve İran’ın savaşı uzatacak bir şey yapmayacağını söylediği kaydediliyor.
Key Aero havacılık dergisine göre Rusya, insansız hava araçlarını kullanmaya geç başladı. Rus ordusunun istihbarat, gözetleme ve keşif (ISR) ve grev misyonları için birden fazla drone programını finanse etmesine rağmen, yerel drone endüstrisinin henüz gelişmediği için sadece düşük seviye modeller üretiliyor. Rusya’nın mevcut taktik dronelarının hafifliği, yük taşımalarına veya silah platformları olarak kullanılmalarına izin vermiyor. Aynı makale, Rusya’nın drone teknolojilerindeki, optik, elektronik ve kompozit malzemeler gibi kilit eksikliklerin de ileri seviye droneların geliştirilmesine engel olduğunu belirtiyor.
Shahed-129’ların 2012’de tanıtıldığı ve ilk olarak 2014’te Suriye İç Savaşı sırasında İran Devrim Muhafızları Kolordusu (IRGC) ile savaş sırasında ve 2017’de Suriye’deki ABD güçlerine saldırmak için kullanıldığı belirtiliyor. 1.700 kilometre menzile sahip, pistten fırlatılan çok amaçlı bir drone tipi. Hassas güdümlü mühimmat (PGM) taşıyabiliyor. Shahed-129’un, 2019 selleri sırasında güneybatı İran’daki sel yardım operasyonlarında da kullanıldığı kaydediliyor.
Shahed-191 ise 450-1.500 kilometre menzile sahip, kamyonla fırlatılan daha küçük bir insansız hava aracı. Hassas güdümlü mühimmat (PGM’ler) ile silahlandırılabilir. IRGC, drone’u 2016’dan beri dış görevler için kullandı, ancak Shahed-129 kadar kapsamlı değil. Drone, 2018’de Suriye’de IRGC drone ve IŞİD’e karşı füze saldırısında kullanıldı.
Rusya’nın, bu gelişmiş İran modellerini kullanmak isteyebileceği, ancak İran’ın saldırı uçaklarını Rusya’ya devretme kararında dikkate alması gereken önemli diplomatik, ekonomik ve güvenlik çıkarları olduğu kaydediliyor.