Telekom sektöründe neden gelişemiyoruz sorusuna cevap vermek için, son 10 yıl içerisinde geldiğimiz duruma –Lisans konularına göre– yıllık elde edilen gelirler bazında bakarak başlayalım isterseniz.
- Türk Telekom yaklaşık 4 Milyar $,
- GSM İşletmecileri yaklaşık 4.5 Milyar $
Katma Değerli hizmetlerde ise durum şöyle;
- Uydu Telekomünikasyon Hizmetleri : 20 Milyon $ (Tahmini)
- Uydu Platform Hizmetleri : 100 Milyon $ (Tahmini)
- GMPCS Mobil Telefon Hizmetleri : 20 Milyon $ (Tahmini)
- Karasal Hatlar Üzerinden Veri İletimi Hizmetleri : Lisanslar 5 ay önce verildiğinden bilgi yok
- Uzak Mesafe Telefon Hizmeti : 0$
- İnternet Servis Sağlayıcılığı Hizmeti : 30 Milyon $ (Tahmini)
- Kablo TV : Lisanslar verilmedi
- Sabit Kablosuz erişim Hizmeti : Lisanslar verilmedi
- Altyapı İşletmeciliği Hizmeti : Lisanslar verilmedi
(Yukarıdaki bilgilerin normalde Telekomünikasyon Kurumu tarafından kamuoyuna açıklanması beklenir ancak www.TK.gov.tr/Istatistikler adresindeki bilgilere baktığınızda hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz)
Görüldüğü gibi GSM dışındaki hizmetlerde birkaç yüz milyon Dolarlık ciro ile serbestleşmede fazla yol alamadığımız ortaya çıkıyor.
Peki neden bu durumdayız?
İsterseniz önce Ulaştırma Bakanlığı’ndan başlayalım. 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığı kuruluş Kanunu’nun 2 Maddesinde Ulaştırma Bakanlığı’nın görevleri arasında “Devletin ulaştırma ve haberleşme hedef ve politikalarının tespiti ve uygulanması amacıyla gerekli araştırmaları yapmak ve yaptırmak,” (Kaynak www.Ubak.gov.tr/Kanunlar) yer almaktadır.
Devletin Haberleşme hedef ve politikaları belli midir? Böyle bir politika olduğunu gören veya duyan varmıdır? Yoksa bu hedef ve politikalar var da kasada mı saklanmaktadır?
Bence böyle bir hedef ve politikamız bulunmuyor. Nedenini aşağıda açıklayacağım.
10 Haziran 2004 tarihinde TBMM’de 5189 sayılı Kanun görüşmeleri sırasında CHP Milletvekili Osman Coşkunoğlu ile Ulaştırma Bakanı arasında aşağıdaki diyalog geçmiştir. (Kaynak www.TBMM.gov.tr/Tutanak)
- “OSMAN COŞKUNOĞLU (Uşak)
Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Aracılığınızla, Sayın Bakanıma iki soru sormak istiyorum. Birincisi, Eğer, yanlış hatırlamıyorsam, Sayın Bakanımız, 22 Aralık 2003 tarihinde düzenlediği basın toplantısında, 2004 telekomünikasyon sektörünün politika ve stratejilerini açıklayacağını söylemişti veya açıklanacağını söylemişti; bu, henüz açıklanmamıştır. Böylesine önemli bir sektörde politika ve stratejinin, özelleştirme öncesi, ihtiyaç olduğu konusunda benimle hem fikir mi Sayın Bakanımız?”
“ULAŞTIRMA BAKANI BİNALI YILDIRIM (İstanbul)
Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Sayın Coşkunoğlu’nun sorularını cevaplamaya başlıyorum. Aslında, 22 Aralık tarihinde, 2004 yılının telekomünikasyon sektörünün serbestleşmesiyle ilgili bakanlık politikasını açıkladık. Buna göre, katma değerli telekomünikasyon hizmetleri işletmeciliği, sanal mobil şebeke hizmeti, uzak mesafe telefon hizmetleri, karasal, sayısal platform hizmetleri, altyapının müşterek kullanılması, kablo platformun açılması ve geniş bant sabit tesis erişimi gibi alanlarda serbestleşmenin düzenlemesinin yapılacağını ilan etmiştik. Bu çerçevede, şu anda uzak mesafeyle ilgili düzenleme yapılmıştır ve bu konuda lisanslar verilmiştir.
Diğerleriyle ilgili çalışmaların da birçoğunu Telekomünikasyon Kurumu tamamlama aşamasına getirmiştir; ancak, bunlardan kablo platformu ve altyapının ortak kullanımı konuları 2004 yılının son çeyreğinde yapılacaktır.”
Yazının devamını Serbestleşme Neden Gelişemiyor? – 2 başlığı altında okuyabilirsiniz.
