Bazen soruyorlar, “Türk Telekom halka internet’i çok ucuza veriyor. Bu iyi bir şey değil mi?” Evet Devlet’in görevi halka hizmet götürmek. Ama doğru yaklaşımlarla. Doğru fiyatlarla. Peki Türk Telekom popülist bir yaklaşım mı gösteriyor?
Türk Telekom, 2001 yılında TTnet kanalıyla, internet servis sağlayıcılığı konusunda hayli atak taktikler uyguladı. Fiyatları aşağıya çekti. “Sahibinden İnternet” kampanyası açtı. Rekabet Kurulunun tedbir kararına rağmen de dediğinden dönmedi. Bu yaklaşım bazı çevrelerde, özellikle dünya’da telekom hizmetlerini ve fiyatlarını takip etmeyen kişiler arasında, olumlu, halkı düşünen bir yaklaşım olarak yorumlandı. Ama gerçekten böyle mi?
Bu popülist yaklaşım aslında başka bir yaklaşımı arkasında saklıyor. TT telefon konusundaki tekel durumunu kullanarak, fiyatlarını yüksek tutuyor, dünyadaki diğer telekom şirketlerinin 2-3 katı fiyatlarla servis yapıyor.
İnternet işi, rekabetin olduğu ama TTnet’in kendi kar/zararı olan bir şirket olmaması nedeniyle, ne yaptığı görülmeyen bir şirket. Zaten aksi takdirde 20 Milyon TL/yıl fiyatla erişim servisi vermenin mantığını açıklamak mümkün değil.
Aşağıda, Eser Osmanoğlu tarafından hazırlanan ve Türk Telekom’un “haksız rekabetini” inceleyen teknik bir çalışma bulacaksınız. Türk Telekom’un İnternet işini ekleri ile karşılaştırmalı ve detaylı inceleyen bir rapor. Bu konudaki yorumlarınızı bekliyoruz.
1- | Türk Telekom kendisine Tekel olarak verilmiş olan telefon (ses) işletmeciliğini kendi büyüklüğündeki birçok Avrupa’lı operatörden daha yüksek tarifelerle yapmaktadır. | ||||||||||||||||
2- | Türk Telekom kendisine Tekel olarak verilmiş uluslararası telefon trafiğinin tarifesini yine birçok Avrupa’lı operatörden daha yüksek tutmaktadır. | ||||||||||||||||
3- | Türk Telekom, telefon ücretlerinin aksine İnternet bağlantılarını abonelerine çok ucuza vermektedir. | ||||||||||||||||
4- | Türk Telekom, esas görevi olan ve tüm vatandaşları kapsayan telefon hizmetini bilerek yüksek tutmakta, buradan elde ettiği haksız kazançla özel sektörün yasal hakkı olan İnternet işletmeciliği alanında müthiş yüksek oranda çapraz korumacılık yaparak hakim konumunu kötüye kullanmaktadır. Bu durumun kanıtları şunlardır: | ||||||||||||||||
5- | TTAŞ, ISS (İnternet Servis Sağlayıcıları) ve diğer ihtiyaç sahibi kuruluşların 2 Mbps üzerindeki uluslararası devre ihtiyaçlarını karşılamamaktadır, bu konuda ücret tarifesi bile yapmamıştır; ancak kendisi TTNet için Ek-1’de görüleceği üzere; 578 Mbps + 431 Mbps = 1009 Mbps yani 1,009 Gbps’lik çok büyük bir kapasiteyi tahsis etmiştir. | ||||||||||||||||
6- | Yukarıda 5.inci maddede TTAŞ’nin Internet servisine (TT Net) tahsis ettiği uluslararası kanal kapasitesi, Türkiye’nin tüm uluslararası telefon kanalları için kullandığı kapasiteye yakındır. Bu konuda bir hesap yapılacak olursa;
Başka bir hesap yapılacak olursa:
Bu durumda Internete tahsis edilen kapasitenin uluslararası telefon görüşmeleri için tahsis edilenin iki katından fazla olduğu görülür. |
Türk Telekom Avrupa’nın Uluslararası telefon görüştürmesini en pahalı yaptıran operatörler arasındadır. (Ek-2)
Uluslararası telefon kanallarına tahsis ettiği toplam band kadar bir kapasiteyi kendi internet müşterilerine tahsis etmiş. Buradan Avrupa’nın en ucuz İnternet bağlantısını vermektedir (Ek-3/1, Ek-3/2, Ek-3/3).
Netice
Türk Telekom uluslararası telefon görüşmelerinden aldığı haksız yüksek gelir ile, pazardaki hakim durumunu bilerek ve isteyerek kötüye kullanmaya devam edip, kendi internet abonelerine Avrupa’nın en düşük internet tarifesini uygulayarak (Ek-3/1, Ek-3/2, Ek-3/3) çapraz koruma yapmaktadır. Kaldı ki, telefon görüşmeleri Türk Telekom’un tekelindedir. İnternet ise kanunla özel sektörün sunabileceği telekomünikasyon hizmetlerindendir.
Ekler :
Ek-1: Türk Telekomünikasyon A.Ş. Web sayfası www.telekom.gov.tr/ttnet-yurtdisi.html
Ek-3/1: Türk Telekomünikasyon A.Ş. Web sayfası www.telekom.gov.tr/ttent/tarife1.html
Ek-3/2: OECD Directorate for Science, Technology and Industry, Commitiee for Information, Computer and Communications Policy. Working Party on Telecommunication and Information Services Policies.
LOCAL ACCESS PRICING AND E-COMMERCE Doc: DSTI/CCP/TISP (2000) 1/FINAL
Table A5. OECD Internet access basket for 40 hours at peak times using discounted PSTN rates, including VAT, 2000.
Ek-3/3: OECD Directore for Science, Technology and Industry, Committee for Information, Computer and Communications Policy. Working Party on Telecommunication and Information Services Policies.
LOCAL ACCESS PRICING AND E-COMMERCE Doc: DSTI/CCP/TISP (2000) 1/FINAL
Table A6. OECD Internet access basket for 40 hours at off-peak times using discounted PSTN rates, including VAT, 2000.
Ek-3/1, Ek-3/2, Ek-3/3 hakkında açıklama:
Internet ücreti hesaplamalarında Ek-3/1 sayfasındaki birinci tablonun alınması gereklidir.
Aylık Internet bağlantı ücreti: 3.400.000 TL/ay
40 saatlik (peak time) telefon ücreti:
(40 saat x 60 dakika x 60 saniye) / 360 = 144000 / 360
= 400 kontör /ay
= 400 x 481000TL (kontör ücreti) = 19.240.000 TL.
Ek-3/2 sayfasındaki Türk Telekom Toplam (Total) Internet Ücreti Aralık 2001 ayı İtibariyle:
= (19.240.000 + 3.400.000) / 1.400.000 (US $ değeri)
= 22.640.000 / 1.400.000
= 16,2 US$
40 saatlik (off peak time) telefon ücreti:
(40 saat x 60 dakika x 60 saniye) /514,2 =144000 / 514,2
= 281 kontör /ay
= 281 x 481000TL (kontör ücreti) = 13.517.000 TL.
Ek-3/3 sayfasındaki Türk Telekom Toplam (Total) Internet Ücreti Aralık 2001 ayı İtibariyle:
= (13.517.000 + 3.400.000) / 1.400.000 (US $ değeri)
= 16.917.000 / 1.400.000
= 12,1 US$