ABD bugünlerde Çin’in yeni fırlattığı hipersonik füzeler konusunda endişe duyuyor. Çinli yetkililer ise bunun “barışçıl bir uzay deneyi” olduğu iddiasındalar.
Amerikalı analistler, bu hipersonik araçların Amerikan uydularını kapma ve ezme yeteneğine sahip bir silah olarak kullanılabileceğini iddia ederken[1][2], China Aerospace Science and Technology Corp’un, Shijian-21 uydusunu “uzay enkazını temizlemek” için gönderdiği kaydediliyor.
Long March 3B roketi, Xichang fırlatma üssünden fırlatılarak, Shijian 21 uydusunu yörüngeye yerleştirdi. ABD askeri izleme verilerine göre, fırlatıcının Shijian 21 uzay aracını, ekvatora yaklaşık 28,5 derecelik bir eğimle, Dünya’nın 22.253 mil (35.813 kilometre) üzerinde değişen eliptik bir jeo-durağan transfer yörüngesine yerleştirdiğini gösterdi. Yörünge, Shijian 21’in ekvator üzerinde 22.000 milden fazla yörüngesini daireselleştirmek için kendi itiş gücünü kullanacağını gösteriyor.
Bu yükseklikte, sabit bir yörüngede, uzay aracı her 24 saatte bir Dünya’nın etrafında hareket edecek ve gezegenin dönüş hızıyla aynı hızda hareket edecek. 3B/G2 olarak da bilinen Chang Zheng 3B/E, daha önce uçulan 3B varyantının yükseltilmiş bir versiyonu.
Çin’den yapılan 39.fırlatma olan füze Pekin saatiyle 9:27’de fırlatıldı. Çin bu yıl, 2018 ve 2020’de belirlenen Çin fırlatma sayısının üstüne çıktı.
ABD Uzay Komutanlığı Komutanı Hava Kuvvetleri Komutanı General James Dickinson ise nisan ayında Kongre’ye, Shijian-21 gibi uzay araçlarının Çin’in “uzay ve uzay saldırı sistemleri aracılığıyla uzay üstünlüğü” arama çabasının bir parçası olduğunu söyledi :
“Shijian-17, robotik kollu bir Çin uydusudur. Uzay tabanlı robotik kol teknolojisi, diğer uyduları yakalamak için kullanılabilir.”
General Dickinson, ortak yörüngeli robotik uzay aracının, Çin ordusu tarafından sahaya sürülen uzay silahlarından oluşan büyüyen bir cephaneliğin parçası olduğunu söyledi.
Çinliler ise Shijian-17 uydusunu, iletişim ve uzay enkazının izlenmesi için kullanacaklarını belirtiyorlar. Uydunun yörüngedeki uydulara yakın manevra yapma ve uzay aracını yakalama veya ezme kabiliyetine sahip olduğu söyleniyor.
ABD, Shijan Serisi Uydular’ı Sıra Dışı Diye Yorumluyor
Shijian serisi uydular ilk olarak 2013’te üçü fırlatıldığında gözlemlendi. Bu uydular ABD istihbaratı tarafından “olağandışı hareketler tespit edildi” şeklinde raporlanıyor.
Shiyan-7 veya (Deney-7), Chuangxin-3 (Yenilik-3) ve Shijian-15 (Uygulama-15) uydularının her biri yaklaşık 10 Kg veya daha az ağırlığa sahipti. ABD yetkililerine göre, üç uzay aracından Shijian-15 en sıra dışı olanıydı ve robotik bir kola sahipti.
Uzayda ilk uydunun fırlatılmasından bu yana, eski uydulardan parçalar, mesela güneş paneli parçacıkları veya ölü uydular, dünyanın yörüngesinde başıboş geziyor. Yörüngede, bir kaç gramdan, bir kaç tona kadar değişen ağırlıktaki 100 milyondan fazla uzay enkazı parçasının döndüğü tahmin ediliyor. Bu yüksek teknolojili döküntü bulutu, gezegenin etrafında saatte yaklaşık 17.500 mil hızla dönüyor.
Bir uzay güvenliği analisti olan Space Law and Policy Solutions firmasından Michael J. Listner, uzay teknolojisinin çift kullanımlı doğası nedeniyle Çin’in yeteneklerini belirlemenin zor olduğunu söylüyor.
“Barışçıl kullanımları olan teknoloji, barışçıl olmayan kullanımlar için kullanılabilir.Yörüngesel enkaz azaltmada barışçıl bir kullanıma sahip olabilecek bir görev, ortak yörüngeli bir ASAT olarak kullanılabilir”
Çin’in Uzay Enkazı İzleme ve Uygulama Merkezi müdür yardımcısı Liu Jing, uzay enkazının yaklaşık %50’sinin parçalanmış uzay aracı olduğunu söyledi.
[1] Amerikalı Tedarikçiler Huawei ve Diğer Çinli Firmalara 100 Milyar $’dan Fazla Satış için İzin Almış
[2] Fear about China’s new space weapon echoes older worries about war from space