20.yüzyılın çılgın silah geliştirme yarışı, 21.yüzyılda devam ediyor. Tanklar, denizaltılar, uçaklar, uçak gemileri, nükleer silahlar ve füzeler birbiri ardına geldi. Şimdi gelişmiş ülkelerin yarışa girdiği silahlardan birisi “hipsersonik” olanlar.
18 martta Rusya’nın, Ukrayna’daki bir silah deposunda kullandığı Hipersonik füze ile yeniden gündeme gelen bu yarışta, Amerikalılar Çinlilerin de bu tür silahlar geliştirdiğini iddia ediyor. Yani şimdilik 3 ülkede bu hipersonik silahların geliştirildiği görülüyor.
Hipersonik, Supersonik gibi sesten hızlı anlamına geliyor. Sesin hava içinde hızı 20℃’da 343,21 m/sn’dir. Supersonik Mach1 hızında girmek anlamına gelir. Hipersonik ise sesten 5 kat hızlıdır yani Mach5 hızındadır.
Hipersonik silahlar Mach 5 hızında uçar. Mach5 hızında giden Balistik füzelerden farkları çok daha alçakta uçarlar, yüksek manevra kabiliyetine sahiptir ve uçuş sırasında rotasını değiştirebilirler. Balistik füzeler ancak belirlenen rotada ve sınırlı manevra kabiliyeti ile hareket ederler.
Korkutucu yönü de budur; sesten çok daha hızlı uçtuklarından, bombalayacakları yere çok kısa sürede ulaşırlar. Manevra kabiliyetleri ve rota değiştirme yetenekleri sayesinde, gideceği yeri anlamak da zordur. Bu özellikler sayesinde, son 30-40 yılda geliştirilen füze karşılama sistemlerinden yani savunma sistemlerinden kaçabilirler. Yani henüz bu silahlara karşı geliştirilmiş bir koruma sistemi mevcut değil.
ABD’li yetkililer, hipersonik silahları tespit edebilen bazı yer tabanlı radarları olsa da, bir saldırı uyarısı vermek için yeterli zaman olmadığını söylediler. Hyten benzeri uzay tabanlı bir radar sisteminin inşasını gerektiği konuşuluyor[2].
Videodan da görebileceğiniz üzere Hipersonik silahların iki ana kategorisi vardır: hipersonik kayan araçlar ve hipersonik seyir füzeleri.
Hipersonik kayan araçlar bir roketten fırlatılır. Kayan araç daha sonra roketten ayrılır ve bir hedefe doğru en az Mach 5 hızında “kayar”. Hipersonik seyir füzeleri ise, yüksek hızlı, hava kullanan motorlarla hedefine ulaşır.
İşte bu silahlarla ilgili gelişmeler ise şöyle;
Amerika Birleşik Devletleri
ABD ordusu, 2022 mali yılı için hipersonik silahların geliştirilmesi için 3,8 milyar dolar ve hipersonik savunma araştırmaları için 246,9 milyon dolar talep etti. ABD hipersonik silahlarının çoğu hala geliştirme veya test aşamasında, ancak en az bir sistemin bu yıl erken operasyonel kapasiteye ulaşması bekleniyor. ABD hipersonik silahları, geleneksel savaş başlıklarıyla donanmıştır.
Rusya
Ukrayna’ya karşı hipersonik silah kullanarak, savaşta kullanan ilk ülke haline gelen Rusya’nın 1980’lerden beri hipersonik silah teknolojisi geliştirdiği düşünülüyor.
Rus yetkililer, Ukrayna’da kullanılan hipersonik füzenin askeri bir jetten fırlatılan Kinzhal modeli olduğunu söylüyor. Rusya ayrıca hipersonik bir süzülme aracı olan Avangard’a sahip olmakla övünüyor ve gemiden fırlatılan bir hipersonik seyir füzesi olan Tsirkon’u geliştiriyor[3].
Raporlar Avangard’ın nükleer bir savaş başlığı taşıdığını gösteriyor. Rus haber kaynakları ayrıca Avangard’ın Aralık 2019’dan beri hizmette olduğunu söylüyor.
Çin
ABD askeri ve istihbarat yetkilileri, Çin’in hipersonik seyir füzeleri ve hipersonik kayma araçları peşinde olduğunu ve hipersonik kayma araçları taşıyabilen en az bir füzenin şu anda kullanımda olabileceğini söylüyor. ABD’li yetkililer, Pekin’in 2016 ve 2021 yılları arasında “yüzlerce” hipersonik silah testi gerçekleştirdiğini, Washington’un ise aynı dönemde yalnızca dokuz test gerçekleştirdiğini söylüyor. ABD Genelkurmay Başkanı General Mark Milley, Ağustos 2021’de gerçekleştirilen yüksek profilli bir Çin hipersonik testini “çok önemli” olarak nitelendirdi[3][4].
Kuzey Kore
Devlet tarafından işletilen Kore Merkez Haber Ajansı’na göre, Kuzey Kore bu yıl şimdiye kadar biri 5 Ocak’ta ve en son 11 Ocak’ta olmak üzere iki hipersonik füzeyi başarıyla test ettiğini iddia ediyor. ABD’li yetkililer şu ana kadar iddiaları doğrulamadı ve fırlatmaları yalnızca balistik füze testleri olarak nitelendirdi.
Diğer ülkeler
Avustralya, Hindistan, Fransa, Almanya ve Japonya hipersonik silah teknolojisi geliştiriyor. İran, İsrail ve Güney Kore’nin de hipersonik silahlar üzerinde “temel araştırma” olarak tanımlanan çalışmaları yaptığı bildiriliyor.
[1] How hypersonic missiles work and the unique threats they pose – an aerospace engineer explains
[2] JUST IN: Hyten Concerned With Pace of Hypersonics, Counter-UAS Tech
[3] Çin ve Rusya’dan, Süper Silah Uyarıları …
[4] Amerikalı Tedarikçiler Huawei ve Diğer Çinli Firmalara 100 Milyar $’dan Fazla Satış için İzin Almış