Sybase iAnywhere, Ericsson ve Swedbank ile birlikte geliştirdikleri mobil bankacılık
çözümünde, kullanıcılar istedikleri anda ve istedikleri yerde her türlü bankacılık hizmetlerini alabilecekler. “Mobil iletişim, internetin ulaştığı sayının çok üstüne çıkacak” diyen Sybase Türkiye Genel Müdürü Levent Şensezgin, mobil teknolojiler alanındaki yeni çözümlerini ve krizde neler yapılması gerektiğini turk-internet.com’a anlattı;
turk-internet.com: Sybase, Türkiye’de nasıl konumlandı, hangi ürünleri ön plana çıkarmak istiyor?
Levent Şensezgin: Sybase yaklaşık 8 yıldır aktif olarak Türkiye’de. Özellikle Finans, Kamu, Perakendecilik, Medya ve Üretim sektörüne yönelik Mobil ve Kablosuz Çözümler, CRM Çözümleri, Internet Uygulamaları Alt Yapısı ve Kurumsal Çözümler sunuyor. Sybase, küçük işletmelerde ve kişisel kullanımda dünyada yüzde 68’lik pazar payına sahip olan Mobil çözümleri için ise iAnywhere Mobile&Wireless Solutions bölümünü ayrı bir şirket haline getirdi.
Sybase’in beklentisi, mobil iletişimin, internetin ulaştığı sayının çok üstüne çıkacağı yönünde. Yeni iletişim teknolojileri ve telefona verilen önemle, insanın kişilik yapısının özgürlüğe olan açlığı ve her zeminde, her an, her istediği hizmete mobil olarak ulaşabilme ihtiyacından doğan bir beklenti bu.
Batı’da, özellikle İskandinav ülkeleri ve Batı Avrupa’da, mobil dünya zaten başı çeken bir konumda. Hem tüketim olarak, hem teknoloji üretimi olarak. Türkiye’ de bu işe geç girdiği için, en son teknolojileri kullanma şansına ve Batı Avrupa ile ticaret yapma şansına sahip oldu. 1994 yılından bu yana Türkiye’de, GSM operatörleri en son teknolojiyi içeren alt yapılar kullanıyorlar. 20 milyona yaklaşan GSM kullanıcısı da bu gelişmenin en önemli yansıması.
GSM pazarı çok hızlı büyüdü değil mi?
Şensezgin: Evet, bu kadar hızlı büyüyen bu ekonomik koşullara sahip başka bir ülke yok sanırım. Bu nedenle, bir çok kişi başını duvarlara vurdu. Sonra da çok geç oldu. Ancak, üçüncü jenerasyondaki lisans ücretleri, çok tavana vurdu. Avrupa’da da bir çok firma, lisansları çok yüksek değerlerden aldı ve bir takım gelişmelerden dolayı hizmete sokamadı. Dolayısıyla bu alanda da Türkiye’nin bir şansı oldu. 3. Nesil için paralar harcanmadı henüz.
Türkiye’nin nüfusunun çok genç olması, üstelik Avrupa’nın aksine gittikçe gençleşmesi, özgürlük isteğini artırıyor. Potansiyel talep mobile doğru kayıyor. Sybase, bu gelişmeler doğrultusunda mobil pazar stratejisini geliştirdi. 1997 yılından 2001 yılına kadar, beş yıldır üst üste Dünya mobil Pazar lideri olan Sybase’in, pazar payı yüzde 51’den yüzde 68’e doğru sürekli bir artış gösterdi..
Mobil pazarda hangi ürünleriniz var?
Şensezgin: Sybase Mobil çözümler konusunda çok ciddi ürünlere sahip. Hem server, hem kullanıcı (client) tarafında. Mobil veri tabanı SQL Anywhere Studio dünyada küçük ama lider mobil veri tabanı olarak tanımlanan bir ürün. iAnywhere çözümü, iAnywhere Wireless Server, Ultralite veritabanı opsiyonu ile birlikte SQL Anywhere Studio’yu içeriyor. SQL Anywhere’in bu kadar tanınmasının arkasında büyük veritabanı opsiyonları ve araçları sağlaması geliyor. İşgrupları, dizüstü bilgisayarlar, avuç içi cihazlar ve akıllı gereçler için optimize edilmiş bir veritabanı sistemi olan SQL Anywhere, Windows NT, 2000 ve 9x, Novell Netware 3.x ve üzeri, yanı sıra da Unix’in ve Linux’un bazı versiyonlarını da destekliyor.
Önemli bir alan olan taşınabilir cihazlar arenasında SQL Anywhere Palm OS ve Windows CE gibi iki büyük oyuncuya da destek veren mükemmel bir veritabanı. Sybase Anywhere ürünleri şu anda 6 milyon kullanıcı ile ve 10 binin üzerinde kurumda ve genelde satış otomasyonunda kullanılıyor.
Türkiye’de var mı böyle kurumlar?
Şensezgin: Türkiye’de mobil çözümler henüz çok yaygın değil. 2002’de bu tür projelerin gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Ancak Mobil veri tabanımız olan SQL Anywhere Studio Türkiye’de bir çok kurumda kullanılıyor. Bu ürün doğrudan Sybase tarafından satılabildiği gibi, birçok yan firma tarafından da uygulamasıyla bütünleştirilmiş olarak satılabiliyor.
Örneğin Cisco Router’ların içinde SQL Anywhere Studio gömülü olarak geliyor. Başka routerlar içinde de bu ürün gömülü olarak geliyor. Ayrıca Türkiye’de OGS’lerin (Otomatik Geçiş Sistemi) arkasında da Sybase SQL Anywhere Studio çalışıyor. Yani o tip cihazların parametrik birimleri bu veri tabanında tutuluyor. Sybase SQL Anywhere Studio’nun en önemli özelliği, 50 – 100 kişiye kadar çıkabilen wap grupları desteklemesi. Aynı zamanda palm üstünde 50 Kb. gibi küçük bir yer kaplıyor. Sybase mobil çözümleri ile ; her an-her yerde sloganını destekliyor.
Mobil alanda hangi projeleri yürütüyorsunuz?
Şensezgin: Şu anda dünyanın en büyük internet bankacılığı projesine imza atıldı. Bu projede, Sybase, Ericsson ve Swedbank birlikte çalışıyor. Ericsson, donanım, iletişim ve dial-up alanında, Sybase ise uygulama – geliştirme teknolojisi alanlarında hizmet veriyor. Finans kısmında ise İskandinavların en büyük bankası olan Swedbank var. Bankanın şu an 1.2 milyon müşterisi bulunuyor.
Proje ne zaman başladı?
Şensezgin: 2001 yılı başında bu projeye başlandı. İnternet altyapısına dayanan ve mobil üzerindeki tüm teknolojileri destekleyen bir “mobil bankacılık yazılımı” geliştirildi. Bankacılık derken, bireysel bankacılıkdan, yatırım bankacılığına kadar çok geniş yelpazeyi kapsayan bir proje. Şu an bir milyon kullanıcıyı hedefliyor.
Projedeki mobil bankacılık hizmeti, hangi sınırlar içinde geçerli olacak?
Şensezgin: İskandinavya ve civarı ile sınırlı. Ülkede 5 milyon insan var. Mobil bankacılık sistemini Türkiye’de de kullanmamak için hiç bir sebep yok. Şu anda coğrafi bir sınır yok. Hedef, internet müşterilerini aynı zamanda mobil müşteri de yapmak.
Mobil banka müşterisi olmak ücretli mi?
Şensezgin: Hayır ücretsiz. Yani internet bankacılığı nasıl ücretsiz ise mobil bankacılık da aynı şekilde.
Mobil bankacılık hizmeti almak isteyen cep telefonunu mu kullanacak?
Şensezgin: Diyelim ki, mobil bankacılık hizmeti veren bir bankanın müşterisisiniz ve cep telefonunuz var. Aynı zamanda “mobil bankacılığı da kullanmak istiyorum” dediğinizde, size girmeniz gereken IP numarasını veriyorlar ve aramanız gereken telefon numarasını bildiriyorlar. Böylece PC’den gerçekleştirilen Internet bankacılık işlemleri , diğer mobil cihazlardan da (örneğin cep telefonu, palm vb.) aynı şekilde gerçekleştiriliyor.
Bankacılık sektörüne getirdiği avantaj nedir?
Şensezgin: Banka nereden tasarruf ediyor? Mobil olarak bankacılık işlemleri yapabilmek, bu soruya cevap veriyor. İnternet üzerinden yapılan bankacılık işlemleri, cep telefonundan da aynı şekilde yapılıyor. Örneğin; cep telefonunuzdan, her gün 10 tane hisse senedi alıyorsunuz, 5 kere döviz alım-satım, havale, EFT v.b. işlemleri yapıyorsunuz. Bu işlemleri gerçekleştirirken her an hat olmayabilir. Bu durumda bağlantı kurulduğu anda işlemi gerçekleştiriyor. Hem off-line, hem on-line işlem yapılabiliyor.
Ayrıca sürekli bilgi akışı gerçekleşiyor. Ekstre bilgileri, hesap durumları gibi raporları istediğiniz zaman alabiliyorsunuz. Bu bilgiler İnternet üzerinden de alınabiliyor. Ancak 100 işlem gerçekleştirdiyseniz, İnternet üzerinden baktığınızda önce bankadaki server’a ulaşıyor, raporu çalıştırıyor ve istenilen raporu gönderiyor. Bir milyon kişinin bunu istediğini düşünürseniz, oldukça yüklü bir çalışma söz konusu olacaktır ve bu durumda server büyütülmek zorunda kalınacaktır.
Mobil bankacılıkta ise, kişisel bilgiler ayrıca tutulduğu için off-line olarak bu bilgilere hızlı bir şekilde ulaşılabiliyor. On-line olmak gerekmiyor. Çünkü, sürekli olarak ve senkronize çalışıyor. İsterseniz grafikten raporlar yükleyin, ister baştan sona sıralayın, ister sondan başa… Bütün bunlar elinizde. Dolayısıyla bankaya yük getirmiyorsunuz.
Bu işlemleri yapacak cep telefonunu Ericsson mu verecek?
Şensezgin: Evet. Ericsson özel bir telefon ile bir milyon müşteriye bu projede katkı sağlayacak. Fakat bir milyon müşteriye bir anda bu cihazı üretmek zor tabi ki… Sanırım bu nedenle bir süre sonra Ericsson telefon üretme işinden çekildi ve Sony ile ortaklık kuruldu. Ericsson – Sony şimdi birlikte üretim yapıyorlar. Ayrıca bu işlemleri sadece cep telefonundan değil, herhangi bir PDA’de de yapmak mümkün oluyor. Bunun için de yazılımda hiç bir değişiklik yapılması gerekmiyor. Sadece ilk bağlantıyı yaptığınızda uygulamayı çalıştırıyorsunuz .
Bu ürünü nasıl kullanıma sunacaksınız?
Şensezgin: Sybase’de her kullanıcı için bir lisans alınması gerekiyor. Bu yazılım ile mobil bankacılık platformu yaratılmış oldu. Swedbank için yaptığımız bu yazılımı diğer bankalara da satmak mümkün olabilecek. Bankaların call center’ı, telefon ve internet bankacılıkları var. Bunlar hemen hemen aynı şeyleri yapıyorlar.
Ancak bu projedeki yazılım çok özel fonksiyonlara sahip. Bu fonksiyonlar tabii ki çok büyük farklılıklar getiriyor.: Örneğin her hangi bir GSM operatörü ve herhangi bir bankanın müşterisisiniz ve telefonunuzda GPRS, modem ve mobil bankacılık yazılımı mevcut. IP Network’üne de girebiliyorsunuz. Ancak, hatlarda yoğunluk var, sisteme bağlanamıyorsunuz. Veya, Zimbabve’desiniz. Orada, GSM var, GPRS yok. Veya GSM modemde çalışmıyor. Sadece telefon edebiliyorsunuz. Yazılım bunu otomatik self ediyor. Ancak önyüz hiç değişmiyor. Siz işlerinizi yaptıktan sonra, arkada GPRS’i deniyor, bulamıyor, GSM modemi deniyor, bulamıyor. Telefon bankacılığını kullanarak işlemlerinizi yapıyor. Yani, ben konuşarak yapabildiğim işi, ekrandan benim yerine tuşluyor.
Sybase kaç ürün grubuna yoğunlaştı?
Şensezgin: Dört bölüme ayrılıyor. Business Intelligence, Mobile and Wireless Solutions, Internet Applications ve Enterprise Solutions. Ancak Sybase olarak tüm dünyada ve Türkiye’de Mobil ve Kablosuz çözümlere ağırlık veriyoruz. Ve bu konuda çok başarılı çözüm ve ürünlere sahibiz.
Ayrıca Sybase son iki yıldır stratejik olarak, know-how sahibi firmaları çözüm sunabilmek amacıyla kendi bünyesine katmaya başladı. Sybase önceleri sadece teknoloji üretiyordu. Bugün ise anahtar teslim çözümler üretiyor. Bu nedenle de know-how sahibi firmaları bünyesine katarak sunduğu çözüm portföyünü sürekli genişletiyor. Bünyesine yeni kattığı şirketlerden birisi ise New Era of Network. Bu firma mobil-iş uygulamaları entegrasyonunda inanılmaz ürünler geliştirmiş olan bir firma.
Sybase Finans sektöründe özellikle çok başarılı. Türkiye’de ve dünyada yurt dışı bankacılık işlemlerinde kullanılan özel protokoller sözkonusu. Bunlardan birisi de SWIFT protokolü. Özel bir dili olan ve karmaşık işlemlerin gerçekleştiği bir protocol bu. Sybase Türkiye’de bu protokolün bankalara taşınması konusunda da başarılı çalışmalar gerçekleştiriyor.
Satış ağınız nasıl?
Şensezgin: Biz kutu satışı yapmıyoruz. Yani kimse gelip bizden kutu almaz. Çözüm ortaklarımız var. Örneğin Logo, üzerine kendi yazılımını ekleyerek muhasebe çözümünü üretir. Değişik konularda 35 çözüm ortağımız bulunuyor.
2002 yılını görebiliyor musunuz?
Şensezgin: Hayır göremiyorum. İyi ki, göremiyorum. Çünkü daha karanlık olabilir. Kamunun yönlendirici, strateji belirleyici, kontrol edici hiçbir görevi bu sene yerine getirmedi. Yani bu sene devlet, önümüzdeki yıl hangi konularda yatırımlar yapılacağını hiçbir şekilde belirleyemedi.
Krizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şensezgin: Yaşadımız Kasım ve Şubat krizi, kamu krizi değil… Özel sektör krizi. Bugün Ankara’da işini kaybetmiş bir kişiyi ben bilmiyorum. Ama deniz bitti. Önceden ben de, çok karamsardım. Ancak, yurtdışında Sybase ile görüşüyoruz, başka firmalarla görüşüyoruz. Hala Türkiye’den umutlular. Kesinlikle Türkiye’nin gözardı edilmiyeceğini biliyorlar. Ama önümüzde bir kaç yıl zor geçecek. Yani, yabancı yatırımcı gelmek için bekliyor, ama gelmiyor. Dolayısıyla bizde kaynaklarımızı ona göre ayarlayıp krizden en az zararla çıkmanın yollarını arıyoruz. 2001 bizim için iyi bir yıl oldu. Büyük projelerle uğraştık. 2002 yılı için, bu yıldan görebildiğimiz ciddi projeler yok.
Herşey kamu sektöründe yapılacak yatırımlara mı bağlı?
Şensezgin: IP sektörünü ele alırsak; 2 milyar dolarlık iş yapılıyorsa, bunun 1 milyar dolarını kamu alır, 1 milyar doları da özel sektöre dağılır. Bu arada özel sektör kamuya yatırım amaçlı bir şey satamazsa yaşayamaz. Bütün dünyada bu böyle. En büyük müşteri kamudur. Kamu alacak ki, 65 milyon insan yatırım yapacak ve çalışacak. Bu sene ciddi bir proje yok, önümüzdeki yılda öyle gözüküyor.
Krizden çıkış yolları yok mu?
Şensezgin: Geçici bir süre piyasanın açılmasını beklemiyorum. Tabi ki kriz geçecek. Bu kadar genç, bu kadar iyi okumuş, yaş ortalaması 23 olan bir ülkenin nüfusunu çok fazla bastıramazsınız. Şu anda bir telaş var. Batıya bir beyin göcü gözleniyor. Gidenler on binlerle sayılır ama, orada da faydalı olacaklar. Gelenler de var. Önümüzdeki 1- 2 yıl içinde bu da geçecek. Tabi ki umutluyuz. 2002 için bütçe yapmakta zorlanıyoruz. Ne yatırım yapıcaz, ne tür bir satış potansiyeli bekliyor, bilmiyorum. Fakat bu arada enteresan bir şekilde, güçlü bankaların krizden etkilenmelerine rağmen, özellikle iletişim sektörü, telekomünikasyon sektöründe, çok ilginç projeleri var. Gün yetişmiyor, hepsiyle çalışıyoruz. Hiçbiri açık açık diyemiyor, biz bunu yapıcaz. Ama gelecekte de, yapmak zorundayız. ‘Gelin siz fedakarlık edin, gelin biz edelim, beraber çalışalım, çözümleri çıkaralım, onları piyasaya sürerken para konuşmaya başlarız’ diyoruz.
Anlaşılan projeler üretiliyor, ama kazançlar beklemede. Öyle mi?
Şensezgin: Evet, onlar para harcamıyor. Onlar, zaman, insan gücü, kafa gücü harcıyor. Bizde bildiğimiz teknolojiyi, yurt dışında yapılan bu mobil bankacılık uygulamasını, şu an için bir takım karşılıklı güvence kontratlarıyla, niyet mektuplarıyla ileriye taşıyoruz. Yani boş oturmuyoruz. Ama bunları sayılandıramıyoruz.
Karışıklı fedakarlık ile sorunların aşılacağını mı söylüyorsunuz?
Şensezgin: Yani elimizi hep beraber taşın altına koyacağız. Hatta çok enterasan modeller var. Burada isim veremiyeceğim. Bir takım iletişim şirketleriyle ve bir takım öncü bankalarla, ciro paylaşım modelleri geliştiriyoruz.
Aslında biz uygulamacı değiliz. Büyük projelerde bile entegratörleri kullanmayı tercih ederiz. Çünkü bugün çözüm ortaklarımızla rekabet eder duruma gelmek istemiyoruz. Sadece mobil konusunda, Ericsson Crea-World’de bir ortak çalışmamız var. Her türlü ürünü, ücret almadan sağlıyoruz. Yeter ki, ortaya bir ürün çıksın. Böylece, o da kazansın, biz de kazanalım. Bu tip yatırımlar yapıyoruz.
Son bir şey söyliyim. Biz 2002 yılını, Sybase Türkiye için “mobil yılı” olucak diye belirledik. Şu anda ticari olarak sayılara yansımasa da 100 aktivite yapıyorsak, 70’i mobille ilgili. Mobille ilgili aklınıza gelebilecek her türlü sektörden, mobille ilgili bir takım talepler geliyor. Çünkü herkesin dağıtım ağı var. Herkes bunu minimum maliyetle aktif ve verimli hale getirmek istiyor. Orada biz, bir eğitim seferberliği üstlendik.
