Bu yazının önceki bölümleri için
başlıkları altına bakınız.
Hassas Uygulamalı Tarım :
Geleneksel yöntemlerle yaptığımız tarımda, toprak, toprağın işlenmesi, su, ilaç, gübre, tohum, hava koşulları, beslenme, enerji gereksinimleri gibi uygulama bileşenlerimizi her noktada eşdeğer, yeknesak kabul ediyoruz. Yine, basit bir dille söylersem, tarlanın heryerini aynı teknik, aynı derinlikte işliyor, aynı miktarda gübre, ilaç, su veriyoruz.
Hassas Uygulamalı Tarım, üretim bileşenlerinin değişken olduğu ve bu değişkenliği dikkate alındığı bir işletme yaklaşımıdır,
Bu kapsamda yapılabilecek uygulamalar, örneğin, uydu bağlantılı coğrafik bilgi ve konumlandırma sistemlerinden bilgi alarak çalışabilecek şekilde donanımlı traktörler olabileceği gibi, daha geleneksel yöntemlerle arazinin niteliklerini belirleyerek toprak işlemede, gübrelemede, ilaçlamada farklı uygulamaya kadar değişebilir. Uygulama kararı için toprak büyüklüğünden çok, uygulama maliyeti ve kazanım oranının değerlendirmek gerekir.
Bilişim ve elektronik alanındaki gelişmelerden, Coğrafik Bilgi Sistemleri, Küresel Konumlandırma Sistemi ve Değişken Düzeyli Kural (“norm”) Uygulayıcıların tarıma etkisi çok olmuştur. Bu sistemlerin tarımda uygulamasına dair bilgi bu yazıda verilmeyecektir.
Hassas uygulamalı tarım yardımıyla denetlenebilen değişkenlerden bazıları şöyle sıralanabilir:
- Toprak sıkışması,
- Sulama yetersizlikleri,
- Su göllenmeleri,
- Toprak besin elementleri ve pH,
- Hastalık ve zararlılardan korunma,
- Yabancı otlanma.
Hassas tarımla Sağlanabilecek yararlar ise şöyle sıralanabilir:
- aynı girdi miktarı ile daha fazla ürün verimi,
- azaltılmış girdi kullanımıyla aynı miktarda ürün verimi,
- azaltılmış girdi miktarı ile daha fazla ürün verimi,
- doğal kaynakların korunması,
- çevrenin gözetilmesi.
Özellikle son iki madde, yani doğal kaynaklar ve çevrenin korunması bilinci hassas tarım uygulamalarına yönelmemizi kaçınılmaz kılmaktadır.
Türkiye’de tarımsal bilişim uygulamaları için öncelikli adaylar :
Tarımsal Bilişim olanakları ile daha fazla ilgilenmesi beklenilen kesimler;
- Yoğun (entansif) tarım yapan işletmeler,
- Örtü altı tarım (sebze, çiçek) ve meyvecilik (turunçgiller) yapanlar,
- Diğer alanlarda üretim yapan orta ve geniş arazi sahipleri
dir.
Bu yaklaşım ve varsayımla kısa dönemde 200bin, orta dönemde 500bin ve uzun dönemde (10 yıl) 1milyon tarım işletmesinin tarımsal bilişim olanaklarını kullanacağı öngörülmektedir.
Adana tarım işletmelerinde yapılan bir araştırmada, bilişim olanaklarının kullanımına yönelik elde edilen bilgiler, kullanımın eğitim ve gelir düzeyinin yüksekliği, yaşın düşük olması ile arttığını göstermektedir.
Çiftçi kayıt sisteminde bugün esası ile derlenen bilgilerden çiftçi nüfüsumuzun çoğunluğunun 40 yaş altında olduğu görülmüştür.
Tarımsal Bilişim konusunda ne yapılmalı :
Bilginin kullanımında yetkinlik gelecek yıllarda ülkelerin sınıflamasında esas olacak, sayısal bölünme gelecekte karşılaşacağımız bir durum. Bilginin kullanımında yetkin bir ülkeler arasında olmamız gerek. Bu bağlamda tarımsal bilgi nedir onu belirleyelim, böylece bu bilgilerin sayısal ortamlarda derlenmesi, işlenmesi, degerlendirilmesi, paylaşılmasi boyutlarıyla bilişime bağlantısını, yani Tarımsal Bilişimi, daha kolay göreceğiz.
Tarımsal Bilgi :
- Teknik tarım bilgileri (bitki, hayvan yetiştirme, çiftci bilgileri, arazi bilgileri, toprak ıslahı, ormancılık, makine kulanımı v.b. bilgiler)
- Politikalar, uygulama kararları,
- Girdi ve ürün piyasaları, fiatları,
- Yasal düzenlemeler,
- Diğer
Özellikle tarımsal teknik bilgilerin kapsamının genişliği, bu bilgilerin derlenmesi ve her boyutuyla değerlendirilmesinin bilişim araçlarını kullanmadan olanaksızlığını ortaya koymaktadır. Bilişim araçlarını yalnız bilgisayarlarla sınırlı tutmuyoruz, her türlü elektronik bilgi iletişim ortamı (TV, faks, cep telefonu, Internet v.b) kapsanıyor.
Ülkemizde tarımsal bilişim kavramı, kapsamı ve önemi yeterince anlaşılmış değildir. Tarımsal bilgilerin sayısal olarak derlenmesi çalışmaları, bakanlılar ve bazı kamu kuruluşları düzeyinde var ve sürdürülüyor. Bu çalışmalarda yazık ki tekrarlar da var. Özellikle çiftçi, arazi bilgileri gibi derlenmesi için birebir görüşme, yerine gidip araştırma inceleme gereken alanlarda, değişik kurumların bu bilgilerin derlenmesi için harcanan emek ve bilgisayar ortamına kaydedilmede tekrarlar var. Kurumlar arası eşgüdüm sağlanmamış, bu aşamada geri dönmek de anlamlı olmayabilir, ancak ileride bu bilgileri ortaklaştırma, eşleştirme çalışmalarını da planlamak yararlı görünüyor.
Tarım Bakanlığının bu alanda yaptığı çalışmalar arasında, tüm yurda yaygın ve çok geniş olan bakanlık teşkilatının bir ağ üzerinde (tarımnet) bağlanması var. Bugünün olanakları ile bu yapı Web esaslı kurulmaya çalışılmakta. Tasarruf tedbirleri, telefon bağlantı sıkıntıları nedeniyle hala örgütün her birimi sisteme bağlanabilir durumda değil. Bağlanamayan birimler kapalı devre bilgi derliyorlar. Çiftçi kayıtlarının merkezi bir veri tabanında derlenmesi çalışmaları sürüyor, buradaki en büyük sıkıntı tapu kadastro kayıtlarının bilgisayar ortamında olmayışı. Tarım bakanlığı Web sitesi çalışmalarını da yürütüyor, bugün 18.000 sayfa olan bu sitenin 80.000 sayfa ile sanal bir kitaplığa dönüştürülmesi hedefleniyor. Bu site üzerinde elmek hizmeti de veriliyor ve gelen soruların %17’si üreticilerden. Bakanlığın 1000 kadar üyesi olan bir haber grubu da var. www.tarim.gov.tr adresini ziyaret ederek sunulan bilgilere bakabilirsiniz.
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, tarımsal bilgilerin sayısallaştırılması yönünde çalışmalarını sunan bir diğer kurumumuz oldu oturumda. Toprak ve Su kaynakları Ulusal Bilgi Merkezi’nin Kasım 1999’da kurularak çalışmalara başladığı, 20 bilgisayar ve iki sunucu, uygun yazılımlardan oluşan teknik altyapıda özveriyle çalışan ekibin ülkemizin topoğrafik, toprak v.b haritalarını hazırladığını ve kullanıma sunabilecek aşamaya getirdiğini öğrendik.Kuruluş bazı hizmetleri bedeli karşılığında özel sektöre de sağlamaya başlamış, akademik araştırmalar için sınırlı kapsamda bilgiyi verebiliyorlar. www.khgm.gov.tr sitesini ziyaret etmenizi öneririm.
Diğer bakanlıkların, kamu kuruluşlarının, üniversitelerin benzeri çalışmaları olabilir. Bu oturumda bu tür bir bilgi sunulmadı.
Elektronik Dergi veya haber topluluklarının oluşturulması tarimsal bilişim konusunda ilgililerin bilgilendirilmesinde bugün için en etkin yollardan biri olarak görünmekte. Sanal dergi ve haberleşme topluluğu için bir örnek agbiyotek. Derginin eski sayılarına http://www.bornova.ege.edu.tr/totem/agbiyotekl.html sayfasından erişebilirsiniz. Bu derginin yaptığı gibi, birçok özel alanda bilgi paylaşımı gereği var. Bu tür bilgiler, çoğunlukla doğrudan ilgili akademik kişilere ulaşıyor, benzer haberleşme toplulukları ile paylaşılmazsa kişide kalıyor, bu nedenle bu tür bilgilerin kaynağı olan herbirimizin bilgiyi paylaşıma sunmasında desteği gerekli.
Tarımsal bilgi sunan bütün sitelerimizin bir listesini oluşturmak başlıbaşına bir iş. Bu siteleri yalnız çiftçilikle sınırlı da düşünmeyelim, tarıma dayalı sanayi, borsalar da bu kapsamda. Özellikle gıda, tarım makinaları, tekstil gibi sanayii kuruluşlarına ait çok sayıda site olmasını bekliyorum ancak bunlar tarımsal bilgi sunuyorlar mı o ayrıca inceleme konusu.
Türkiye’de ciddi tarım dergileri yok. CineTarım bu açığı kapatmaya çalışan bir dergi. Tüm tarımsal işletmeleri bir çatı altında toplayacak bir oluşum da yok. Öncelikle geleneksel yöntemlerle bu kurumları bir araya getirmek gerek.
Bu konuda katkıda bulunmak isterseniz bize yazınız.